Phóng viên: Facebook chặn tin virus từ phòng thí nghiệm Vũ Hán suốt 1 năm

Bill Gertz, một phóng viên điều tra an ninh quốc gia thâm niên, gần đây đã viết một bài báo trên tờ Washington Times, chỉ trích việc Facebook sử dụng “fact-check” (các chương trình xác minh thông tin thực tế) để che đậy nguồn gốc của COVID-19 từ phòng thí nghiệm Vũ Hán, sự việc kéo dài đến một năm.

Ngày 24/1/2020, phóng viên điều tra Bill Gertz đưa tin, Viện Virus học Vũ Hán có liên hệ với quân đội Trung Quốc và được coi là nguồn tiềm ẩn của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, Facebook đã chặn báo cáo này trong hơn một năm với lý do thông tin sai lệch. “Cho đến hôm nay, mọi lời kể trong bài báo của tôi đã được xác nhận.”

Sau đây là bản dịch báo cáo của ông:

Khi bài báo của tôi được xuất bản lần đầu tiên vào năm ngoái, Facebook và một trong những “fact-checker” của họ đã ngay lập tức thực hiện hành động chặn bài viết của tôi và xóa mọi tham chiếu liên quan đến nó trên Internet. Họ dán nhãn bài viết của tôi là “sai sự thật” và chặn nó như một “thuyết âm mưu”.

Một năm sau, “Fact Checkers” và “USA Today” đều thừa nhận rằng báo cáo của tôi là hoàn toàn chính xác. Tuy nhiên – không thể giải thích được – họ vẫn dán nhãn những câu hỏi được nêu ra trong bài báo của tôi về phòng thí nghiệm Vũ Hán là “sai một phần”.

Vài ngày sau khi tờ Washington Times đăng báo cáo về Viện Virus học Vũ Hán (WIV) vào ngày 24/1/2020, tôi đã rất ngạc nhiên khi thấy bài báo này đột nhiên biến mất khỏi Internet.

Báo cáo của tôi dẫn lời cựu sĩ quan tình báo quân đội Israel Dany Shoham, một chuyên gia về chiến tranh sinh học, người đã nghiên cứu chương trình vũ khí hóa học và sinh học của Trung Quốc (ĐCSTQ), mọi người đều biết rằng Viện Virus học Vũ Hán được biết là thực hiện các công việc quân sự, tuy nhiên, tuyên bố này vào thời điểm đó vẫn bị ĐCSTQ phủ nhận. Ông nói, virus này có thể đã bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm.

Dòng tiêu đề trong bài báo của tôi có nội dung: “Virus corona có thể bắt nguồn từ phòng thí nghiệm được liên kết với chương trình chiến tranh sinh học của Trung Quốc (ĐCSTQ)”. Câu đầu tiên là: “Một nhà phân tích chiến tranh sinh học Israel cho biết, loại virus corona bắt nguồn từ động vật, đang lây lan trên toàn cầu này có thể bắt nguồn từ một phòng thí nghiệm ở thành phố Vũ Hán có liên quan đến chương trình vũ khí sinh học bí mật của Trung Quốc.”

Vào thời điểm đó, rất ít người biết về nguồn gốc của virus. Nhưng các cơ quan tuyên truyền của ĐCSTQ đã công khai mạnh mẽ khẳng định virus này có nguồn gốc từ một chợ động vật hoang dã ở Vũ Hán, và nó đã được Hoa Kỳ cũng như các kênh truyền thông quốc tế chấp nhận mà không chút nghi ngờ. Vấn đề duy nhất là: ĐCSTQ và các cơ quan y tế do nhà nước kiểm soát đã không thể xác định được bất kỳ vật chủ động vật nào được cho là đã truyền virus sang người.

‘Cảnh sát kiểm duyệt’ Facebook đã liên hệ với biên tập viên của Washington Times vào thời điểm đó. Họ kiên quyết yêu cầu xóa bài báo với lý do là đã phát tán thông tin sai lệch về virus. 

