Ông Bensant thúc giục IMF và WB có lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc

Ngày 15/10, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent đã kêu gọi Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) có lập trường mạnh mẽ hơn trước các hoạt động kinh tế do chính quyền Trung Quốc chỉ đạo. Ông nhấn mạnh các tổ chức này cần tập trung vào sứ mệnh cốt lõi như ổn định kinh tế vĩ mô, tái cấu trúc nợ, và giảm phụ thuộc vào các chương trình ngoài chuyên môn như khí hậu hay giới tính.

IMF cần giám sát công bằng và không né tránh Trung Quốc

Trong tuyên bố gửi đến Ủy ban Phát triển WB và Ủy ban Tiền tệ và Tài chính Quốc tế (IMFC) của IMF, ông Bessent nhấn mạnh IMF cần tăng cường giám sát một cách “khách quan và công bằng”, không nên né tránh những câu hỏi hóc búa. Đặc biệt, ông kêu gọi IMF tập trung vào các mất cân bằng kinh tế vĩ mô trong nội tại và bên ngoài ở các nền kinh tế lớn, đặc biệt là Trung Quốc – nơi các chính sách công nghiệp do nhà nước dẫn dắt đang làm trầm trọng thêm sự mất cân bằng toàn cầu.

Ông Bessent cho rằng các chính sách công nghiệp của Trung Quốc gây dư thừa công suất, kéo theo giảm phát trong nước và chiến tranh giá cả, đồng thời làm lan rộng hàng hóa giá rẻ ra thị trường thế giới, dẫn tới mất cân bằng thương mại nghiêm trọng.

Ông yêu cầu IMF tăng cường giám sát các yếu tố mất cân bằng trong bản đánh giá chính sách giám sát toàn diện sắp tới, được cập nhật lần cuối năm 2021. Ngoài ra, IMF nên hạn chế tham gia vào các lĩnh vực vượt ngoài phạm vi chuyên môn, như biến đổi khí hậu hay bình đẳng giới.

IMF không phải “heo đất” trả nợ thay cho các chủ nợ ngoan cố

Ông Bessent cũng chỉ trích IMF vì dễ dàng bỏ qua vai trò của các “chủ nợ ngoan cố” trong đàm phán tái cấu trúc nợ, đặc biệt là ngụ ý nhắm vào Trung Quốc – chủ nợ song phương lớn nhất thế giới. Ông cho rằng Bắc Kinh làm chậm tiến trình tái cơ cấu nợ ở nhiều quốc gia như Chad, Zambia và Sri Lanka khi khăng khăng yêu cầu các tổ chức phát triển đa phương cũng phải chịu lỗ.

Theo Bessent, nguồn lực của IMF không được dùng như “heo đất” để trả nợ thay cho những quốc gia chủ nợ đưa ra quyết định sai lầm nhưng từ chối gánh chịu hậu quả. Ông nhấn mạnh: “Các chương trình của IMF không thể hiệu quả nếu thành viên nào đó làm trầm trọng thêm rủi ro mà IMF đang cố gắng giải quyết.”

Ông cũng kêu gọi IMF cần có biện pháp mạnh hơn trong giám sát tham nhũng và tội phạm tài chính, vì đây là những rào cản lớn đối với cải cách và tăng trưởng bền vững.

Kêu gọi WB chấm dứt hỗ trợ Trung Quốc

Ông Bessent kêu gọi Ngân hàng Thế giới (WB) dừng cấp vốn và hỗ trợ cho Trung Quốc, đồng thời chuyển nhân lực và nguồn lực sang những quốc gia nghèo, thiếu tín dụng và có nhu cầu cấp thiết hơn.

Ông nêu rõ WB nên thực hiện nghiêm túc chính sách “tốt nghiệp” – tức ngừng hỗ trợ các quốc gia đã đạt mức phát triển nhất định như Trung Quốc, để tập trung vào các nước nghèo thực sự cần hỗ trợ phát triển.

Ngoài ra, ông cũng kêu gọi WB hạn chế việc các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc tham gia đấu thầu các dự án WB, do các công ty này không hoạt động trên cơ sở thương mại công bằng và gây cạnh tranh không lành mạnh.

Phản đối tài trợ quá mức cho khí hậu, ủng hộ năng lượng truyền thống

Phù hợp với quan điểm của chính quyền Trump trước đây, Bessent phản đối cam kết năm 2023 của WB về việc dành 45% ngân sách cho các dự án khí hậu. Thay vào đó, ông ủng hộ một mô hình tài trợ năng lượng “toàn diện”, bao gồm cả khí tự nhiên, dầu mỏ và than đá, nhằm bảo đảm an ninh năng lượng cho các nước đang phát triển.

Tăng tài trợ cho chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng

Cuối cùng, Bessent nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng chuỗi cung ứng bền vững cho các khoáng sản quan trọng như đất hiếm – lĩnh vực mà Trung Quốc hiện đang chi phối và bị cáo buộc lợi dụng để thao túng thị trường toàn cầu.

Ông kêu gọi WB đầu tư mạnh hơn vào hạ tầng khai thác, chế biến và thương mại các khoáng sản chiến lược, nhằm giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và tăng tính linh hoạt, đa dạng hóa nguồn cung toàn cầu.

“Chúng tôi hoan nghênh việc WB xây dựng chiến lược về khoáng sản quan trọng và mong Ngân hàng tập trung vào đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật để thúc đẩy chuỗi cung ứng đa dạng và linh hoạt hơn,” ông nói.

Tuyên bố của ông Bessent thể hiện rõ quan điểm cứng rắn của Hoa Kỳ đối với vai trò của Trung Quốc trong hệ thống tài chính toàn cầu, kêu gọi IMF và WB cần đóng vai trò chủ động hơn trong việc giám sát các rủi ro từ mô hình kinh tế do nhà nước Trung Quốc chi phối, đồng thời phân bổ lại nguồn lực để hỗ trợ các quốc gia cần thiết hơn.