Tại châu Á, ông Pompeo dự kiến sẽ tăng cường các đồng minh chống lại ĐCSTQ

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã tới Ấn Độ hôm 26/10 để đẩy mạnh mối quan hệ chiến lược với quốc gia đang có xung đột quân sự với Trung Quốc. Đây là nỗ lực mới nhất của Washington nhằm tăng cường các đồng minh chống lại Bắc Kinh.

Nhằm tăng cường chống lại sự ảnh hưởng kinh tế và quân sự ngày càng tăng của chế độ cộng sản Trung Quốc trong khu vực, ông Pompeo cũng sẽ đến thăm Sri Lanka và Maldives, hai quốc gia ở Ấn Độ Dương đang gặp khó khăn với món nợ khổng lồ vay từ Trung Quốc để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng lớn.

Vào tuần cuối cùng trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, ông Pompeo sẽ kết thúc chuyến công du châu Á của mình tại Indonesia, nước cũng đang có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc tại Biển Đông.

Ông Dean Thompson, phó trợ lý Bộ trưởng phụ trách Cục Các vấn đề Nam và Trung Á thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: “Chúng tôi mong muốn tăng cường mối quan hệ với các bạn bè và đối tác quan trọng của chúng tôi, đồng thời khẳng định cam kết sâu sắc của Hoa Kỳ đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và thúc đẩy tầm nhìn của chúng tôi về mối quan hệ đối tác lâu dài và sự thịnh vượng trong khu vực.” 

Washington đang gia tăng sức ép ngoại giao đối với Trung Quốc và việc Tổng thống Donald Trump tỏ ra cứng rắn đối với Bắc Kinh là phần quan trọng nhất trong chiến dịch tranh cử của ông nhằm tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai.

Ông Pompeo đã chủ trì cuộc họp của  ngoại trưởng bốn nước Ấn Độ, Nhật Bản, Úc và Hoa Kỳ tại Tokyo trong tháng này. Được gọi là Bộ Tứ Kim Cương (Quad), đây có thể được xem là một lực lượng bảo vệ chống lại sự xâm lược ngày càng tăng của chế độ cộng sản Trung Quốc trong khu vực.

Ông Greg Poling, chuyên gia an ninh hàng hải của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington, cho biết: “Đây là chính sách đối ngoại thực sự hơn là hoạt động chính trị trong nước.” “Đúng vậy, quan điểm chống Trung Quốc của ông Pompeo liên quan rất nhiều đến cuộc bầu cử Tổng thống, nhưng việc chính phủ nỗ lực mạnh mẽ hơn để tăng cường Bộ Tứ, thắt chặt quan hệ với Đài Loan, tập trung sự chú ý đến Biển Đông cũng như nhiều vấn đề khác phần nhiều là do các chuyên gia chính sách và các chính trị gia thúc đẩy.”

Tháng tới, Ấn Độ sẽ tổ chức cuộc tập trận hải quân lớn nhất trong nhiều năm với tên gọi ‘Malabar’ cùng với sự tham dự của các thành viên Bộ Tứ. Trước đây Trung Quốc đã phản đối cuộc tập trận này.

Quyết định mở rộng cuộc tập trận của Ấn Độ diễn ra vào thời điểm New Delhi và Bắc Kinh vẫn đang căng thẳng về tranh chấp biên giới.  

Hàng nghìn lính Ấn Độ đang áp sát vùng biên giới phía tây dãy Himalayas, khu vực mà Ấn Độ cho biết quân đội Trung Quốc đã xâm nhập qua biên giới trên thực tế của nước này.

Các quan chức Ấn Độ cho biết trong chuyến công du của ông Pompeo tại Ấn Độ với sự tham gia của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper, Ấn Độ dự kiến sẽ ký một thỏa thuận cho phép họ tiếp cận dữ liệu vệ tinh nhạy cảm của Hoa Kỳ để giúp cải thiện việc nhắm mục tiêu các tên lửa và các máy bay không người lái.

Một quan chức Ấn Độ nói: “Còn có nhiều tiềm năng nữa trong hợp tác quốc phòng của chúng tôi.”

‘Những quyết định khó khăn nhưng cần thiết’

Ông Thompson cho biết trong chuyến viếng thăm đầu tiên của một Ngoại trưởng Hoa Kỳ đến Sri Lanka trong hơn một thập kỷ qua, ông Pompeo được cho là sẽ khuyến khích các nhà lãnh đạo tại Colombo giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc, vốn đã đầu từ hàng tỷ đô la để xây dựng các hải cảng và đường cao tốc tại nước này nhưng đã khiến đảo quốc này rơi vào trạng thái nợ nần trầm trọng.

Ông Thomson nói thêm: “Chúng tôi kêu gọi Sri Lanka hãy thực hiện những quyết định khó khăn nhưng cần thiết để đảm bảo sự độc lập cho nền kinh tế của mình vì sự thịnh vượng lâu dài.”

Đảo quốc này là một phần quan trọng trong Dự án Sáng kiến Vành đai và Con đường do nhà lãnh đạo ĐCSTQ Tập Cận Bình khởi xướng, nhưng Colombo trong những năm gần đây đang tìm cách cải thiện quan hệ với Ấn Độ, Hoa Kỳ, và Nhật Bản.

Những nỗ lực tương tự đang được tiến hành để đẩy lùi ảnh hưởng của Trung Quốc tại Maldives, một quần đảo nhiệt đới nằm trên tuyến đường vận tải biển quan trọng.

Chuyến viếng thăm của ông Pompeo đến Indonesia diễn ra trong bối cảnh cuộc đối đầu Mỹ – Trung ngày càng leo thang. Hai nước này đang tranh giành mạnh mẽ vị thế tại Đông Nam Á, đặc biệt tại Biển Đông mà Trung Quốc tuyên bố gần như toàn bộ là lãnh thổ của mình. Yêu sách của Trung Quốc đã bị nhiều nước trong khu vực phản đối, bao gồm Indonesia.

Bộ Ngoại giao Mỹ trong tuần này đã phê duyệt thương vụ bán ba hệ thống vũ khí cho Đài Loan, bao gồm hệ thống cảm biến, tên lửa và pháo với giá trị khoảng 1,8 tỷ USD. Đài Loan cũng là nước tuyên bố chủ quyền một phần lớn của Biển Đông.

Theo bốn quan chức cấp cao, vào tháng 7 và tháng 8, Washington đã yêu cầu Indonesia cấp quyền hạ cánh và tiếp nhiên liệu cho các máy bay giám sát P-8 của Mỹ, vốn được dùng để giám sát các hoạt động quân sự của Trung Quốc trên tuyến đường hàng hải giàu tài nguyên ở Biển Đông. Tuy nhiên, yêu cầu này đã bị Tổng thống Joko Widodo từ chối.

Ông Pompeo nói trong tuần này: “Hoa Kỳ đã cải thiện các vấn đề thương mại, an ninh và ngoại giao trong mối quan hệ giữa các nước, nhưng vẫn còn nhiều việc chúng ta có thể làm.”

Gia Huy (Theo ET và Reuters)

Xem thêm: