Nỗ lực ngoại giao của Bắc Kinh nhằm cô lập Đài Loan

Honduras đã quyết định chuyển sự công nhận ngoại giao từ Đài Loan sang Trung Quốc, mô tả đó là vì lý do kinh tế. Điều này có nghĩa là Đài Loan sẽ chỉ còn được 13 quốc gia công nhận, đánh dấu chiến thắng mới nhất trong chiến dịch kéo dài của Bắc Kinh nhằm cô lập hòn đảo trên trường thế giới.

Vào cuối cuộc Nội chiến Trung Quốc năm 1949, lực lượng cộng sản của Mao Trạch Đông đã đẩy lùi thành công những người theo chủ nghĩa Quốc gia của Tưởng Giới Thạch, những người mà sau đã chuyển đến Đài Loan.

Hòn đảo này đã tự trị kể từ đó, nhưng Bắc Kinh coi nó là một phần lãnh thổ của mình, một ngày nào đó sẽ bị chiếm bằng vũ lực nếu cần thiết.

Trung Quốc cũng phản đối bất kỳ nỗ lực nào nhằm coi hòn đảo này là một quốc gia độc lập. Theo nguyên tắc “Một Trung Quốc”, không quốc gia nào có thể duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với cả Trung Quốc và Đài Loan.

Đài Loan duy trì chính sách tương tự, cắt đứt quan hệ với các nước công nhận Bắc Kinh thay vì Đài Bắc.

Trong tám năm mà ông Mã Anh Cửu, người thân với Bắc Kinh, làm Tổng thống Đài Loan, hòn đảo này đã mất sự công nhận ngoại giao của chỉ một quốc gia.

Nhưng mối quan hệ Trung – Đài đã sụt giảm nghiêm trọng vào năm 2016 với cuộc bầu cử của người kế nhiệm Thái Anh Văn.

Bà Thái đã chọc giận Trung Quốc bằng cách tán thành quan điểm rằng Đài Loan là một quốc gia có chủ quyền “đã độc lập” và không phụ thuộc vào Bắc Kinh.

Kể từ đó, Trung Quốc đã tăng cường áp lực ngoại giao và quân sự lên hòn đảo, với tám quốc gia từ bỏ Đài Bắc để công nhận Bắc Kinh. Honduras sẽ là nước thứ chín.

Trung Quốc đã thu phục các đồng minh của Đài Loan như thế nào?

Trung Quốc đã sử dụng đòn bẩy kinh tế để lôi kéo một số đồng minh của Đài Loan trong những năm gần đây, đặc biệt là ở Mỹ Latinh.

Sự thay đổi sắp xảy ra của Honduras diễn ra vài tuần sau khi chính phủ quốc gia Mỹ Latinh tuyên bố họ đang đàm phán với Trung Quốc để xây dựng một đập thủy điện lớn.

Tuy nhiên, những gì Trung Quốc cung cấp cho các nước không chỉ là đầu tư cơ sở hạ tầng, các nhà phân tích nói.

Ông Henry Rodriguez, trưởng khoa kinh tế tại Đại học Tự trị Quốc gia Honduras, cho biết: “Trung Quốc đại diện cho một trong những thị trường lớn nhất thế giới và đang phát triển và mở rộng.”

“Đài Loan là đối tác của Honduras trong nhiều năm, họ đã hỗ trợ chúng tôi, nhưng mọi người nói rằng sự hỗ trợ mà họ dành cho chúng tôi không đáng kể lắm vì nó được giới hạn ở mức 50 triệu USD một năm và Trung Quốc sẽ có thể hỗ trợ nhiều hơn cho chúng tôi. “

Quan hệ Mỹ – Đài Loan

Mặc dù chuyển sang công nhận ngoại giao cho Bắc Kinh vào năm 1979, Washington vẫn là đồng minh chính của Đài Loan.

Hoa Kỳ đã theo đuổi chính sách “thừa nhận” tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với hòn đảo này, điều này không đồng nghĩa với việc chấp nhận tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với Đài Loan.

Mỹ phản đối việc Đài Loan độc lập và bất kỳ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm cưỡng chiếm hòn đảo này. Mỹ cũng duy trì quan hệ thương mại với Đài Loan và là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất.

Đài Loan cũng có mối liên kết thương mại sâu rộng với châu Âu và các nơi khác trên thế giới, đặc biệt nhờ vào sự thống trị của Đài Loan trong việc sản xuất chất bán dẫn, nguồn cung cấp rất quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu.

Các nhà phân tích cho biết, Hoa Kỳ có thể can thiệp để giúp ngăn chặn Honduras chuyển hướng sang Bắc Kinh.

Việc mất công nhận tác động như thế nào đến Đài Loan?

Các nhà phân tích cho biết, mặc dù số lượng các quốc gia công nhận nó đang giảm dần, Đài Loan sẽ không bị coi là bị cô lập trên trường quốc tế ngay cả khi con số đó giảm xuống bằng 0.

Michael Cole, cố vấn tại Viện Cộng hòa Quốc tế có trụ sở tại Đài Bắc, cho biết: “Mối quan hệ mạnh mẽ, nhiều mặt với các nền kinh tế và nền dân chủ có ảnh hưởng sẽ củng cố sự hiện diện quốc tế của Đài Loan tốt hơn so với quan hệ chính thức với các quốc gia tương đối nhỏ”.

Lo Li-chia, một nhà phân tích chính trị tại Đại học Canberra, cho biết: “Các quan chức và tổ chức phi chính phủ ở Đài Loan đã rất tích cực trong việc quản lý các mối quan hệ với các đối tác quốc tế thông qua các kênh phi chính thức.”

Xuân Lan (theo AFP)