Để biện minh, Facebook đã đề cập đến “fact check” ngày 21/3/2020 của bà Mollie Stollino, phóng viên USA Today, người đã kết luận rằng bài viết của tôi và các liên kết có thể có của nó với Chính phủ Trung Quốc là “một trong những ví dụ nổi bật nhất về thông tin sai lệch” về virus corona.

Bà viết: “Không có bằng chứng nào cho thấy virus được tạo ra trong một phòng thí nghiệm của Trung Quốc.”

Sau khi tôi khiếu nại, tờ USA Today đã đưa ra bản cập nhật và xóa phần mô tả bài báo của tôi là “một ví dụ về thông tin sai lệch”. Nhưng bài báo cập nhật vẫn khẳng định rằng giả thuyết về việc virus có thể bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán đã được các nhà khoa học “vạch trần là sai” (debunked as false).

Sau đó, “fact check” của “USA Today” đã sửa đổi mô tả bài báo của tôi là “một trong những báo cáo sơ bộ nổi bật nhất”, cho thấy rằng virus có thể bắt nguồn từ phòng thí nghiệm Vũ Hán. Nó tiếp tục báo cáo rằng “mọi người trên nhiều nền tảng và mạng đã chia sẻ cùng một hoặc một phiên bản tương tự của âm mưu.” Một trong những nguồn mà USA Today dựa vào để tấn công báo cáo của tôi là một bài báo trên tờ Washington Post với tiêu đề “Các chuyên gia lật tẩy lý thuyết rìa liên kết virus corona của Trung Quốc với nghiên cứu vũ khí của ĐCSTQ.”

Trong những tháng tiếp theo, tờ USA Today đã hoàn toàn xác nhận câu chuyện của tôi, mặc dù họ và Facebook vẫn vu khống báo cáo của tôi là “một phần sai sự thật”.

Thông qua một loạt “sửa chữa & làm rõ” (corrections & clarifications) được âm thầm sửa đổi cho “fact check” của họ, tờ USA Today giờ đây thừa nhận rằng: “Bằng chứng đầy đủ chi tiết cho thấy virus có thể đã thoát ra từ phòng thí nghiệm Vũ Hán do các biện pháp an toàn không đạt hiệu quả.”

Trong khi đó, các nhà kiểm duyệt của Facebook đã hạ cấp đánh giá của họ từ “sai” xuống “sai một phần” mà không giải thích gì thêm.

Đó không phải là một điều an ủi đối với một nhà báo đã dành bốn thập kỷ để đưa tin về Trung Quốc. Tôi từ bị buộc tội bịa ra toàn bộ câu chuyện thành bị cáo bịa ra một nửa câu chuyện. 

• Ông Pompeo và cựu cố vấn công bố bài về nguồn gốc COVID-19

Facebook từ chối nhiều lần yêu cầu bình luận

Tính chính xác của báo cáo của tôi đã được xác nhận vào ngày 15/1 năm nay, tức là gần một năm sau bài đăng đầu tiên của tôi.

Bộ Ngoại giao đã công bố một báo cáo về Viện Virus học Vũ Hán, nơi được cho là một phòng thí nghiệm dân sự. Báo cáo cung cấp bằng chứng chưa được công khai trước đây, rằng trường hợp lý thuyết rò rỉ trong phòng thí nghiệm là tình huống, nhưng nó rất mạnh mẽ. Kết luận của Chính phủ Mỹ là không thể xác định được nguồn gốc của virus vì ĐCSTQ cực kỳ giữ bí mật.

Báo cáo “Tờ thông tin: Hoạt động tại Viện Virus Vũ Hán” (Fact Sheet: Activity at the Wuhan Institute of Virology) giải thích, “Chúng tôi vẫn chưa xác định được liệu đợt bùng phát bắt đầu do tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hay là kết quả của một vụ tai nạn tại một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, Trung Quốc.”

Tờ thông tin cho thấy, các nhân viên của Viện Nghiên cứu Vũ Hán đã bị ốm với các triệu chứng giống COVID-19 vào mùa thu năm 2019 – trước khi những trường hợp đầu tiên của căn bệnh này bắt đầu xuất hiện tại các bệnh viện ở Vũ Hán. Hơn nữa, báo cáo lần đầu tiên tiết lộ rằng Viện Virus học Vũ Hán đã tiến hành các thí nghiệm quân sự bí mật trong hai năm trước khi dịch bệnh bùng phát.

Báo cáo cho biết: “Mặc dù Viện Virus Vũ Hán đã được ngụy trang như một tổ chức dân sự, Hoa Kỳ đã xác định rằng họ đã hợp tác trên các ấn phẩm và các dự án bí mật với quân đội Trung Quốc. Viện Virus Vũ Hán đã thay mặt quân đội Trung Quốc tham gia vào các nghiên cứu tuyệt mật, bao gồm cả các thí nghiệm trên động vật trong phòng thí nghiệm, ít nhất là từ năm 2017.”

Đây là lý do tại sao báo cáo ban đầu của tôi cách đây một năm lại rất quan trọng.

Cuối cùng, báo cáo cho biết các nhà nghiên cứu tại viện đã tiến hành các thí nghiệm với một loại virus corona dơi có tên là RaTG13, có độ tương đồng 96,2% với virus corona gây ra đại dịch, đồng thời nói thêm rằng viện “đã không minh bạch hoặc nhất quán” về nghiên cứu trước đây của mình về các loại virus tương tự như COVID -19.

Chuyến thăm Trung Quốc gần đây của các nhà điều tra Tổ chức Y tế Thế giới đã bị chính quyền Trung Quốc nhiều lần trì hoãn. Hơn nữa, sau khi nhóm nghiên cứu đã có thể đến Vũ Hán, thì khả năng kiểm tra dữ liệu y tế thô của Trung Quốc cũng bị đặt nghi vấn.

Báo cáo của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết: “Các nhà điều tra của WHO phải có quyền truy cập vào hồ sơ hoạt động của Viện Virus học Vũ Hán đối với dơi và các loại virus corona khác trước khi bùng phát COVID-19. Là một phần của cuộc điều tra kỹ lưỡng, họ phải hiểu đầy đủ lý do tại sao Viện Virus học Vũ Hán lại thay đổi và sau đó xóa các bản ghi trực tuyến về hoạt động của nó với RaTG13 và các loại virus khác”.

Đáng ngạc nhiên là, tờ USA Today, cũng như Facebook, tiếp tục can thiệp, thay mặt cho Viện Virus học Vũ Hán và ĐCSTQ. Mặc dù, tờ USA Today lặng lẽ sửa đổi câu chuyện của họ một lần nữa trong tuần này để đưa vào báo cáo của chính phủ, tờ báo vẫn kiên quyết về việc loại bỏ các câu hỏi liên quan đến phòng thí nghiệm.

Biên tập viên thâm niên Martina Stewart của tờ USA Today cho biết: “Dựa trên tài liệu mới nhất của Bộ Ngoại giao, vẫn không có bằng chứng nào cho thấy virus có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, cũng như không có bằng chứng thuyết phục để bác bỏ lý thuyết đó.”

Mối đe dọa lớn nhất thế giới phải đối mặt trong năm qua là loại virus này đã cướp đi sinh mạng của 2,5 triệu người trên toàn cầu. Chừng nào Facebook, USA Today và các phương tiện truyền thông dòng chính khác tiếp tục im lặng và vu khống bất cứ ai cố gắng báo cáo sự thật, chúng ta sẽ không bao giờ biết được sự thật nguồn gốc của virus và cách ngăn chặn đại dịch tiếp theo.

• Chuyên gia tin rằng virus Vũ Hán rò rỉ từ phòng thí nghiệm Trung Quốc
• Bộ Ngoại giao Mỹ: Viện Nghiên cứu Virus Vũ Hán tham gia hoạt động quân sự
• Vì sao Mỹ công bố báo cáo chưa hoàn chỉnh về nguồn gốc COVID-19?

Bill Gertz là phóng viên an ninh quốc gia của Thời báo Washington và là tác giả của cuốn sách “Lừa dối bầu trời: Nỗ lực giành quyền bá chủ toàn cầu của ĐCSTQ” (Deceiving the Sky: Inside Communist China’s Drive for Global Supremacy.)