Philippines hủy dự án đường sắt “Vành đai và Con đường” với ĐCSTQ, tìm nguồn tài trợ khác

Bộ trưởng Tài chính Philippines Benjamin Diokno cho biết sau khi chấm dứt tài nguồn trợ từ Bắc Kinh, Philippines đang tìm kiếm nguồn tài trợ từ Nhật Bản và Ấn Độ để làm nguồn vốn cho ba dự án đường sắt.

Bộ trưởng Giao thông Philippines Jaime Bautista hôm thứ Hai (6/11) cho biết Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ sẵn sàng tài trợ xây dựng 3 dự án đường sắt này.

Ông Jaime Bautista phát biểu trên một diễn đàn truyền thông rằng Chính phủ Philippines có thể tìm kiếm hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) từ 3 nước, cũng có thể tài trợ cho một số dự án đường sắt hoặc tìm kiếm đầu tư từ khu vực tư nhân. Ông cho biết Chính phủ Philippines đang xem xét các phương án này, nhưng hiện tại chưa thể cung cấp thông tin chi tiết.

Ông cũng nhấn mạnh rằng ông sẵn sàng chào đón bất kỳ quốc gia nào có thể cung cấp tài chính cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng này.

Ba dự án xây dựng đường sắt này là Đường sắt Mindanao, Đường sắt Subic-Clark và Đường sắt đường dài phía Nam, đòi hỏi tổng kinh phí 4,95 tỷ USD và đều do chính phủ tiền nhiệm khởi xướng. Ban đầu nó được lên kế hoạch tài trợ và xây dựng bởi Trung Quốc. Các nghiên cứu khả thi và kỹ thuật cho các dự án này đã được hoàn thành, chỉ còn lại vấn đề tài chính và thực hiện.

Reuters đưa tin Tổng thống Marcos Jr. đã ra lệnh đàm phán lại thỏa thuận cho vay với Trung Quốc sau khi nhậm chức vào năm ngoái. Nhưng phía Trung Quốc tỏ ra miễn cưỡng đồng ý với các điều kiện cho vay do Chính phủ Philippines đề xuất.

Trên thực tế, Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) đã không hành động theo yêu cầu chính thức của Philippines về hỗ trợ phát triển cho các dự án này kể từ tháng 7/2022. Do đó việc xây dựng thực tế các dự án này không thể bắt đầu.

Bộ trưởng Giao thông Jaime Bautista xác nhận vào cuối tháng trước rằng Philippines buộc phải từ bỏ các cuộc thảo luận với phía Trung Quốc và thay vào đó theo đuổi các lựa chọn tài chính khác sau khi các cuộc đàm phán về khoản vay với Trung Quốc không có tiến triển.

Tổng thống tiền nhiệm Duterte, người áp dụng chính sách đối ngoại thân Trung Quốc và xa lánh Mỹ, từng nói rằng ông sẵn sàng “im lặng” về tranh chấp Biển Đông nếu ĐCSTQ có thể giúp ông xây dựng tuyến đường sắt ở phía Nam. Các dự án này đã được đàm phán từ năm 2018. Tuy nhiên, sau một vài năm, nhiều dự án hoặc bị “trật bánh” hoặc không thành hiện thực.

Theo Bloomberg, Bộ trưởng Tài chính Philippines Benjamin Diokno cũng xác nhận rằng Philippines đang tìm kiếm nguồn tài trợ cho 3 dự án đường sắt từ Nhật Bản và Ấn Độ. Ông cho biết, dự kiến ​​các cuộc đàm phán về khoản vay sẽ được hoàn thành trong quý đầu tiên của năm tới.

Ông Benjamin Diokno cũng cho rằng hợp tác với các chủ nợ đa phương cũng là một lựa chọn, có thể là sự kết hợp giữa Nhật Bản và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB). Ông nhấn mạnh rằng Philippines hiện đang thảo luận tất cả các phương án tài chính.

Khi được hỏi liệu Philippines có khai thác quỹ tài sản có chủ quyền của mình, Quỹ đầu tư Maharlika, để tài trợ cho các dự án hay không, ông Benjamin Diokno cho biết điều đó là có thể, nhưng chính phủ sẽ chỉ có thể cung cấp một phần nhỏ trong số tiền đó.

Hôm thứ Hai (6/11), Chính phủ Philippines đã niêm yết 1,26 tỷ USD trái phiếu bán lẻ bằng đô la Mỹ trên các sàn giao dịch trái phiếu trong nước. Ông Benjamin Diokno cho biết, số tiền thu được từ việc bán trái phiếu vào tháng trước sẽ giúp tài trợ cho các dự án ưu tiên cơ sở hạ tầng hàng đầu của chính phủ nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dài hạn.

Ngoài ra, tờ Times of India đưa tin, Philippines đã từ bỏ đàm phán tài chính với ĐCSTQ về 3 dự án đường sắt lớn. Điều này khiến Philippines trở thành quốc gia mới nhất thoát khỏi sáng kiến ​​”Vành đai và Con đường” đầy tham vọng trị giá hàng ngàn tỷ USD của ĐCSTQ. Đây là một đòn nặng nề khác giáng vào cái gọi là “dự án thế kỷ” trị giá 1000 tỷ USD của ĐCSTQ.

Năm nay đánh dấu kỷ niệm 10 năm sáng kiến “Vành đai và Con đường” do ông Tập Cận Bình khởi xướng. Các nhà phân tích cho rằng dưới tác động kép của dịch bệnh và các vấn đề kinh tế của Trung Quốc, tiến độ của “Vành đai và Con đường” đã chậm lại rõ rệt trong những năm gần đây, thậm chí chỉ tồn tại trên danh nghĩa. ĐCSTQ hy vọng sẽ khôi phục kế hoạch này thông qua Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế Vành đai và Con đường lần thứ ba được tổ chức tại Bắc Kinh từ ngày 17-18/10.

Vài ngày sau hội nghị thượng đỉnh, Philippines chính thức tuyên bố sẽ từ bỏ đàm phán với ĐCSTQ về khoản vay tài trợ cho ba dự án xây dựng đường sắt lớn.

Quyết định hủy các khoản vay từ ĐCSTQ của Philippines được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Manila và Bắc Kinh ở Biển Đông. Tháng trước, các tàu của Philippines và Trung Quốc đã va chạm hai lần trên Bãi cạn Second Thomas đang tranh chấp. Mối quan hệ giữa hai bên lại xấu đi.

• Xung đột Trung Quốc – Philippines: Thêm đợt đụng độ giữa tàu của hai bên trên Biển Đông

Các dự án khác do Trung Quốc tài trợ và xây dựng ban đầu đã bị Philippines gác lại bao gồm Dự án thủy lợi bơm sông Chico (Chico River Pump Irrigation Project), Dự án Nguồn nước trăm năm mới – Đập thủy lợi Kaliwa (New Centennial Water Source – Kaliwa Dam Project), dự án Kết nối thành phố Samal Island-Davao (Samal Island-Davao City Connector project) và các dự án camera quan sát ở nhiều thành phố ở Philippines.