Tại Moldova, Tổng thống Zelensky thúc ép đòi bảo đảm an ninh

Tại cuộc họp thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo Châu Âu tại Moldova hôm 1/6, Reuters đưa tin, Tổng thống Volodymyr Zelensky lại nhấn mạnh vấn đề Ukraine gia nhập NATO, và yêu cầu liên minh bảo đảm an ninh cho Ukraine trong thời gian chưa là thành viên của NATO. Pháp và Đức đều bày tỏ ủng hộ với quan điểm này, tuy một số thành viên khác chưa hoàn toàn ủng hộ. Lần này tổ chức hội nghị tại Moldova từng thuộc về Liên Xô, phương Tây muốn đưa thông điệp thách thức tới Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Ông Zelensky như thường lệ trình bày những cảnh đau thương mà người dân ở Ukraine đang phải gánh chịu do chiến tranh, và yêu cầu tăng thêm hỗ trợ về máy bay và hệ thống phòng không Patriot để “tăng tốc hòa bình theo nghĩa đen.”

Tháng trước, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã tán thành các chương trình đào tạo phi công Ukraine cho F-16, mặc dù các chương trình như vậy sẽ mất nhiều tháng để hoàn thành và các nước phương Tây vẫn chưa cho biết họ sẽ cung cấp máy bay phản lực F-16 này.

Khi bắt đầu hội nghị —nhóm 27 quốc gia thành viên EU và 20 quốc gia châu Âu khác— ông Zelensky kiên quyết mong muốn có được lời mời rõ ràng từ NATO trước khi ông có thể tham gia vào hội nghị lần tới của liên minh vào giữa tháng 7 ở Vilnius. Tuy nhiên sau đó ông bày tỏ mong muốn liên minh phải có các biện pháp bảo đảm an ninh cho Ukraine nếu hiện tại không thể gia nhập NATO.

“Chúng ta phải đưa ra một viễn cảnh dài hạn cho Ukraine. Hội nghị thượng đỉnh Vilnius nhất thiết phải đưa ra những đảm bảo ngay lập tức này,” Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tán đồng quan điểm này, và cũng nói ông sẽ thảo luận hợp tác với Đức về vấn đề này trong lần gặp mặt Thủ tướng Đức Olaf Scholz vào tuần tới.

Ông Scholz cho rằng những đảm bảo như vậy phải “được thiết kế theo cách mà chúng mang lại cho Ukraine sự an toàn cần thiết trước nguy cơ bị tấn công, rằng chúng cũng giúp ổn định Ukraine cùng lúc, điều này tất nhiên cũng có nghĩa là một cam kết liên quan đến việc thành lập khả năng phòng thủ của Ukraine.”

Đã có sự chia rẽ giữa các thành viên NATO về tốc độ gia nhập của Ukraine, với một số lo ngại rằng một động thái vội vàng có thể đưa liên minh đến gần hơn với cuộc đối đầu trực tiếp với Nga.

Moskva vẫn coi việc khối quân sự NATO mở rộng về phía đông là đe dọa an ninh của Nga, và nhìn nhận đó là một trong những nguyên nhân của xung đột quân sự đang diễn ra ở Ukraine.

Tổng thống Moldova Maia Sandu chủ trì hội nghị thượng đỉnh tại một lâu đài cách lãnh thổ Ukraine chỉ 20 km và gần vùng Transdniestria ly khai do Nga hậu thuẫn.

“Chúng tôi đã nói với Tổng thống Zelensky rằng chúng tôi sẽ sát cánh cùng Ukraine cho đến chừng nào còn có thể (as long as it takes),” bà nói trong một cuộc họp báo bế mạc cuộc họp.