Tổng thống Macron tuyên bố giải tán quốc hội, tổ chức bầu cử sớm

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm Chủ Nhật (9/6) đã giải tán Quốc hội và lên lịch tổ chức tổng tuyển cử sớm. Động thái này được ông Macron đưa ra sau khi kết quả bầu cử ban đầu cho thấy đảng Phục hưng của ông thất bại trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu trước đảng Tập hợp Quốc gia cánh hữu của bà Marine Le Pen.

Trong video phát biểu với người dân Pháp, Tổng thống Macron loan báo: “Tôi đã quyết định trao lại lựa chọn về tương lai của quốc hội cho quý vị thông qua phiếu bầu. Do vậy, tôi sẽ giải tán Quốc hội trong tối nay”.

Tổng thống Pháp đặt lịch bầu cử vòng một vào ngày 30/6 và bầu cử vòng hai vào ngày 7/7.

Quyết định nêu trên của ông Macron đến khi đảng Tập hợp Quốc gia đang trên đà thắng áp đảo đảng Phục hưng của tổng thống Pháp trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu.

Theo các cuộc khảo sát cử tri khi họ bỏ phiếu xong và các tuyên bố thắng cử sớm, đảng Tập hợp Quốc gia giành được khoảng hơn 30% phiếu bầu, liên minh của ông Macron được khoảng 15% phiếu bầu.

Giải thích về quyết định của mình, Tổng thống Macron nói ông không thể hành động như thể “không có chuyện gì xảy ra”, khẳng định rằng kết quả bầu cử sớm là điềm chẳng lành cho chính phủ của ông. Ông Macron cũng cảnh báo về sự nổi lên rõ ràng của các lực lượng dân tộc chủ nghĩa, gọi xu hướng đó là nguy hại cho cả nước Pháp và toàn Liên minh châu Âu (EU).

Ông Macron tuyên bố: “Đây là quyết định nghiêm túc và khó khăn, nhưng trên hết nó là một hành động vì niềm tin”. Ông nói thêm rằng ông tin tưởng “người dân Pháp sẽ tự họ đưa ra lựa chọn tốt nhất cho chính bản thân họ và cho các thế hệ tương lai”.

Động thái tổ chức bầu cử sớm rõ ràng là canh bạc cho ông Macron trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ hai tổng thống Pháp.

Nếu đảng Tập hợp Quốc gia giành được đủ số phiếu trong cuộc bầu cử sắp tới, thì điều đó chắc chắn sẽ làm trệch hướng nghị trình lập pháp của ông Macron trong hai năm nhiệm kỳ tổng thống còn lại. Ông Macron không thể tái tranh cử tổng thống Pháp vào năm 2027 do quy định giới hạn 2 nhiệm kỳ.

Ông Jordan Bardella, 28 tuổi, lãnh đạo đảng Tập hợp Quốc gia tối Chủ Nhật (9/6) đã có bài phát biểu chiến thắng tại trụ sở chiến dịch tranh cử, ông nói: “Với hơn 30% phiếu bầu của họ dành cho chúng tôi, thì người dân Pháp đã đang đưa ra phán quyết của mình và đánh dấu quyết tâm của đất nước chúng ta hòng thay đổi đường hướng của EU”. Ông Bardella gọi kết quả bầu cử sơ bộ “chỉ là bắt đầu”.

Bà Le Pen tỏ ra rất khấn khích về kết quả bầu cử, gọi đây là cuộc bầu cử “lịch sử”.

Bà Le Pen là lãnh đạo lâu năm của đảng Tập hợp Quốc gia và đang là lãnh đạo đương nhiệm của đảng này tại quốc hội, cũng là ứng viên tổng thống Pháp 2027 hàng đầu. Bà đã hoan nghênh quyết định tổ chức bầu cử sớm của ông Macron.

Bà Le Pen cũng bày tỏ sẵn sàng trở thành Thủ tướng Pháp nếu đảng của bà có được chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới.

Pháp trước đây đã từng có các giai đoạn mà tổng thống là của đảng chính trị khác với phe đa số tại quốc hội. Trong những trường hợp như vậy, thủ tướng sẽ là của đảng chiếm đa số quốc hội và vị trị này trở thành người đưa quyết định nội bộ hàng đầu của nước Pháp.

Trường hợp như vậy gần nhất là giai đoạn 1997-2002, khi đó Tổng thống Jacques Chirac ở địa vị phụ thuộc so với Thủ tướng Lionel Jospin của đảng Xã hội.

Ông Raphael Glucksmann, lãnh đạo của liên minh xã hội Pháp, đã chỉ trích ông Macron tuyên bố tổ chức bầu cử sớm.

Nhà lập pháp Sandrine Rousseau của đảng Xanh cũng lên tiếng nói rằng: “Emmanuel Macron là gã chơi bài poker, tối nay chúng ta đã chứng kiến điều đó”.

Trước khi Quốc hội bị giải tán, đảng Phục hưng của ông Macron giữ 169 ghế so với 88 ghế của đảng Tập hợp Quốc gia. Hạ viện Pháp có tổng cộng 577 ghế.

Nếu canh bạc bầu cử sớm thất bại, Tổng thống Macron sẽ vẫn còn được kiểm soát chính sách quốc phòng và đối ngoại, nhưng bị giới hạn cao về quyền lực đối nội.