Phương Tây, Nhật Bản, Nga, Trung, Việt phản ứng khác nhau về kết quả bầu cử Đài Loan

Mỹ, Anh, Pháp, Đức và Nhật Bản gửi lời chúc mừng thành công của bầu cử Đài Loan hôm 13/1. Trong khi, Trung Quốc nói phương Tây đang gửi đi “các dấu hiệu sai” tới Đài Loan và không nên “can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc”. Nga tuyên bố Đài Loan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc, trong khi Việt Nam khẳng định tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc” của Bắc Kinh, không phát triển quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan.

Ông Lại Thanh Đức của Đảng Dân Tiến (DPP) cầm quyền đã đắc cử tổng thống Đài Loan sau cuộc bầu cử tổng thống trực tiếp hôm thứ Bảy (13/1) và ông sẽ chính thức nhậm chức tổng thống Đài Loan vào tháng Năm tới đây thay cho bà Thái Anh Văn đã làm hai nhiệm kỳ liên tiếp.

• Ông Lại Thanh Đức đắc cử tổng thống Trung Hoa Dân Quốc

Ông Lại từng tuyên bố coi Đài Loan “là quốc gia độc lập có chủ quyền rồi”. Ông cũng cam kết sẽ thúc đẩy khả năng phòng vệ của quốc đảo để ứng phó với những gì mà ông gọi là “mối đe dọa và bắt nạt tiếp tục từ Trung Quốc”.

Ngay sau khi ông Lại được tuyên bố thắng cử, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã gửi điện tín chúc mừng tới Đài Bắc. Điện tín có đoạn viết: “Chúng tôi mong chờ được làm việc với Tiến sĩ Lại và các vị lãnh đạo của tất cả các đảng phái ở Đài Loan để thúc đẩy những lợi ích và giá trị chung, và gia tăng mối quan hệ không chính thức lâu dài của chúng ta, phù hợp với chính sách Một Trung Quốc của Mỹ”.

Theo “nguyên tắc Một Trung Quốc”, Washington công nhận nhưng không tán thành chủ quyền của Bắc Kinh đối với đảo Đài Loan. Trong khi đó, phát biểu với báo giới hôm 13/1 sau bầu cử Đài Loan, Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh rằng Mỹ “không ủng hộ độc lập” cho Đài Loan.

Phản ứng với phát biểu của phía Mỹ, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cáo buộc rằng tuyên bố của Ngoại trưởng Blinken đã vượt quá “lời hứa chính trị của Mỹ về việc chỉ duy trì các mối quan hệ văn hóa, kinh doanh và các quan hệ không chính thức khác”, và đã gửi “những dấu hiệu sai lầm nghiêm trọng tới những lực lượng ly khai của Đài Loan”.

Ngoại trưởng Anh Quốc David Cameron đã phát đi thông điệp gửi ông Lại Thanh Đức, bày tỏ “chúc mừng nồng nhiệt tới người dân Đài Loan về cuộc bầu cử suôn sẻ và tới Tiến sĩ Lại, cũng như đảng của ông về chiến thắng bầu cử này”. Trong khi đó, cựu Thủ tướng Anh Quốc Liz Truss tuyên bố rằng, “chúng ta phải làm tất cả những gì chúng ta có thể làm để đảm bảo chắc chắn Đài Loan có thể tự vệ”.

Đáp trả tuyên bố của Anh Quốc, Đại sứ quán Trung Quốc tại London tuyên bố “cực lực phản đối những hành động sai trái của phía Anh Quốc”, và thúc giục chính phủ Anh phải “chấm dứt mọi lời lẽ và hành động can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc”.

Ngoại trưởng Liên minh châu Âu Josep Borrell đã gửi một thông điệp có phần dè dặt hơn tới Đài Loan. Ông chúc mừng “tất cả cử tri đã tham gia vào màn thực hành dân chủ này”, nhưng không đề cập trực tiếp đến tên ông Lại Thanh Đức.

Nhật Bản cũng chúc mừng bầu cử Đài Loan thành công và ông Lại Thanh Đức đắc cử tổng thống. Ngoại trưởng Nhật Bản Yoko Kamikawa phát đi tuyên bố cho hay: “Chúng tôi hy vọng rằng vấn đề xung quanh Đài Loan sẽ được giải quyết hòa bình thông qua đối thoại, từ đó đóng góp vào hòa bình và ổn định trong khu vực”.

“Đối với Nhật Bản, Đài Loan là đối tác cực kỳ trọng yếu và là bạn hữu quan trọng, cả hai cùng chia sẻ các giá trị cơ bản và yêu thích các mối quan hệ kinh tế và giao lưu nhân dân”, ông Yoko Kamikawa nói thêm.

Văn phòng Đối ngoại Liên bang của Đức hôm Chủ nhật (14/1) đã gửi chúc mừng tới các quan chức đắc cử, cùng tất cả cử tri, cũng như các ứng viên đã tham gia tranh cử tại Đài Loan.

Văn phòng phát đi tuyên bố nhấn mạnh: “Đức có mối quan hệ gần gũi và tốt đẹp với Đài Loan trong nhiều lĩnh vực và muốn mở rộng các mối quan hệ này trong khuôn khổ chính sách Một Trung Quốc”.

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Pháp cũng đã phát đi tuyên bố chúc mừng cử tri và các quan chức đắc cử tại Đài Loan.

Bộ Ngoại giao Pháp đã kêu gọi tất cả các đảng phái hãy tôn trọng nguyên trạng tại Eo biển Đài Loan, đồng thời bày tỏ hy vọng hai bờ eo biển sẽ nối lại các cuộc đối thoại.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khi bình luận về kết quả bầu cử Đài Loan đã nói rằng Moscow tiếp tục coi Đài Loan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc.

Hải Đăng (T/h)