Trung Quốc trả đũa, yêu cầu Mỹ phải xin phép nếu muốn gặp quan chức Hồng Kông

Theo SCMP, Trung Quốc vừa ra quy định yêu cầu các nhà ngoại giao Mỹ phải xin phép trước nếu muốn gặp các quan chức tại đặc khu hành chính Hồng Kông.

Theo nguồn tin của SCMP hôm 28/9, các nhà ngoại giao Mỹ phải được Bộ Ngoại giao Trung Quốc chấp thuận trước khi có thể gặp gỡ các quan chức chính quyền Hồng Kông hoặc các nhân viên tại các tổ chức giáo dục và xã hội của đặc khu hành chính này – một biện pháp trả đũa Mỹ do chính quyền trung ương tại Bắc Kinh đưa ra.

Quy định mới được cho là để đáp lại quyết định trước đó của Washington nhằm hạn chế quyền đi lại và hoạt động của các đặc phái viên Trung Quốc tại Mỹ. Quy định mới dường như cũng áp dụng đối với cả các cuộc gặp giữa các nhà ngoại giao Mỹ và đại diện của các đảng phái chính trị của thành phố.

Nghị sĩ Hong Kong Felix Chung Kwon-pan, lãnh đạo Đảng Tự do, đã được cơ quan phụ trách đối ngoại của Bắc Kinh tại Hồng Kông cho biết vào hai tuần trước rằng, hiện không phải là thời điểm thích hợp để ông gặp đặc phái viên hàng đầu của Mỹ tại Hồng Kông – người đang tìm cách thảo luận với ông Felix.

“Văn phòng Ủy viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc tại Hồng Kông đã nói với tôi rằng tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ tại Hồng Kông phải thông báo cho họ trước khi gặp các thành viên của các đảng chính trị ở Hồng Kông,” ông nói với SCMP.

Trái ngược với ông Chung, hai nhà lập pháp theo khuynh hướng dân chủ nói rằng họ sẽ không bận tâm làm như vậy, vì yêu cầu được áp dụng cho các đặc sứ Mỹ chứ không phải họ.

Một tài liệu nội bộ được tờ SCMP tiếp cận cho biết “Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại Hồng Kông, những người kế nhiệm hoặc bất kỳ nhân sự nào làm việc thay mặt ông, trước tiên phải được sự chấp thuận của Văn phòng Ủy viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc tại Hồng Kông trước khi đến thăm bất kỳ văn phòng chính quyền địa phương nào của Trung Quốc hoặc gặp gỡ các nhân viên từ các văn phòng này”.

Tài liệu chỉ rõ rằng cần có sự chấp thuận cho các cuộc gặp chính thức, riêng tư, qua mạng xã hội và video, cũng như các cuộc họp với “bất kỳ tổ chức xã hội, giáo dục công hoặc tư nào của Trung Quốc và nhân sự của những tổ chức này”.

>> Freedom House vinh danh người biểu tình Hồng Kông với Giải thưởng Tự do

Ngày 3/9, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố rằng các nhà ngoại giao Trung Quốc tại Mỹ cần phải xin phép trước khi có thể gặp các quan chức chính quyền địa phương hoặc đến thăm các trường đại học tại Mỹ.

Một tuần sau đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cảnh báo rằng Bắc Kinh sẽ áp đặt “các hạn chế có đi có lại” đối với tất cả các đại sứ quán và lãnh sự quán Hoa Kỳ trên đất Trung Quốc, bao gồm cả lãnh sự quán ở Hồng Kông.

Felix Chung cho biết Tổng lãnh sự Hoa Kỳ Hanscom Smith đã tiếp cận ông 10 ngày trước để sắp xếp một cuộc gặp riêng về những diễn biến mới nhất ở Hồng Kông.

Ông Chung đã thông báo cho văn phòng ủy viên như một phép lịch sự. Ông nói thêm: “Văn phòng cho biết yêu cầu mới nhất được đưa ra như một biện pháp trả đũa chống lại các hạn chế của Hoa Kỳ đối với các hoạt động của các nhà ngoại giao Trung Quốc trên đất Mỹ.”

Alvin Yeung Ngok-kiu, lãnh đạo Đảng Công dân đối lập, cho biết họ sẽ chỉ tuân thủ các yêu cầu pháp lý chứ không tuân theo quy định mới này nếu được các nhà ngoại giao Mỹ mời.

“Tôi không thấy chúng ta phải làm khác đi,” ông Yeung nói.

Chủ tịch Đảng Dân sự Alan Leong Ka-kit cũng cho biết ông sẽ không nhất thiết tuân theo quy định mới nếu được mời.

Một nhà lập pháp theo khuynh hướng dân chủ, người đã gặp một nhà ngoại giao cấp cao của Hoa Kỳ tại Hồng Kông vào tuần trước, cho biết ông không có kế hoạch thông báo cho Bộ Ngoại giao Trung Quốc trước các cuộc họp trong tương lai.

“Yêu cầu áp dụng cho các nhà ngoại giao Mỹ, không phải chúng tôi”, nhà dân chủ giấu tên cho biết.

Nhà khoa học chính trị của Đại học Trung Quốc Ivan Choy Chi-keung cho biết các nhà dân chủ sẽ rơi vào tình thế lúng túng trước yêu cầu mới.

“Sẽ rất nhạy cảm nếu họ gặp các nhà ngoại giao Mỹ trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Nhưng họ không thể không gặp các nhà ngoại giao Mỹ nếu họ muốn vận động để được Washington ủng hộ,” ông nói.

Những người được phỏng vấn cho biết yêu cầu mới sẽ không chỉ giúp Trung Quốc thu thập thông tin tình báo mà còn khiến việc trao đổi quan điểm và phản hồi trở nên phức tạp hơn.

Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nói rằng quyết định của Bắc Kinh đưa Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ, Hồng Kông và Ma Cao vào diện hạn chế và gây khó khăn cho các nhà ngoại giao Hoa Kỳ tại Đại lục càng chứng tỏ Bắc Kinh đang muốn phá hoại quyền tự trị của thành phố.

Lê Xuân (theo SCMP)

Xem thêm: