Trung–Triều phô trương quan hệ “nồng ấm” trong lần đầu Kim Jong-un tới Bắc Kinh

Lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cố gắng thể hiện mối quan hệ đồng minh lâu năm tốt đẹp khi truyền thông hai nước xác nhận chuyến thăm “bí mật” của ông Kim tới Bắc Kinh cho dù mối quan hệ Trung – Triều gần đây có phần lạnh nhạt.

Chuyến thăm đã làm rõ nỗ lực của Bắc Kinh và Bình Nhưỡng trong việc nâng cao vị thế của hai nước khi bày tỏ sự ủng hộ lẫn nhau trước buổi gặp mặt dự kiến giữa ông Kim với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Tổng thống Mỹ Donald Trump trong vài tuần tới.

Theo Tân Hoa Xã, ông Kim đã thực hiện chuyến thăm không chính thức tới Trung Quốc trong các ngày từ Chủ Nhật (25/3) tới thứ Tư (28/3) theo lời mời của ông Tập. Đây cũng là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của ông kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2011.

Tân Hoa Xã cho hay ông Tập đã có buổi hội đàm với ông Kim tại Đại Lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. Ông cùng phu nhân Bành Lệ Viện đã đãi tiệc ông Kim và phu nhân Ri Sol-ju. Đồng thời, họ cùng nhau xem một chương trình biểu diễn nghệ thuật.

Báo cáo chính thức từ cả hai nước đã miêu tả mối quan hệ nồng ấm giữa hai nhà lãnh đạo trong nỗ lực giảm bớt căng thẳng song phương gần đây xoay quanh vấn đề ông Kim phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa tầm xa.

Ông Bonnie Glaser, một chuyên gia Châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược có trụ sở tại Washington cho hay, báo cáo truyền thông của hai nước Trung – Triều nêu rằng: “Ông Kim tái khẳng định mối quan hệ truyền thống giữa hai nước như thể chưa có điều gì từng xảy ra, như chưa bao giờ sa sút hơn bao giờ hết”.

Mối quan hệ Trung – Triều trong những tháng gần đây đã trở nên gay gắt khi Trung Quốc ủng hộ lệnh trừng phạt nghiêm khắc của Liên Hiệp Quốc đối với Triều Tiên và đình chỉ việc nhập than, quặng sắt, hải sản và hàng dệt may từ Triều Tiên. Năm ngoái, Bình nhưỡng có vẻ còn làm bẽ mặt Bắc Kinh bằng việc thử một số tên lửa trong đợt diễn ra các cuộc hội nghị toàn cầu quan trọng ở Trung Quốc. Đồng thời, báo chí Triều Tiên buộc tội truyền thông Trung Quốc “đã rúc nách Mỹ” khi chỉ trích Triều Tiên.

Ông Tập hoan nghênh chuyến thăm của ông Kim như chính những gì lãnh đạo Bắc Hàn biểu thị tầm quan trọng trong quan hệ với Trung Quốc.

“Chúng tôi đánh giá cao chuyến thăm này,” Tân Hoa Xã dẫn lời ông Tập nói với ông Kim.

Với Trung Quốc, chuyến thăm này còn để nhắc nhở các nước khác rằng Bắc Kinh vẫn là một trong những đồng minh quan trọng nhất của Triều Tiên, và là đối tác không thể bỏ qua trong các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa. Đồng thời, nó còn cho người dân Trung Quốc thấy rằng ông Tập là người có trách nhiệm chỉ đạo mối quan hệ của Bắc Kinh với Triều Tiên theo hướng có lợi cho Trung Quốc.

“Đây là câu nói của ông Tập: “Đừng lo, mọi việc rồi sẽ ổn’”, ông Glaser cho biết.

Các nhà phân tích nhận định rằng ông Kim có thể đã cảm thấy cần phải tham vấn đối tác truyền thống của họ trước hội nghị thượng đỉnh với ông Moon và ông Trump. Trung Quốc có lẽ cũng không muốn buổi họp mặt với nước ngoài đầu tiên của ông Kim là với một đối tác khác mà không phải là ông Tập.

“Trung Quốc lo ngại họ có thể bị loại ra khỏi bất kì thỏa thuận chính trị ban đầu nào giữa ông Moon và ông Kim, hoặc giữa ông Trump và Kim trong thời gian sắp tới,” ông Michael Kovrig, tư vấn viên cao cấp về Đông Bắc Á tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế cho hay.

Ông Michael Kovrig nói thêm rằng:  “Đây là cách mà Trung Quốc khẳng định quyền bá chủ và ảnh hưởng khu vực của họ: ‘Này, trước tiên bạn phải nói chuyện với tôi’”.

