Phố Wall để cho hàng tỷ USD rót vào các công ty Trung Quốc trong danh sách đen

Một cuộc điều tra liên đảng của Hạ viện Mỹ cho thấy các tổ chức tài chính Mỹ đã đầu tư hàng tỷ USD tiền cho các công ty Trung Quốc, giúp Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) củng cố sức mạnh quân sự, chế độ toàn trị, và thúc đẩy chính sách diệt chủng người Duy Ngô Nhĩ.

Hôm thứ Năm (18/4), báo cáo điều tra mới nhất do Ủy ban đặc biệt Hạ viện Mỹ về cạnh tranh chiến lược Mỹ – Trung Quốc công bố tiết lộ, Phố Wall đã sử dụng hàng tỷ USD tiền tiết kiệm hưu trí của Mỹ và các khoản đầu tư khác để mua cổ phiếu trong các quỹ chỉ số, hơn một nửa trong số đó là các công ty Trung Quốc nằm trong danh sách đen của Chính phủ Mỹ.

Chủ tịch Ủy ban Mike Gallagher (Đảng Cộng hòa) và Đảng viên Đảng Dân chủ hàng đầu Raja Krishnamoorthi đã công bố báo cáo về cuộc điều tra lưỡng đảng của họ, điều tra chủ yếu đối với các công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới như BlackRock và công ty tổng hợp chỉ số thị trường chứng khoán MSCI.

Báo cáo cho biết kết quả đáng kinh ngạc. Năm 2023, các tổ chức tài chính lớn tại Mỹ đã đầu tư hơn 6,5 tỷ USD vào 63 công ty Trung Quốc – những công ty bị Chính phủ Mỹ đưa vào danh sách đen hoặc danh sách đỏ. Theo đó chỉ riêng MSCI đã để cho đầu tư 3,7 tỷ USD, BlackRock đã để cho đầu tư ít nhất 1,9 tỷ USD; nhiều nhà cung cấp chỉ số [chứng khoán] và nhà quản lý tài sản lớn khác đã để cho đầu tư hàng tỷ USD vào cùng các thực thể trong danh sách đỏ và đen.

Ủy ban không có quyền lập pháp, Ủy ban kêu gọi các nhà lập pháp Mỹ hạn chế dòng vốn như vậy khi sự cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ ngày càng gia tăng. Báo cáo điều tra cho biết: “Điều có thể khiến nhiều người Mỹ ngạc nhiên là hoạt động này không bất hợp pháp”.

BlackRock và MSCI phản hồi rằng họ không vi phạm bất kỳ luật nào, khẳng định họ có ít quyền một cách độc lập để quyết định loại trừ các thực thể Trung Quốc khỏi các quỹ chỉ số. MSCI tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư toàn cầu nhưng bản thân họ không phải là một công ty đầu tư.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng và nền kinh tế Trung Quốc suy yếu, các nhà đầu tư Mỹ đã không ngừng rút khỏi thị trường Trung Quốc. Một số quỹ hưu trí lớn của Mỹ đã cắt giảm đầu tư vào Trung Quốc hoặc dừng các kế hoạch mở rộng.

Báo cáo điều tra chỉ ra rằng thông qua quỹ chỉ số đầu tư, các tổ chức tài chính của Mỹ vào năm ngoái đã chuyển 6,5 tỷ USD cho khoảng 63 công ty Trung Quốc bị Mỹ nhắm tới, trong đó hơn 5,3 tỷ USD được sử dụng để tài trợ cho các doanh nghiệp công nghiệp quân sự của Trung Quốc.

Các công ty này bao gồm Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Trung Quốc (AVIC) – nhà sản xuất máy bay quân sự lớn cho quân đội Trung Quốc; BGI – công ty có bối cảnh quân đội Trung Quốc chuyên xét nghiệm di truyền trẻ sơ sinh và thu thập trái phép dữ liệu di truyền của hàng triệu người dân, bao gồm cả công dân Mỹ; Tập đoàn Kỹ thuật Xây dựng Nhà nước Trung Quốc (CSCEC) là doanh nghiệp nhà nước đóng vai trò chủ chốt trong Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của ĐCSTQ, chịu trách nhiệm xây dựng các căn cứ, cơ sở vật chất và cơ sở hạ tầng quân sự (bao gồm như trung tâm tên lửa tại Căn cứ phóng vệ tinh Tửu Tuyền, và Qihoo 360 – một công ty bảo mật internet hỗ trợ nhà cầm quyền ĐCSTQ giám sát ở Tân Cương…).

Mặc dù các công ty như BlackRock và MSCI chỉ đơn giản mua cổ phiếu của các công ty Trung Quốc (nằm trong danh sách đen) thông qua các quỹ chỉ số, không chuyển tiền cho họ, nhưng Ủy ban cho rằng các công ty này đã chuyển tiền của người Mỹ cho các công ty Trung Quốc liên quan.

Tạp chí Phố Wall (WSJ) dẫn lời MSCI và BlackRock trả lời báo cáo điều tra: MSCI cho biết sẽ xem xét báo cáo và khuyến nghị của Ủy ban; MSCI tuân thủ tất cả các luật, quy tắc và quy định hiện hành và “nếu luật pháp Mỹ liên quan đến đầu tư vào các công ty Trung Quốc thay đổi, chúng tôi sẽ phản ánh mọi thay đổi cần thiết trong chỉ số của mình”. BlackRock cho biết Ủy ban và báo cáo của họ xác nhận công ty đã tuân thủ luật pháp hiện hành của Mỹ, đồng thời bổ sung thêm, “Quốc hội và chính quyền phải làm việc cùng nhau để đặt ra các quy tắc rõ ràng cho các nhà đầu tư Mỹ”.

Có quan điểm cho rằng trong bối cảnh cuộc bầu cử tháng 11 ngày càng đến gần, lập trường cứng rắn hơn của ông Trump đối với Trung Quốc sẽ gây áp lực lên chính quyền Tổng thống Biden trong việc thực thi thuế quan cũng như các biện pháp thương mại và đầu tư khác chống lại Trung Quốc. Tổng thống Biden hôm thứ Tư (17/4) đã kêu gọi tăng các mức thuế quan trọng đối với các sản phẩm thép và nhôm của Trung Quốc từ 7,5% lên 25%.

Báo cáo từ Ủy ban đặc biệt Hạ viện Mỹ về cạnh tranh chiến lược Mỹ – Trung Quốc được đưa ra khi người giữ chức chủ tịch ủy ban từ đầu năm 2023 là ông Gallagher sắp kết thúc nhiệm kỳ.

Gallagher, một trong những chính khách của Washington cứng rắn nhất đối với ĐCSTQ, vào tháng trước đã giành được chiến thắng lớn khi Hạ viện thông qua dự luật mà ông dẫn đầu: Buộc công ty mẹ Trung Quốc của TikTok là ByteDance từ bỏ quyền sở hữu nền tảng truyền thông xã hội TikTok.