Trump sẽ hiện thực hoá chính sách xoay trục sang châu Á của Obama

Vài tháng nay, các cuộc thảo luận về chính sách đối ngoại của tân chính quyền Donald Trump tại Hoa Kỳ thường tập trung trên hai hồ sơ nổi cộm là quan hệ Mỹ-Nga và cuộc chiến chống khủng bố. Trong các cuộc thảo luận này, người ta thấy nổi lên tâm lý quan ngại rằng chính quyền Trump sẽ co cụm chỉ quan tâm vấn đề trong nước, và các đồng Á của Mỹ sẽ bị lơ là. Tuy nhiên, trong một bài bình luận đăng 8/1, tờ Washington Post lại cho rằng “Trump có thể biến chính sách xoay trục qua châu Á của Obama thành hiện thực”.

Theo nhật báo này, trong hậu trường, ê kíp của người lãnh đạo Nhà Trắng trong tương lai đang chuẩn bị một chính sách quan tâm tới châu Á theo cách riêng của mình, đặc biệt mạnh mẽ hơn so với chính quyền tiền nhiệm. Các yếu tố quan trọng trong đối ngoại châu Á của chính quyền mới bao gồm: lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc; củng cố các liên minh khu vực; sát lại gần Đài Loan hơn; cẩn trọng hơn khi đối phó Bắc Triều Tiên; tăng cường sự hiện diện của hạm đội Mỹ ở Thái Bình Dương.

Chính sách này cũng sẽ có tác dụng hiện thực hóa tham vọng của Tổng thống Barack Obama muốn tăng cường sự hiện diện của Mỹ trong khu vực.

Theo Washington Post, có nhiều tín hiệu cho thấy là châu Á sẽ là một trọng tâm hàng đầu của một số gương mặt chủ chốt trong chính quyền mới của Hoa Kỳ.

Ông Rex Tillerson, người được Tổng thống tân cử đề cử làm ngoại trưởng, mới đây đã nêu bật mối quan ngại về Trung Quốc trong các cuộc họp với các nghị sĩ. Những người tham gia các cuộc họp đã khẳng định với tác giả tờ Washington Post rằng ông Tillerson đặc biệt rõ ràng về sự cần thiết phải chống lại việc Trung Quốc quân sự hóa và bành trướng trên biển Đông.

Một nhân vật rất quan tâm đến châu Á khác là ông Stephen K. Bannon, trưởng nhóm chiến lược gia của ông Trump. Nguyên là một sĩ quan Hải Quân phục vụ trong hạm đội Thái Bình Dương, ông Bannon và nhiều quan chức hàng đầu khác trong chính quyền Donald Trump đều cho rằng sở dĩ trục châu Á của tổng thống Obama thất bại, đó là vì chi tiêu quốc phòng không đủ, khiến ông không thực hiện được lời hứa gia tăng sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ trong khu vực.

Còn về các đại sứ, Washington Post cũng ghi nhận việc ông Trump chọn các chuyên gia châu Á hàng đầu vào công việc này. Ông Trump đang chuẩn bị cử ông Ashley Tellis, một cựu quan chức Nhà Trắng và chuyên gia nổi tiếng về Ấn Độ, làm đại sứ Mỹ tại Ấn Độ. Trước đó ông cũng đã cử thống đốc bang Iowa Terry Branstad, một người quen thuộc với Trung Quốc, làm đại sứ Mỹ ở Bắc Kinh.

Theo tờ báo Mỹ, chính quyền Nhật Bản có thể không vui mừng về việc ông Trump dự kiến chọn doanh nhân William Hagerty làm đại sứ Mỹ ở Tokyo. Nhưng chính phủ Nhật Bản chắc hẳn đã cảm thấy được tôn trọng khi thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe là lãnh đạo thế giới đầu tiên mà ông Trump gặp sau cuộc bầu cử.

Có nhiều lý do để tin rằng chính quyền Trump sẽ phải dành sự quan tâm đến châu Á trong những tháng hoạt động đầu tiên. Việc chọn ông Peter Navarro đứng đầu Hội Đồng Thương Mại Quốc Gia là một dấu hiệu cho thấy một cuộc đụng độ kinh tế với Bắc Kinh có thể sớm xảy ra. Ngoài ra, Trung Quốc cũng thói quen là luôn thách thức các tân tổng thống Mỹ bằng một số hành động khiêu khích.

Theo tác giả bài phân tích trên nhật báo, trọng tâm hướng về châu Á sẽ có lợi cho Tổng thống Donald Trump, cho phép ông biện minh được cho chủ trương sưởi ấm lại quan hệ với Nga. Ông có thể lập luận rằng Nga chỉ là một cường quốc khu vực, không gây nhiều vấn đề như Trung Quốc, một nước đang vươn lên để lại sự hiện diện trên toàn cầu và càng lúc càng hung hăng.

Chương trình tên lửa hạt nhân của Bắc Hàn đang phát triển rất nhanh, ông Trump đã tuyên bố sẽ ngăn chặn điều này. Đội ngũ của ông đang cân nhắc thêm các biện pháp chế tài đối với các công ty hỗ trợ chế độ Kim Jong Un, điều này có thể tạo ra một điểm căng thẳng khác với Trung Quốc.

Cựu quan chức Lầu Năm Góc Dan Blumenthal nhận định: “Vì yêu cầu thực tế, chính quyền Trump sẽ phải tập trung vào châu Á bởi các sự kiện sẽ thúc đẩy điều này. Chúng ta không có lựa nào khác, đó là kết luận. Còn quan điểm chiến lược của chính quyền mới về việc gắn kết đồng minh như thế nào, thì còn phải chờ xem“.

Chiến lược xoay trục của ông Obama vốn có kỳ vọng cao nhưng thực hiện không được như mong đợi. Hậu quả để lại cho chính quyền Trump là một châu Á chia rẽ, bất ổn hơn và đồng minh thì hoài nghi Hoa Kỳ. Tuy nhiên nếu Trump và các quan chức của ông có thể thực hiện tốt kế hoạch của mình, tránh các khủng hoảng không cần thiết thì ông có thể hoàn thành mục tiêu của chính sách xoay trục sang châu Á mà Tổng thống Obama khởi xướng.

Đức Trí (T/H)

Xem thêm: