Thổ Nhĩ Kỳ bắt 48 người cướp bóc trong động đất; LHQ dự báo số người chết tăng gấp đôi

An ninh Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giữ ít nhất hàng chục người vì cướp bóc các tòa nhà bị hư hại hoặc cố gắng lừa đảo các nạn nhân trong khu vực qua điện thoại, hãng thông tấn nhà nước Anadolu đưa tin.

Hai trong số những người bị bắt giữ được cho là đã đóng giả làm nhân viên cứu trợ và cố cướp 6 xe tải chở thực phẩm cho các nạn nhân động đất ở tỉnh Hatay, miền nam nước này, trang tin này cho biết. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết một lần nữa vào thứ Bảy rằng những kẻ cướp bóc sẽ bị bắt và trừng phạt.

Cũng theo Anadolu, hai con tàu khổng lồ thường được sử dụng làm tàu đổ bộ cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã được gửi đến miền nam nước này để làm bệnh viện dã chiến cho những người bị thương, với 560 giường bệnh trên mỗi con tàu. Chăm sóc y tế trên máy bay sẽ bao gồm phẫu thuật chấn thương và chỉnh hình.

Số người chết ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đã tăng lên trên 28.000 người, theo các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và Đài quan sát Nhân quyền Syria (SOHR), tổ chức sử dụng mạng lưới các nhà hoạt động tại chỗ. Hàng chục nghìn người vẫn mất tích.

Bộ trưởng Y tế Fahrettin Koca cho biết vào cuối ngày thứ Bảy rằng 22.327 người đã chết ở Thổ Nhĩ Kỳ. Con số thiệt hại đã vượt qua trận động đất kinh hoàng năm 1999 gần Istanbul, khi khoảng 18.000 người chết theo số liệu chính thức. Số người bị thương ở Thổ Nhĩ Kỳ là hơn 80.000. SOHR ước tính số người chết ở Syria là 5.189.

Điều phối viên cứu trợ khẩn cấp của Liên Hợp Quốc Martin Griffiths dự đoán số người chết sẽ “tăng gấp đôi hoặc nhiều hơn”, ông nói trong một cuộc phỏng vấn với Sky.

Trong một diễn biến khác, một tòa án Thổ Nhĩ Kỳ đã chính thức bắt giữ người xây dựng tòa nhà sang trọng “Ronesans Residence”, một tòa nhà gồm 250 căn hộ ở tỉnh Hatay bị sập vào ngày 6 tháng 2, Anadolu Agency đưa tin. Doanh nhân này trước đó đã bị giam giữ ở Istanbul khi đang cố gắng bay ra nước ngoài.

Tòa nhà, nơi hàng chục người thiệt mạng, được truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ mệnh danh là “Tòa nhà tử thần”. Tại tỉnh Adana, các công tố viên đã ban hành lệnh bắt giữ 62 người như một phần của cuộc điều tra về việc xây dựng kém chất lượng.

Một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết hàng nghìn tòa nhà bị ảnh hưởng bởi trận động đất sẽ không thể sử dụng được ngay cả khi chúng không bị sập. Sau khi kiểm tra gần 133.000 tòa nhà ở 10 tỉnh, các quan chức đã đưa ra kết luận rằng 12.617 tòa nhà trong số đó bị hư hại nặng và không thể sử dụng an toàn, Hãng thông tấn Anadolu dẫn lời Banu Aslan, người đứng đầu bộ phận xây dựng tại Bộ Môi trường, Đô thị hóa và Biến đổi khí hậu. 

Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Fuat Oktay cho biết hơn 1 triệu người sống sót sau trận động đất đã được chuyển đến nơi trú ẩn tạm thời. Ông cho biết gần 200.000 người đã được sơ tán khỏi vùng động đất ở phía tây đất nước.

Trận động đất Thổ Nhĩ Kỳ đặt ra câu hỏi về tiêu chuẩn xây dựng

Với việc số người chết ở Thổ Nhĩ Kỳ tăng lên mỗi ngày, người dân bày tỏ sự tức giận vì lý do tại sao ở một đất nước có nhiều đường đứt gãy và có lịch sử xảy ra nhiều chấn động lớn, chất lượng xây dựng lại kém đến mức các tòa nhà thi nhau sụp đổ.

Các chuyên gia cho biết Thổ Nhĩ Kỳ có các quy định để ngăn chặn thảm họa như vậy, nhưng chúng chỉ được áp dụng một cách lỏng lẻo bởi các công ty xây dựng. Những công ty lớn nhất thường thân cận với Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, theo AFP.

Mustafa Erdik, giáo sư tại Đại học Bogazici có trụ sở tại Istanbul, cho biết vì trận động đất đầu tiên quá lớn nên “thiệt hại có thể xảy ra, nhưng không phải là loại thiệt hại mà mọi người đang thấy hiện nay”.

“Các tầng nhà chồng chất lên nhau,” Erdik, cũng thuộc Tổ chức Động đất Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, điều đó có nghĩa là cơ hội được tìm thấy còn sống là rất mong manh.

Theo Zihni Tekin, chuyên gia tư vấn tại Đại học Kỹ thuật Istanbul, nguyên nhân thường liên quan đến chất lượng bê tông kém, đôi khi được trộn với quá nhiều nước và sỏi, trong khi quá ít bê tông.

Các lý do khác bao gồm các thanh thép quá mỏng để hỗ trợ các cột, làm hạn chế sức chống đỡ của tòa nhà, kỹ sư cho biết.

Ông Tekin cũng đổ lỗi cho chất lượng giáo dục không đạt yêu cầu của các kỹ sư và kiến trúc sư. Ngoài ra, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã “mắt nhắm mắt mở” trong việc nới lỏng các quy định.

Các quy định về xây dựng của Thổ Nhĩ Kỳ , dựa trên quy định của California, đã được sửa đổi thường xuyên kể từ trận động đất năm 1999 ở vùng tây bắc. Bản sửa đổi cuối cùng được cập nhật vào năm 2018.

“Trên giấy tờ, các tiêu chuẩn dường như được đáp ứng. Các hợp đồng được giao cho các công ty tư nhân chịu trách nhiệm kiểm tra chúng,” kiến trúc sư Aykut Koksal của Istanbul cho biết.

Ông nói thêm, nhưng việc giám sát các thỏa thuận này còn lỏng lẻo, khiến các công ty xây dựng mất nhiều thời gian hơn trong việc tuân theo, hoặc thậm chí không tuân theo các quy tắc.

Ông Erdik nói: “Các thủ tục quan liêu cũng làm giảm bớt trách nhiệm nếu hoặc khi có sự cố xảy ra.” “Các bước và người ký nhiều đến mức cuối cùng rất khó xác định ai chịu trách nhiệm.”

Sự cẩu thả và lòng tham rõ ràng của một số nhà thầu đã làm dấy lên cơn thịnh nộ, đặc biệt là sau khi những căn hộ cao cấp được xây dựng trong vòng 20 năm qua sụp đổ nhanh chóng.

Lê Vy (t/h)