Đô đốc Mỹ: Hàn Quốc cần tàu ngầm hạt nhân để đối phó Trung Quốc

Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc cùng căng thẳng tiếp diễn trên Bán đảo Triều Tiên, thỏa thuận hợp tác tàu ngầm tấn công hạt nhân giữa Mỹ và Hàn Quốc đang trở thành một sự kiện then chốt định hình lại cục diện địa chính trị Đông Á.

Việc Tổng thống Donald Trump chấp thuận cho Hàn Quốc xây dựng tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân đã gây nhiều chú ý. Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ, Đô đốc Daryl Caudle, cho biết Mỹ muốn Hàn Quốc cuối cùng sẽ triển khai các tàu ngầm mới này để đối phó với sự mở rộng nhanh chóng của hạm đội Trung Quốc.

Ông Caudle nói rằng đây là một phần trách nhiệm mà một đồng minh then chốt của Hoa Kỳ cần phải gánh vác.

“Tôi cho rằng việc những tàu ngầm như vậy được sử dụng để đối phó với Trung Quốc là kỳ vọng tự nhiên đối với loại năng lực này”. Ông Caudle phát biểu tại Seoul, Hàn Quốc, vào thứ Sáu (14/11). Chỉ vài giờ trước đó, Mỹ và Hàn Quốc đã công bố một văn bản chung, chính thức tuyên bố Hoa Kỳ phê chuẩn kế hoạch của Hàn Quốc xây dựng tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân.

Caudle cho biết: “Tôi nghĩ Hàn Quốc có trách nhiệm triển khai các tàu ngầm này trên phạm vi toàn cầu, chuyển mình từ một lực lượng hải quân khu vực thành một hải quân mang tầm vóc toàn cầu”.

Trước khi Mỹ bất ngờ bật đèn xanh cho kế hoạch tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc, Tổng thống Trump và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung đã gặp nhau tại Gyeongju ngày 29/10. Tại cuộc gặp, ông Lee đề nghị ông Trump đồng ý cho Hàn Quốc tiếp cận nhiên liệu cho tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân. Ông Lee nói rằng tàu ngầm chạy diesel có khả năng lặn hạn chế, khó theo dõi tàu ngầm của Triều Tiên và Trung Quốc.

Theo tuyên bố chung do Nhà Trắng công bố, Hoa Kỳ đã chính thức phê duyệt kế hoạch của Hàn Quốc về việc đóng tàu ngầm tấn công hạt nhân đầu tiên và đồng ý hợp tác chặt chẽ về nguồn nhiên liệu. Thỏa thuận hợp tác quân sự này gắn liền chặt chẽ với thỏa thuận thương mại giữa hai nước: thuế quan đối ứng được giảm từ 25% xuống 15%, và Hàn Quốc cam kết đầu tư 350 tỷ đô la vào Hoa Kỳ, bao gồm 200 tỷ đô la tiền mặt và 150 tỷ đô la dành riêng cho ngành đóng tàu.

Hàn Quốc từ nhiều năm nay đã theo đuổi mục tiêu xây dựng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, và việc được Mỹ phê chuẩn rõ ràng là một thắng lợi lớn.

Đô đốc Caudle nhận định rằng quyết định hỗ trợ Hàn Quốc xây dựng tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân là một “khoảnh khắc mang tính lịch sử” đối với cả hai nước. Ông cũng nói rằng Hoa Kỳ mong muốn hợp tác với đồng minh để cùng đạt được các mục tiêu liên quan đến đối thủ cạnh tranh chủ chốt là chính quyền Trung Quốc. “Tôi cho rằng Hàn Quốc và Hoa Kỳ có rất nhiều điểm đồng thuận trong mối quan ngại về Trung Quốc, và các yếu tố chiến lược cũng là phần quan trọng cần xem xét”.

Mối đe dọa từ Triều Tiên và sự bành trướng quân sự trong khu vực của Trung Quốc

Động lực trực tiếp của Hàn Quốc khi theo đuổi chương trình tàu ngầm hạt nhân là để đối phó với mối đe dọa hạt nhân ngày càng leo thang từ Triều Tiên. Triều Tiên cũng đang tích cực theo đuổi chương trình tàu ngầm hạt nhân, mà theo các quan chức Hàn Quốc, có thể được Nga hỗ trợ. Vào tháng 3/2025, Triều Tiên đã công bố những bức ảnh mà họ tuyên bố là một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đang được đóng, cùng với cảnh quay Kim Jong-un thị sát một xưởng đóng tàu. Triều Tiên cũng sở hữu khoảng 50 vũ khí hạt nhân như một phần trong chương trình vũ khí hạt nhân rộng lớn hơn của mình.

Cuộc cạnh tranh lâu dài giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc về ảnh hưởng chiến lược tại Hàn Quốc đã đặt Seoul vào thế khó địa chính trị. Gần đây, Trung Quốc đã gia tăng các hoạt động hải quân gần biên giới biển của Hàn Quốc, tương tự như hành vi bành trướng của họ ở Biển Đông. Việc triển khai tàu ngầm hạt nhân Hàn Quốc sẽ làm thay đổi đáng kể cán cân quân sự khu vực, gây áp lực lớn hơn lên các hoạt động di chuyển hạm đội, tuyến đường tàu ngầm và huấn luyện gần bờ của Trung Quốc.

Về việc Trung Quốc gần đây dựng các cấu trúc tại Hoàng Hải, ông Caudle cho rằng nếu phớt lờ, những hành động bất thường này có thể dần trở thành thông lệ. Nếu vượt qua một số lằn ranh nhất định, Mỹ sẽ cùng Hàn Quốc kiên quyết đối phó.

Việc Hoa Kỳ chính thức ủng hộ Hàn Quốc xây dựng tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đánh dấu bước tiến quan trọng của Hàn Quốc trong việc đối phó với mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên. Đối với Hoa Kỳ, các tàu ngầm hạt nhân của Hàn Quốc cũng có thể được sử dụng để kiềm chế Trung Quốc. Chính quyền Trump đang yêu cầu các đồng minh tại khu vực Ấn Độ–Thái Bình Dương tăng cường năng lực để ứng phó với “mối đe dọa chính” do Trung Quốc gây ra.

Tuyên bố chung của Mỹ và Hàn Quốc cho biết lãnh đạo hai nước đã đồng ý tăng cường khả năng răn đe thông thường của Mỹ đối với “mọi mối đe dọa trong khu vực”, bao gồm cả Triều Tiên, đồng thời cũng ám chỉ rằng Mỹ mong Hàn Quốc đóng vai trò trong việc răn đe mối đe dọa từ Trung Cộng. Văn bản cũng xác nhận rằng hai bên công nhận những đồng thuận đạt được từ năm 2006 đến nay.