Ông Kim đã được Tân Hoa Xã mô tả là muốn chuyển đổi quan hệ với Hàn Quốc thành “mối quan hệ hòa giải và hợp tác“. Hai miền Triều Tiên vẫn còn chiến tranh vì cuộc chiến năm 1950-53 của họ chấm dứt với một lệnh ngừng bắn, chứ không phải là một hiệp ước hòa bình .

Theo Tân Hoa Xã, ông Kim cũng nói rằng Triều Tiên sẵn sàng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh với Hoa Kỳ.

Thông tấn xã Triều Tiên (KCNA) đã công bố bức thư cá nhân của ông Kim gửi ông Tập hôm thứ Tư (28/3), trong đó ông Kim bày tỏ lòng biết ơn đối với lãnh đạo Trung Quốc vì đã thể hiện cái mà ông mô tả là “lòng hiếu khách nồng ấm” trong chuyến thăm “hiệu quả” của ông.

Ông Kim nói rằng cuộc gặp gỡ đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo hai nước sẽ tạo ra “bước đột phá” trong việc phát triển mối quan hệ tương hỗ để “đáp ứng được những đòi hỏi của kỷ nguyên mới“. Ông Kim cũng nói rằng ông hài lòng với việc các nhà lãnh đạo đã khẳng định “quan điểm thống nhất” trong các vấn đề chung.

Theo ông Paul Haenle, giám đốc Trung tâm Chính sách Toàn cầu Carnegie-Tsinghua ở Bắc Kinh nhận định rằng: “Đối với Triều Tiên, lợi ích tốt nhất của họ khi tham gia vào bất kỳ cuộc gặp nào với ông Moon hoặc ông Trump đã củng cố và sửa chữa một mức độ nhất định mối quan hệ của họ với Bắc Kinh”.

KCNA cho biết ông Kim cũng kêu gọi tổ chức nhiều thêm các cuộc gặp với ông Tập và các quan chức Trung Quốc nhằm gắn kết hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước, đồng thời mời ông Tập sang thăm Triều Tiên khi có điều kiện thuận lợi, điều này đã được ông Tập “vui vẻ nhận lời”.

Tiếp cận ngoại giao của Triều Tiên trong năm nay theo sau một năm 2017 đầy căng thẳng khi họ tiến hành một vụ thử hạt nhân mạnh nhất cho đến nay và thử nghiệm 3 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa được thiết kế để nhắm mục tiêu đến lục địa Hoa Kỳ.

Sự phát triển này được giải thích là do Triều Tiên đang trong thế tuyệt vọng để thoát khỏi sự cô lập và có thể cải thiện nền kinh tế sau khi bị quốc tế trừng phạt nặng nề.

“Ít nhất một trong những điều ông Kim muốn từ các cuộc họp này là tìm được cách để bắt đầu giảm bớt các biện pháp trừng phạt và nhận được hỗ trợ từ Trung Quốc trong nỗ lực đó“, ông Glaser cho biết.

Trung Quốc vẫn là đồng minh lớn duy nhất của Triều Tiên và là nhà cung cấp năng lượng, viện trợ và thương mại chính để duy trì nền kinh tế yếu kém của đất nước này. Theo KCNA, trong bài phát biểu tại tiệc chiêu đãi ở Trung Quốc, ông Kim đã mô tả các đồng minh truyền thống là “anh em lân cận” không thể tách rời, với mối quan hệ được hình thành bởi “cuộc chiến đấu cùng nhau thiêng liêng” nhằm đạt được lý tưởng xã hội chủ nghĩa.

Chuyến công du nước ngoài đầu tiên này của ông Kim và hội kiến với ông Tập, cũng đồng thời là cuộc gặp đầu tiên của ông Kim với một nguyên thủ nước ngoài. Cha của ông Kim, nhà lãnh đạo quá cố của Triều Tiên, ông Kim Jong-il, đã đến thăm Trung Quốc nhiều lần trong suốt thời kỳ cai trị của mình, lần cuối cùng là vào tháng 5 năm 2011, vài tháng trước khi ông qua đời vào tháng 12.

KCNA, dẫn lời ông Kim Jong-un nói rằng: “Điều hợp lý nhất cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên của tôi là tới thủ đô của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Một trong những nhiệm vụ cao cả của tôi là coi trọng tình hữu nghị giữa Triều Tiên và Trung Quốc như chính cuộc sống mình”.

Nhật Hạ (Theo AP)

Xem thêm: