Thổ Nhĩ Kỳ nói sách của Bolton ‘làm sai lệch” đối thoại Erdogan-Trump

Thổ Nhĩ Kỳ hôm thứ Tư (24/6) nói rằng cuốn sách do cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton viết đã “làm sai lệch” và “trình bày sắp đặt” về các cuộc đối thoại giữa Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan và Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Giám đốc bộ phần truyền thông của văn phòng tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ông Fahrettin Altun hôm 24/6 viết trên Twitter rằng ông Erdogan và ông Trump đã rất nỗ lực để hàn gắn mối quan hệ giữa hai nước và ông Trump “đã làm được nhiều việc cho một đồng minh NATO quan trọng hơn một số chính quyền Mỹ trước đó”.

Trong cuốn hồi ký với tựa “Căn phòng Nơi Chuyện đó xảy ra”, ông Bolton đã viết rằng Tổng thống Erdogan đã đưa cho Tổng thống Trump một bản ghi nhớ nói rằng ngân hàng nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ Halkbank vốn đang bị văn phòng Công tố Mỹ tại Quận Nam New York điều tra, là vô tội.

“Ông Trump sau đó nói với ông Erdogan rằng ông sẽ để tâm tới điều này, giải thích rằng các công tố viên Quận Nam New York không phải là người của ông mà là người của ông Obama, và vấn đề sẽ được giải quyết khi những người này được thay bằng người của ông” ông Bolton viết.

Theo Reuters, các công tố Mỹ đã cáo buộc Halkbank và các nhà điều hành ngân hàng này đã sử dụng các công ty tài chính và các công ty bình phong tại Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE từ năm 2012 đến năm 2016 để né tránh các chế tài của Mỹ áp lên Iran.

“Ấn bản sách gần đây do một cựu quan chức cấp cao Mỹ viết có những trình bày sai lệch, một chiều và sắp đặt về các cuộc đối thoại của Tổng thống Erdogan của chúng tôi và Tổng thống Donald Trump”, ông Altun viết trên Twitter.

Cũng trong ngày 24/6, Hàn Quốc tuyên bố rằng sự kiện liên quan đến việc Tổng thống Donald Trump gặp Chủ tịch Bắc Hàn Kim Jong-un qua lời kể trong cuốn hồi ký của ông John Bolton là không chính xác và “bị làm cho méo mó”.

Cuốn sách của ông Bolton kể chi tiết câu chuyện suốt quá trình trước và sau khi diễn ra ba cuộc gặp giữa ông Trump và ông Kim, bao gồm cả lý do vì sao thượng đỉnh lần 2 tại Việt Nam giữa hai ông bị đổ bể.

Theo Reuters, các bản tin trích dẫn ông Bolton viết rằng Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in vì quá mong muốn cải thiện quan hệ với Bắc Hàn đã tạo ra những kỳ vọng phi thực tế đối với cả Kim và Trump để đạt được chiến lược “thống nhất” của mình.

Phản bác lại ông Bolton, cố vấn an ninh Hàn Quốc Chung Eiu-yong nói trong một tuyên bố hôm 24/6 rằng: “Cuốn sách không phản ánh chính xác sự kiện thực và bóp méo đáng kể nhiều chuyện”.

Ông Chung nói rằng việc đơn phương xuất bản cuốn hồi ký chứa đầy bí mật của các bên như thế này đặt ra “một tiền lệ nguy hiểm”.

“Đơn phương xuất bản các cuộc trao đổi được tiến hành dựa trên sự tin tưởng chung giữa các bên đã vi phạm nguyên tắc ngoại giao và có thể làm tổn hại nghiêm trọng các cuộc đàm phán trong tương lai”, ông Chung nói, theo Reuters.

Ông Bolton cũng bị ít nhất 3 người nữa trong chính quyền của Trump tố cáo là đưa những thông tin sai lệch vào cuốn hồi ký để trả thù việc bị sa thải. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gọi Bolton là kẻ phản bội và nói rằng ông cũng ở trong căn phòng mà Bolton mô tả, còn những trích đoạn trong sách của Bolton chứa đầy giả dối và những sự thật nửa vời.

Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer, người lãnh đạo các cuộc đàm phán với Trung Quốc khẳng định câu chuyện ông Trump nhờ ông Tập giúp tái cử là hoàn toàn giả tạo.

“Hoàn toàn không đúng. Chưa bao giờ xảy ra. Tôi đã ở đó. Tôi không nhớ chuyện đó từng xảy ra. Tôi không tin nó là đúng. Tôi không tin nó từng xảy ra”, ông Lighthizer nói trong buổi điều trần tại Thượng viện hôm 17/6.

Cố vấn thương mại Peter Navarro cũng khẳng định ông chưa bao giờ nghe thấy Trump cầu viện Tập Cận Bình để giúp đỡ cho cuộc bầu cử sắp tới như lời kể của Bolton.

 “Tôi chưa bao giờ nghe thấy điều này. Tôi ghét tiêu đề của cuốn sách đó. Tôi cũng ở trong phòng đó mà”, ông Navarro nói với CNN hôm Chủ nhật.

“John Bolton đã đưa những thông tin tuyệt mật tràn ra khắp một cuốn sách lớn. Và tôi đoán rằng ông ta sẽ không chỉ thu tiền lời từ nó mà còn có nguy cơ ngồi tù. Ông ta đã làm một điều rất rất nghiêm trọng về mặt an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Và ông ta sẽ phải trả một cái giá cho điều đó”, Navarro nói.

Như Ngọc

Xem thêm: