Tân Thủ tướng Israel Bennett: Thế giới phải ‘thức tỉnh’ khi thỏa thuận với kẻ sát nhân Iran

Tân Thủ tướng Israel Naftali Bennett hôm Chủ nhật (20/6) đã khai mạc cuộc họp Nội các đầu tiên kể từ khi tuyên thệ nhậm chức trong chính phủ liên minh mới vào tuần trước. Lên án Tân Tổng thống Iran, ông Bennett nói rằng cuộc tổng tuyển cử của Iran là một dấu hiệu cho các cường quốc thế giới “thức tỉnh” trước khi quay trở lại thỏa thuận hạt nhân với Tehran.

Lãnh đạo cơ quan tư pháp theo đường lối cứng rắn của Iran, Ebrahim Raisi, đã được bầu hôm thứ Bảy với 62% phiếu bầu trong bối cảnh tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu thấp nhất trong lịch sử. Ông Raisi đang bị Hoa Kỳ trừng phạt vì tham gia vào vụ hành quyết hàng loạt hàng nghìn tù nhân chính trị vào năm 1988 khi cuộc chiến tranh Iran-Iraq kết thúc. 

Tân Thủ tướng Israel Bennett cho biết tại cuộc họp Nội các ở Jerusalem rằng “trong số tất cả những người mà Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei có thể lựa chọn, ông ta đã chọn kẻ chuyên treo cổ ở Tehran này. Đây là gã đàn ông khét tiếng với người Iran và trên toàn thế giới vì đứng đầu các ủy ban tử hình, đã hành quyết hàng ngàn công dân Iran vô tội trong suốt những năm qua”.

Ông Bennett đứng đầu một liên minh rộng lớn của các đảng phái ở Israel, từ những người theo chủ nghĩa cực đoan Do Thái đến các phe phái tự do và một đảng Hồi giáo nhỏ. Chính phủ của ông đã triệu tập cuộc họp Nội các đầu tiên kể từ khi tuyên thệ nhậm chức vào tuần trước, phế truất thủ tướng lâu năm Benjamin Netanyahu khỏi nhiệm sở.

Iran và các cường quốc trên thế giới đang chuẩn bị nối lại các cuộc đàm phán gián tiếp tại Vienna từ Chủ nhật để phục hồi thỏa thuận hạt nhân năm 2015 vốn bị cựu TT Mỹ Donald Trump hủy bỏ năm 2018. Thỏa thuận này sẽ giảm nhẹ lệnh trừng phạt với Iran để đổi lấy việc kiềm chế chương trình hạt nhân của nước này.

Tuy vậy, hôm Chủ nhật, Iran và sáu cường quốc thế giới đã hoãn các cuộc đàm phán hạt nhân để tham vấn thêm, đặc phái viên của Liên minh châu Âu về các cuộc đàm phán cho biết.

Hiện chưa rõ khi nào các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục, nhưng các bên “đã đạt được tiến độ và những người tham gia sẽ có ý tưởng rõ ràng hơn về cách thức chốt thỏa thuận này khi họ quay trở lại,” theo đặc phái viên này.

Ông nói thêm rằng ông mong đợi cơ quan giám sát hạt nhân quốc tế và Tehran sẽ đạt được thỏa thuận về việc gia hạn thỏa thuận giám sát hạt nhân của Iran, kết thúc vào ngày 24/6.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết hôm Chủ nhật rằng hiện vẫn còn tồn tại những bất đồng lớn giữa Iran và các cường quốc trên thế giới, đồng thời nhắc lại rằng quyết định cuối cùng về vấn đề này nằm ở Lãnh đạo tối cao của Cộng hòa Hồi giáo.

Sullivan nói trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình ABC News rằng vẫn còn một khoảng cách tương đối để tiến đến thống nhất về những vấn đề chủ chốt, bao gồm cả các lệnh trừng phạt và các cam kết hạt nhân mà Iran phải thực hiện. Ông nói thêm rằng câu hỏi về việc liệu biện pháp trừng phạt nào sẽ được dỡ bỏ vẫn đang được thảo luận. 

Thủ tướng Israel Bennett cho biết việc ông Raisi được bầu làm Tổng thống Iran là “cơ hội cuối cùng để các cường quốc trên thế giới thức tỉnh trước khi quay trở lại thỏa thuận hạt nhân” và các nước cần phải hiểu rõ họ đang làm ăn với ai.

Ông nói: “Những kẻ này là những kẻ sát nhân, những kẻ giết người hàng loạt. Một chế độ treo cổ tàn bạo không bao giờ nên được phép có vũ khí hủy diệt hàng loạt mà  không chỉ giết được hàng nghìn, mà là hàng triệu người.”

Israel từ lâu đã tuyên bố rằng họ phản đối chương trình hạt nhân của kẻ thù không đội trời chung là Iran và tuyên bố sẽ ngăn chặn Tehran có được vũ khí hạt nhân. Iran khẳng định chương trình hạt nhân của họ là nhằm mục đích hòa bình.

Xuân Lan

Xem thêm: