Tổng thống Iran sẽ tham dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS tại Nga

Tehran đã chính thức xác nhận với truyền thông rằng Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh sắp tới của nhóm BRICS, tổ chức quốc tế mà Iran đã chính thức gia nhập hồi đầu năm nay.

“Ông Pezeshkian… sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh tại Kazan”, ông Kazem Jalali, đại sứ của Tehran tại Moscow, tiết lộ trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn TASS của Nga vào ngày 15 tháng 9.

Hội nghị thượng đỉnh BRICS sẽ diễn ra từ ngày 22 đến 24 tháng 10 tại Kazan, thủ phủ của vùng Tatarstan thuộc Nga.

Thông cáo về chuyến công du đáng chú ý nêu trên của tổng thống Iran được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Tehran và các quốc gia phương Tây leo thang do phương Tây cáo buộc Iran cung cấp vũ khí cho Nga. 

Đồng thời, nó cũng tới vào thời điểm Israel và các đồng minh phương Tây cáo buộc Iran cung cấp vũ khí tên lửa siêu thanh cho các chiến binh Hồi giáo Houthi ở Yemen. Vào sáng Chủ Nhật, Houthi đã phóng thành công một tên lửa đạn đạo siêu thanh nhắm vào khu vực cảng Jaffa gần Tel Aviv, miền trung Israel. Tên lửa “đạn đạo siêu thanh mới” đã vượt qua hơn 2.000 km trong chưa đầy 11-13 phút phát nổ tại địa điểm mục tiêu. 

Ông Pezeshkian, chính trị gia Iran mới nhậm chức vào tháng trước sau khi đắc cử vào tháng Bảy, dự kiến sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại hội nghị thượng đỉnh, theo những tin tức mà ông Jalali cung cấp.

Tổ chức BRICS, là một khối kinh tế gồm 10 quốc gia, được thành lập vào năm 2006 nhằm chống lại sự thống trị kinh tế của phương Tây. Những thành viên sáng lập ban đầu của khối này bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi. 

Hồi đầu năm nay, Iran cùng với Ả Rập Saudi, Ai Cập, Ethiopia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã chính thức gia nhập khối kinh tế mới này, tạo ra một cục diện mới trên trường quốc tế. 

Ông Jalali đã công bố thông tin quan trọng về chuyến đi của Tổng thống Pezeshkian bên lề diễn đàn truyền thông BRICS kéo dài bốn ngày, hiện đang diễn ra tại Moscow, Nga. 

Theo TASS, đơn vị tổ chức diễn đàn truyền thông, đại diện của các cơ quan truyền thông từ 45 quốc gia đã tham dự sự kiện này.

Nga, hiện giữ chức chủ tịch luân phiên của BRICS, đang nỗ lực mở rộng khối này nhằm thiết lập cái gọi là “trật tự thế giới đa cực”.

Chuyến thăm sắp tới của ông Pezeshkian đến Kazan diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Iran với phương Tây leo thang do phương Tây lo ngại hợp tác quân sự ngày càng sâu sắc giữa Tehran và Moscow.

Vào tuần trước, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken tiết lộ Iran đang cung cấp tên lửa đạn đạo cho Nga nhằm hỗ trợ Moscow trong cuộc chiến Nga-Ukraine.

Phát biểu cùng Ngoại trưởng Anh David Lammy, ông Blinken khẳng định rằng hợp tác quân sự ngày càng sâu sắc giữa Nga và Iran “đe dọa trực tiếp đến an ninh của châu Âu, đồng thời cho thấy khả năng gây ảnh hưởng bất ổn của Iran đã vượt xa khỏi khu vực Trung Đông”.

Vào ngày 9 tháng 9, Hoa Kỳ, Anh, Pháp và Đức đã phối hợp áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với một loạt tài sản của Iran, bao gồm cả hãng hàng không quốc gia Iran Air, nhằm gia tăng áp lực lên Tehran. 

Ngay một ngày sau đó, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã phủ nhận mạnh mẽ những cáo buộc cho rằng Iran cung cấp tên lửa cho Nga nhằm sử dụng tại Ukraine, đồng thời nhấn mạnh rằng “các lệnh trừng phạt của phương Tây không phải là giải pháp, mà chính là một phần [nguyên nhân] của vấn đề”.

Washington từ lâu đã cáo buộc Iran cung cấp vũ khí cho Nga, bao gồm cả máy bay không người lái, nhưng cả Tehran và Moscow đều liên tục phủ nhận những cáo buộc này.

Vào ngày 14 tháng 9, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết Hoa Kỳ đang tìm cách “gây chia rẽ” mối bang giao giữa Moscow và Tehran thông qua những cáo buộc sai sự thật về việc chuyển giao vũ khí.

Ông Ryabkov đồng thời cũng nhấn mạnh thêm rằng, phạm vi hợp tác quân sự giữa Nga và Iran hoàn toàn tuân thủ luật pháp quốc tế và hoàn toàn không “gây tổn hại đến an ninh của bất kỳ [quốc gia nào], cũng như không xáo trộn sự cân bằng trong khu vực”.

Trong những năm gần đây, dưới áp lực của các lệnh trừng phạt từ phương Tây, Nga và Iran ngày càng xích lại gần nhau, tạo dựng nên một mối quan hệ đối tác chiến lược vững mạnh, đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh.

Hai quốc gia này đã hợp tác chặt chẽ tại Syria, cùng nhau hỗ trợ chính quyền Damascus trấn áp các nhóm phản đối mà Moscow và Tehran cho là “khủng bố do nước ngoài hậu thuẫn”.

Vào năm ngoái, Iran chính thức được công nhận là thành viên của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, một liên minh quyền lực của các quốc gia Á-Âu do Nga và Trung Quốc sáng lập vào năm 2001.

Vào đầu tháng trước, ông Pezeshkian đã kêu gọi tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa Tehran với Nga, nhấn mạnh rằng “Nga là đối tác chiến lược của Iran”, phản ánh mong muốn thắt chặt hợp tác song phương giữa Nga và Tehran không chỉ trong lĩnh vực an ninh. 

Ông Pezeshkian cũng đã có cuộc gặp quan trọng với ông Sergei Shoigu, Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga và cựu Bộ trưởng Quốc phòng, trong chuyến thăm của ông Shoigu đến Tehran vào ngày 5 tháng 8.

Nga và Iran cũng đã soạn thảo ra một thỏa thuận đối tác chiến lược, mặc dù các điều khoản cụ thể của thỏa thuận này vẫn chưa được công bố rộng rãi trước truyền thông.

Trong những phát biểu trước đó, Đại sứ Iran tại Nga Kazem Jalali tiết lộ thỏa thuận đối tác chiến lược giữa Moscow và Tehran lần này có thể sẽ được ký kết vào cuối năm nay, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong mối quan hệ giữa hai quốc gia.