4 điểm chính trong phát biểu nhậm chức của tân Tổng thống Lại Thanh Đức – Quan chức Đài Loan

Tại Đài Loan, lễ nhậm chức vào ngày 20/5 của tân Tổng thống Lại Thanh Đức đang được cộng đồng quốc tế quan tâm, trong đó trọng tâm là nội dung bài phát biểu nhậm chức của ông. Có quan chức cấp cao của Đài Loan tiết lộ bài phát biểu tập trung vào 4 vấn đề chính là sự ổn định, tự tin, trách nhiệm, và đoàn kết.

Theo Đài VOA, các quan chức an ninh quốc gia cấp cao của Chính phủ Đài Loan tiết lộ trong cuộc họp giao ban ngày 17/5 rằng, trục chính mà ông Lại Thanh Đức đã luôn tập trung nhấn mạnh là hòa bình, dân chủ và thịnh vượng. Trên cơ sở này, bài phát biểu ngày 20/5 của ông sẽ có 4 yếu tố chính. Đầu tiên là thái độ thận trọng, ông sẽ tiếp tục nền tảng cầm quyền của bà Thái Anh Văn thúc đẩy Đài Loan đóng một vai trò không thể thiếu trong nền kinh tế toàn cầu và sự ổn định địa chính trị.

Về thái độ thận trọng, nguồn tin an ninh quốc gia này cho biết, Chính phủ thời Lại Thanh Đức cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa “Với mục tiêu duy trì hiện trạng, chúng tôi sẽ làm việc với tất cả các bên để đảm bảo hiện trạng ổn định không bị xói mòn”. Do ĐCSTQ vẫn sẽ không ngừng tiếp tục sử dụng máy bay quân sự và tàu chiến để gây rối Đài Loan, điều tàu tuần duyên vào vùng biển cấm của Đài Loan để tạo ra xung đột vùng xám; cộng thêm việc đẩy mạnh lôi kéo phe cánh cô lập Đài Loan khiến Đài Loan chịu áp lực cực lớn.

Thứ hai là sự tự tin. Quan chức an ninh quốc gia Đài Loan cho hay ông Lại sẽ thúc đẩy chiến lược thể hiện tự tin của Đài Loan thông qua tính năng động và mềm dẻo về chính sách chính trị – xã hội trong nước, đồng thời thực hiện tinh thần của Đài Loan trên trường quốc tế. Ông nhấn mạnh, tự tin của người dân Đài Loan xuất phát từ ghi nhận của cộng đồng quốc tế về một Đài Loan không ngừng nỗ lực, thiện lương và hào phóng, là cơ sở quan trọng trong quan hệ quốc tế của Đài Loan.

Thứ ba là chịu trách nhiệm. Đài Loan là lực lượng thiện lương và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Chính phủ mới “sẽ phản ứng một cách bình tĩnh, không cúi đầu cũng không kiêu ngạo” để đóng góp tích cực cho thế giới và đối mặt ứng phó các thách thức.

Thứ tư là đoàn kết. Đối mặt với nhiều thủ đoạn chia rẽ xã hội Đài Loan của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), chính quyền mới của Đài Loan cần nỗ lực nhiều hơn nữa để đoàn kết người dân Đài Loan và củng cố đất nước.

Các phương tiện truyền thông quốc tế nhìn chung chú ý đến việc liệu ông Lại Thanh Đức, ngoài việc tiếp tục đường lối xuyên eo biển “duy trì hiện trạng” của bà Thái Anh Văn, có đưa ra tuyên bố của riêng mình về hiện trạng chủ quyền của Đài Loan hay không? Về vấn đề này, nguồn tin an ninh quốc gia nhắc lại rằng, Đài Loan nhất quán quan điểm thể hiện trách nhiệm trên trường quốc tế, chính sách của Chính phủ Đài Loan có tính liên tục kế thừa nhau, cho dù tương lai phải đứng trước những thay đổi thì Chính phủ Lại Thanh Đức sẽ nỗ lực các biện pháp chủ động hơn nhưng sẽ không đi chệch khỏi đường hướng nền tảng.

Nguồn tin an ninh quốc gia Đài Loan cũng kêu gọi ĐCSTQ ngừng kích động và phá hoại hòa bình và ổn định trong khu vực, vì những thủ đoạn đó sẽ không đưa hai bên đến gần nhau hơn: “Chính phía bên kia eo biển Đài Loan (ĐCSTQ) đang liên tục phá hoại trật tự quốc tế và quan hệ Đài Loan. Về vấn đề này, tôi nghĩ chúng tôi sẽ tiếp tục cho cộng đồng quốc tế biết ai đang phá hoại ổn định khu vực, Đài Loan đang đóng vai trò có trách nhiệm”.

Một quan chức an ninh quốc gia cấp cao cho biết, bất kể đảng nào nắm quyền ở Mỹ thì chính sách của họ đối với Đài Loan luôn có tính kế thừa, mục tiêu chính sách của Đài Loan là duy trì sự tin cậy lẫn nhau giữa Đài Loan và Mỹ, đồng thời tiếp tục tăng cường hợp tác giữa hai bên trên nhiều lĩnh vực dựa trên những giá trị và lợi ích chung.

Đoàn kết nội bộ và tránh khơi mào vấn đề nhạy cảm

Ông Ngô Sắt Chí (Wu Sezhi), thành viên của Tư vấn Đài Loan (Taiwan Thinktank) cho hay, ý nghĩa quan trọng nhất của “ổn định” đối với Đài Loan là có được thấu hiểu từ cộng đồng quốc tế, đi cùng ổn định trong chính sách (không gây xáo trộn, khó lường). Hiện tại, trong chính sách “4 trụ cột hòa bình” do ông Lại Thanh Đức đề xuất, “tăng cường quốc phòng trên cơ sở sức mạnh bất cân xứng [Đài Loan – Trung Quốc]” và “cải thiện an ninh kinh tế và chuỗi cung ứng” đều phù hợp với mong đợi của các nước dân chủ đối với Đài Loan.

Ông chỉ ra nan đề hàng đầu của ông Lại sau khi nhậm chức có thể là vấn đề đoàn kết nội bộ của Đài Loan, đặc biệt là những xung đột đang diễn ra trong Quốc hội Đài Loan là vấn đề đáng lo nhất đối với ổn định chính trị Đài Loan. Nếu xung đột giữa phe nắm quyền và phe đối lập tiếp tục diễn ra trong Quốc hội, nền chính trị đại diện của Đài Loan có thể một lần nữa rơi vào cái bẫy, chính phủ ông Lại phải làm sao tận dụng sức mạnh xã hội để đạt được đồng thuận giữa các bên, giúp củng cố nền quốc phòng dân chủ của Đài Loan – đó sẽ là nhiệm vụ trọng tâm của ông Lại Thanh Đức sau khi nhậm chức.

Chuyên gia cố vấn Đài Loan cũng đề cập một số thế lực chính trị ở Đài Loan có khuynh hướng thiết lập quan hệ sâu sắc hơn với Trung Quốc, (Chính phủ Lại) phải làm cho xã hội Đài Loan nhận thức rõ hơn nguy cơ liên quan ĐCSTQ nhằm thúc đẩy đoàn kết nội bộ.

Ông Vương Trí Thịnh (Wang Zhisheng) – Tổng thư ký Hiệp hội Trao đổi tinh hoa châu Á Thái Bình Dương – Đài Loan (APEIA) nói với Đài RFA, ông Lại Thanh Đức nhấn mạnh vấn đề là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế, theo đó nỗ lực hướng đến không làm gia tăng nguy cơ bất ổn ở eo biển Đài Loan trong tình hình hiện nay. Ông dự đoán với chính sách đó khiến quan điểm xuyên eo biển của chính phủ Lại sẽ tương đối mơ hồ, nhằm chú trọng vào việc duy trì hiện trạng, thể hiện các giá trị và cam kết hội nhập với cộng đồng quốc tế, theo đó sẽ tránh nói về Đài Loan độc lập và mối quan hệ Đài Loan – Trung Quốc, sẽ tránh cố tình chỉ trích Trung Quốc khơi mào vấn đề nhạy cảm.

Bloomberg đưa tin vào ngày 18 rằng, bài phát biểu nhậm chức tổng thống của ông Lại Thanh Đức sẽ được các nhà hoạch định chính sách Mỹ xem xét kỹ lưỡng, sẽ có một số cựu quan chức Mỹ đến tham dự buổi lễ và họ cũng sẽ chú ý đến cách Bắc Kinh phản ứng.

Trong chuyến thăm Trung Quốc gần đây, Ngoại trưởng Mỹ Blinken kêu gọi chính quyền Bắc Kinh kiềm chế khi ông Lại Thanh Đức nhậm chức. Văn phòng Sự vụ Đài Loan của ĐCSTQ gần đây đã đưa ra điều kiện cho lễ nhậm chức của ông Lại Thanh Đức: Chỉ cần nguyên tắc “một Trung Quốc” được công nhận thì sẽ không có trở ngại nào trongmối quan hệ xuyên eo biển.