Quốc hội Mỹ đã tránh được đóng cửa chính phủ, nhưng ‘các trận chiến cam go’ vẫn còn

Quốc hội đã ngăn chặn việc Chính phủ đóng cửa vào tối thứ Bảy (30/9) bằng cách thông qua một dự luật chi tiêu tạm thời giúp các cơ quan chính phủ được cấp ngân sách đến giữa tháng Mười Một. Biện pháp này được đưa ra trong bối cảnh các nhà lập pháp đã mệt mỏi tạm thời trì hoãn vài tuần trận chiến cam go về cắt giảm chi tiêu, viện trợ chiến tranh cho Ukraine và có thể là cả tương lai của Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy.

Bất chấp những dự đoán của giới truyền thông, ông McCarthy đã vận động thông qua được một ‘nghị quyết tiếp tục’ vào phút cuối và tập hợp được sự ủng hộ đáng kể từ các thành viên Đảng Dân chủ để giữ cho các cơ quan chính phủ mở cửa trong 45 ngày và cung cấp 16 tỷ USD viện trợ thảm họa liên bang cho các cộng đồng người Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề. Nhưng ông McCarthy đã cắt bỏ mọi khoản hỗ trợ mới cho cuộc chiến của Ukraine chống lại Nga mà Nhà Trắng mong muốn.

Vài giờ sau đó, Thượng viện đã bỏ phiếu thông qua và Tổng thống Joe Biden cũng đã ký dự luật thành luật ngay trước nửa đêm để ngăn chặn chính phủ đóng cửa.

“Đây là tin tốt cho người dân Mỹ”, Tổng thống Biden nói sau khi ký luật. 

Cuộc bỏ phiếu tại Hạ viện với kết quả 335 phiếu thuận và 91 phiếu chống. Có 209 phiếu thuận của dân biểu Đảng Dân chủ và 90 phiếu chống của dân biểu Đảng Cộng hòa.

Biện pháp này giúp các nhà lập pháp có thời gian giải quyết các tranh chấp gay gắt về quy mô viện trợ trong tương lai cho Ukraine khi nước này cố gắng đánh đuổi quân xâm lược Nga. Đồng thời để Đảng Cộng hòa thực hiện lời hứa với cử tri về việc cắt giảm chi tiêu và hoàn thành quy trình ngân sách thông thường, xem xét riêng lẻ tất cả 12 kế hoạch chi tiêu của cơ quan liên bang, một điều chưa từng xảy ra trong nhiều năm.

Cảm xúc được đẩy lên cao trong cuộc họp kín của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện. “Ban lãnh đạo đã hứa hẹn đủ điều (với tiền của bạn) và chúng ta đã thất hứa”, Dân biểu Tim Burchett (Đảng Cộng hòa, Tennessee) viết trên mạng xã hội sau cuộc bỏ phiếu, bày tỏ sự chán ghét của ít nhất hai chục người bảo thủ tài chính muốn Hạ viện hoàn thành 12 dự luật chi tiêu trước lúc kết thúc năm tài khóa 2023 vào ngày 30 tháng 9.

Tuy nhiên, thỏa thuận ngân sách tạm thời này vẫn là một chiến thắng cho ông McCarthy, khi được đó giới truyền thông dự đoán ông sẽ khiến chính phủ phải đóng cửa. Đồng thời, thỏa thuận hôm thứ Bảy (30/9) cũng là một chiến thắng cho Đảng Cộng hòa ở Virginia, những người đang cố gắng giành lại quyền kiểm soát cơ quan lập pháp tiểu bang này trong cuộc bầu cử vào tháng Mười Một và lo ngại việc chính phủ đóng cửa sẽ là dấu chấm hết cho nỗ lực đó.

Tuy nhiên, vì còn thiếu một số phiếu bầu, ông McCarthy hôm 30/9 đã phải từ bỏ kế hoạch duy nhất chỉ có Đảng Cộng hòa ủng hộ nhằm cắt giảm chi tiêu của các cơ quan và buộc Tổng thống Biden phải đóng cửa biên giới lỏng lẻo ở phía Nam, vốn đã đang cho phép hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp tràn vào nước Mỹ kể từ khi Đảng Dân chủ nắm quyền.

