Thủ lĩnh Wagner nói đã chiếm giữ các địa điểm quân sự ở Rostov; Moscow thực hiện biện pháp chống khủng bố

Ông Yevgeny Prigozhin nói rằng các chiến binh của ông sẽ hành quân về thủ đô trừ khi các nhà lãnh đạo quân sự đến gặp ông. Nước Nga đang ở trong tình trạng căng thẳng quân sự bất thường.

Các nhà chức trách ở Moscow đã thắt chặt an ninh khi người đứng đầu nhóm lính đánh thuê Wagner tuyên bố đã nắm quyền kiểm soát tất cả các địa điểm quân sự ở thành phố Rostov-on-Don và yêu cầu lãnh đạo quân đội Nga đến gặp ông sau khi cáo buộc họ giết lực lượng của ông.

Trong các video được đăng trên mạng xã hội vào đầu ngày thứ Bảy (24/6), ông Yevgeny Prigozhin tuyên bố rằng ông đang ở trụ sở của Quân khu phía Nam (SMD) ở Rostov và yêu cầu Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và tướng hàng đầu của Nga Valery Gerasimov đến thành phố này – cách Moscow 1.000 km về phía nam.

“Chúng tôi đã đến đây, chúng tôi muốn tiếp tổng tham mưu trưởng và ông Shoigu,” ông Prigozhin nói trong một đoạn video, ngồi giữa hai tướng cấp cao của Nga. “Nếu họ không đến, chúng tôi sẽ ở đây, chúng tôi sẽ phong tỏa thành phố Rostov và tiến về Moscow”.

Ông nói rằng các máy bay tham gia cuộc tấn công Ukraine vẫn cất cánh như bình thường từ sân bay do Wagner kiểm soát và yêu cầu người Nga không tin vào những gì được nghe trên truyền hình nhà nước.

“Khi họ nói với bạn rằng Wagner đã can thiệp vào công việc và đó là lý do tại sao một vài thứ ở tiền tuyến sụp đổ… Những thứ ở mặt trận sụp đổ không phải vì lý do này,” ông nói với người Nga.

“Một lượng lớn lãnh thổ bị mất. Những người lính đã bị giết, gấp ba, bốn lần so với những gì họ nói trong các tài liệu được trình lên cấp trên (lãnh đạo).”

Video và hình ảnh lan truyền trên mạng xã hội cho thấy những người đàn ông có vũ trang trên đường phố Rostov, đi bộ dọc theo trụ sở cảnh sát khu vực trong thành phố, cũng như những chiếc xe tăng bố trí bên ngoài trụ sở của SMD. Quân khu phía Nam (SMD) là đầu não cho cuộc xâm lược Ukraine của Nga. 

Các đoạn video đều chưa được xác minh.

Trong một loạt đoạn ghi âm đặc biệt mà ông Prigozhin phát hành vào cuối ngày thứ Sáu, thủ lĩnh Wagner đã tuyên bố rằng cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga đã giết chết rất nhiều chiến binh của ông ấy, thề sẽ “trả thù” và “ngăn chặn cái ác do giới lãnh đạo quân sự của đất nước gây ra”.

Vào đầu giờ ngày thứ Bảy, ông tung ra một tin nhắn thoại khác, trong đó tuyên bố rằng lực lượng của ông đã rời Ukraine và đang tiến vào Rostov.

“Hiện tại chúng tôi đã vượt qua tất cả các điểm biên giới… Bộ đội biên phòng đã chào đón chúng tôi và ôm các chiến binh của chúng tôi. Bây giờ chúng tôi đang tiến vào Rostov,” ông nói. “Nếu bất cứ ai cản đường chúng tôi, chúng tôi sẽ hủy diệt mọi thứ… Chúng tôi dang tay với tất cả mọi người. Chúng tôi tiến về phía trước, chúng tôi sẽ đi hết con đường!”

Cơ quan An ninh FSB đã mở một vụ án hình sự về tội nổi loạn vũ trang chống lại ông Prigozhin và cho biết những tuyên bố và hành động của ông cấu thành “lời kêu gọi bắt đầu một cuộc xung đột vũ trang dân sự trên lãnh thổ Liên bang Nga”.

Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin cho biết các biện pháp chống khủng bố đang được thực hiện tại thủ đô của Nga, bao gồm cả việc kiểm tra bổ sung trên các con đường, để củng cố an ninh. Các đoạn phim chưa được xác nhận xuất hiện cho thấy các phương tiện quân sự trên đường phố.

Các nhà chức trách cũng cho biết đường cao tốc M4, nối Moscow với phía nam, đã bị cấm lưu thông ở biên giới với vùng Voronezh do sự di chuyển của một đoàn xe quân sự.

Thống đốc vùng Rostov – Vasily Golubev – kêu gọi người dân không đi đến trung tâm thành phố và tránh rời khỏi nhà nếu có thể. Ông Golubev đã đăng trên Telegram rằng các cơ quan thực thi pháp luật đang làm “mọi thứ cần thiết để đảm bảo an toàn cho cư dân trong khu vực”.

Hình ảnh được truyền thông địa phương đăng tải trước đó cho thấy xe bọc thép trên đường phố. Baza, một kênh Telegram liên kết với các dịch vụ an ninh của Nga, báo cáo rằng các máy bay trực thăng đã được nhìn thấy bay trên đầu.

Người phát ngôn của Tổng thống Vladimir Putin, Dmitry Peskov, chỉ nói rằng Tổng thống Nga “biết về tình hình đang diễn ra xung quanh Prigozhin” và rằng “mọi biện pháp cần thiết đang được thực hiện.” Bản thân ông Putin chưa đưa ra tuyên bố nào.

Tướng Sergei Surovikin, phó chỉ huy chiến dịch Ukraine của Nga, trước đó đã công bố một đoạn video ra lệnh cho lính đánh thuê phải trung thành với Tổng thống Putin.

“Tôi mong ông hãy dừng lại,” ông Surovikin, người trước đây được cho là thân cận với ông Prigozhin, nói. “Kẻ thù chỉ chờ đợi tình hình chính trị nội bộ trở nên tồi tệ hơn ở đất nước chúng ta.”

Kênh Channel 1 do nhà nước điều hành cũng đưa ra tuyên bố đặc biệt vào đầu ngày thứ Bảy, trong đó người dẫn tin tức nổi tiếng nhất của đất nước, Yekaterina Andreyeva, bác bỏ tuyên bố của ông Prigozhin về một cuộc tấn công quân sự của Nga nhằm vào các chiến binh của ông ta và lặp lại tuyên bố của FSB.

FSB kêu gọi các chiến binh Wagner “không mắc phải những sai lầm không thể sửa chữa, ngừng mọi hành động vũ lực chống lại người dân Nga, không thực hiện các mệnh lệnh tội ác và phản bội của ông Prigozhin, đồng thời thực hiện các biện pháp để giam giữ ông ta”.

Chuỗi các tuyên bố đánh dấu sự leo thang chưa từng thấy của cuộc đấu đá nội bộ giữa giới tinh hoa Nga, trong đó ông Prigozhin đối đầu với Bộ trưởng Sergei Shoigu và các chỉ huy quân sự cấp cao.

Hiện chưa rõ liệu các đe dọa của ông Prigozhin có nhắm vào Điện Kremlin hay không.

“Đây không phải là một cuộc đảo chính quân sự, đây là một cuộc tuần hành của công lý. Hành động của chúng tôi không cản trở các lực lượng vũ trang theo bất kỳ cách nào,” thủ lĩnh Wagner nói trong một thông điệp, đồng thời nói thêm rằng “phần lớn binh lính” đứng về phía ông.

Trong nhiều tháng qua, thủ lĩnh Wagner đã mâu thuẫn với các quan chức quân sự hàng đầu, chỉ trích Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu về những thất bại trên chiến trường.

Trước đó vào thứ Sáu, ông Prigozhin đã cáo buộc giới lãnh đạo Moscow nói dối công chúng về những lý do biện minh cho việc xâm lược Ukraine, bác bỏ tuyên bố của Moscow rằng Kyiv đang lên kế hoạch tiến hành một cuộc tấn công vào các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát ở miền đông Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Tuyên bố này mâu thuẫn trực tiếp với lý do cơ bản mà Tổng thống Putin đưa ra để biện minh cho cuộc xâm lược và ngụ ý rằng nó dựa trên những lời dối trá.

Người đứng đầu Wagner nói: “Bộ Quốc phòng đang cố đánh lừa công chúng và Tổng thống và thêu dệt câu chuyện rằng có mức độ gây hấn điên cuồng từ phía Ukraine và rằng họ sẽ tấn công chúng tôi cùng với toàn bộ khối NATO”.

Ông Prigozhin cũng cho biết lãnh đạo Nga có thể tránh được chiến tranh bằng cách đàm phán với Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky.

“Chiến tranh để làm gì? Chiến tranh cần để Shoigu nhận được một huân chương anh hùng… Gia tộc đầu sỏ cai trị nước Nga cần chiến tranh,” ông nói.

Bà Tatyana Stanovaya, người sáng lập công ty phân tích chính trị R Politik, nói rằng sau nhiều tháng cân nhắc về ranh giới quyền lực của mình, ông Prigozhin dường như đã đạt đến giới hạn.

Bà nói thêm rằng mặc dù không có dấu hiệu ngay lập tức cho thấy quyền lực của Tổng thống Vladimir Putin đang bị đe dọa, nhưng tình tiết kịch tính có thể sẽ làm tổn hại đến vị thế của nhà lãnh đạo Nga.

“Nhiều người trong giới tinh hoa giờ đây sẽ đích thân đổ lỗi cho Putin vì đã để tình hình leo thang đến mức cực đoan như vậy và vì ông ấy đã không có phản ứng thích hợp kịp thời,” bà nói.

Xuân Lan (theo The Guardian)