Quyết định của ông McCarthy thông qua một dự luật cùng với Đảng Dân chủ đặt ra rủi ro chính trị đáng kể cho chính bản thân ông. Dân biểu Matt Gaetz (Đảng Cộng hòa, Florida) tuyên bố hôm Chủ Nhật (1/10) rằng ông sẽ tìm cách phế truất ông Kevin McCarthy khỏi vị trí Chủ tịch Hạ viện.

Ông Gaetz nói với đài CNN: “Tôi thực sự có ý định đệ đơn yêu cầu bãi nhiệm Chủ tịch Hạ viện McCarthy trong tuần này. Tôi nghĩ chúng ta cần phải loại bỏ biện pháp tình thế đó. Tôi nghĩ chúng ta cần tiếp tục tiến lên với lãnh đạo mới có thể tin cậy được”. 

Sau cuộc bỏ phiếu hôm thứ Bảy (30/9), ông Gaetz cáo buộc ông McCarthy đã vi phạm thỏa thuận mà ông ta đã hứa với những người phe bảo thủ vào tháng Một để giành được ghế chủ tịch Hạ viện, nhưng lại tỏ ra e ngại về việc liệu ông có theo đuổi kiến nghị để lật ghế của Chủ tịch hay không. Thay vào đó, ông Gaetz đã kêu gọi các nhà lập pháp Hạ viện và Thượng viện hoàn thành công việc xem xét 12 dự luật chi tiêu liên bang trước thời hạn mới là ngày 17 tháng 11.

“Những người bảo thủ trong Hạ viện đã buộc ông McCarthy đồng ý các biện pháp bảo vệ chi tiêu vào tháng Một. [Nhưng] ông ấy đã thổi bay những rào chắn bảo vệ đó. Động thái đó là điều đã đưa chúng ta đến hoàn cảnh hiện tại”, ông Gaetz viết trên X.

Ông Gaetz nói thêm: “Cách duy nhất để cứu nước Mỹ khỏi bị sụp đổ tài chính là thông qua các dự luật chi tiêu theo từng chủ đề có thể được xem xét ở cấp độ chương trình”.

Ông McCarthy đã bảo vệ thỏa thuận tài chính tạm thời đạt được vào phút chót trước hạn đóng cửa là cần thiết để tiếp tục tài trợ cho quân đội và cứu trợ thiên tai cho các cộng đồng bị ảnh hưởng nặng nề từ Florida đến Hawaii. Nhưng ông cũng nói rõ rằng ông cam kết hoàn thành 12 dự luật chi tiêu mà ông Gaetz và phe bảo thủ của ông ta đã theo đuổi kể từ tháng Một.

Ông McCarthy nói với các phóng viên: “Chúng tôi cần thêm thời gian để hoàn thành công việc”. 

Sau đó, ông McCarthy viết trên X: “Tôi vừa ký và gửi dự luật tạm thời ngắn hạn này tới Nhà Trắng để tài trợ cho quân đội của chúng ta, cung cấp cứu trợ khẩn cấp và giữ cho chính phủ hoạt động trong khi Quốc hội quay trở lại làm việc theo trật tự bình thường.”

Dân biểu Đảng Cộng hòa Florida Byron Donalds chỉ trích gay gắt biện pháp tạm thời ngắn hạn đã được Hạ viện và Thượng viện thông qua, nói rằng Đảng Cộng hòa chẳng thu được gì từ nó.

“Thành thật mà nói, chúng tôi không thu được gì từ nghị quyết tiếp tục này”, ông Donalds nói trên chương trình “Fox News Sunday.”

Ông Donalds nói thêm: “Biên giới vẫn chưa được đảm bảo an ninh ở đất nước chúng ta. Tại sao vậy? Đó là bởi vì ông Joe Biden và Đảng Dân chủ đã làm theo cách của họ. Các thành viên Đảng Dân chủ rất hài lòng với những gì họ đạt được. Tôi nghĩ đây là một thỏa thuận khủng khiếp đối với người dân Mỹ”.