Trước thềm bầu cử, Ba Lan nói sẽ chỉ làm phần viện trợ đã cam kết với Ukraine

“Ba Lan chỉ cung cấp vũ khí đạn dược đã thỏa thuận từ trước, gồm các khoản trong phạm vi các hợp đồng đã ký với Ukraine,” người phát ngôn của Chính phủ Ba Lan, Piotr Muller, nói hôm Thứ Năm (21/9). Trước đó, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki nói rằng “Chúng tôi sẽ không gửi vũ khí cho Ukraine nữa,” sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói tại cuộc họp Liên Hợp Quốc (LHQ) rằng các quốc gia cấm nhập khẩu ngũ cốc của Ukraine như Ba Lan là đang “đang giúp đỡ làm nền cho một diễn viên của Moskva.” Có bình luận rằng động thái của Thủ tướng Ba Lan có thể một phần là do bầu cử sắp tới, và ông cần biểu đạt thái độ cho nông dân Ba Lan thấy.

“Tôi muốn thông báo rằng Ba Lan chỉ cung cấp vũ khí đạn dược đã thỏa thuận từ trước, gồm các khoản trong phạm vi các hợp đồng đã ký với Ukraine,” hãng tin nhà nước Ba Lan PAP dẫn lời người phát ngôn của Chính phủ, ông Piotr Muller.

Khi được hỏi về lời tuyên bố trước đó một hôm của Thủ tướng Mateusz Morawieck, Phó Thủ tướng Jacek Sasin nói, “Trước mắt thì cứ như lời của Thủ tướng, còn tương lai thì để xem thế nào.”

Ông Sasin nói rằng những mâu thuẫn cũng như đấu khẩu giữa Ba Lan và Ukraine đang diễn ra, không có nghĩa là Ba Lan sẽ lập tức cắt đứt mọi hỗ trợ Ukraine, những gì đã thỏa thuận thì Ba Lan vẫn có trách nhiệm thực hiện, tuy nhiên ông nhấn mạnh rằng “Trong tình huống này, chúng tôi đặt quyền lợi người dân Ba Lan lên trên,” và “Chúng tôi không thể giải giáp quân đội của Ba Lan, chúng tôi không thể từ bỏ những vũ khí cần thiết cho chúng tôi. Trường hợp nào mà chúng tôi có thể thu xếp chuyển giao vũ khí, thì chúng tôi đều đã làm rồi, và chúng tôi đã rất hào phóng trong vấn đề này… Tại đây, chúng tôi hoàn toàn không có gì phải tự trách mình cả.”

Trước đó, Thủ tướng Morawieck đã nói “Chúng tôi sẽ không gửi vũ khí cho Ukraine nữa,” với lý do rằng chính quyền của ông còn phải tập trung vào việc trang bị vũ khí cho bản thân mình, “bởi vì bây giờ chúng tôi đang trang bị cho Ba Lan những vũ khí hiện đại.”

Phản ứng của Thủ tướng Ba Lan diễn ra sau vụ việc Tổng thống Zelensky và giới chức Kiev chỉ trích Ba Lan do vụ cấm nhập khẩu nông sản Ukraine.

Không còn lời lẽ quyết liệt như lúc trước của ông Thủ tướng, nhưng cũng không hứa hẹn rõ rằng liệu sẽ có bất kỳ hỗ trợ nào thêm ngoài những gì đã cam kết, dường như giới chức Vácsava muốn làm dịu vụ việc này.

Theo một quan chức Chính phủ Ba Lan nói với Bloomberg với điều kiện giấu tên, rằng lời của Thủ tướng có thể dễ bị hiểu sai. Một quan chức khác tuyên bố rằng mặc dù Ba Lan không còn vũ khí nào có thể viện trợ, nhưng nước này sẽ tiếp tục vận chuyển đạn dược đến Ukraine.

Đại sứ Ukraine tại Ba Lan đã có động thái xoa dịu căng thẳng, nói với PAP rằng “đã không còn người nào ở Ukraine quan tâm đến việc gây ra bất kỳ vấn đề nào cho nông dân Ba Lan nữa,” đồng thời cho hay ông tin có thể đạt được một thỏa thuận giữa 2 nước về vấn đề ngũ cốc.

“Khoảnh khắc căng thẳng”

Một quan chức Mỹ gần đây đến thăm Ba Lan, một thành viên NATO, sau đó đã bác bỏ những ý kiến ​​cho rằng bình luận của Thủ tướng Morawiecki về việc cung cấp vũ khí là dấu hiệu rạn nứt trong tình đoàn kết của phương Tây với Ukraine, theo Reuters đưa tin.

“Tất cả chúng ta đều là con người và có những khoảnh khắc căng thẳng… Nhưng điều đó không có nghĩa là sẽ có một số thay đổi đáng kể trong sự đoàn kết của liên minh hoặc thậm chí là lập trường cơ bản của Ba Lan và quyết tâm hỗ trợ Ukraine trong thời gian dài,” quan chức này nói với điều kiện giấu tên.

Quan hệ Ba Lan – Ukraine

Ba Lan, cùng với Hungary và Slovakia, trước đó đã có quyết định đi ngược lại EU trong việc dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với ngũ cốc của Ukraine. Vácsava giải thích hành động đơn phương này rằng họ bảo vệ nông dân của mình và ngăn chặn các sản phẩm nông nghiệp Ukraina tràn ngập phá giá thị trường Ba Lan.

Kiev đáp trả động thái này bằng cách lên án hành động này là “bất hợp pháp” và có hành động pháp lý tới Tổ chức Thương mại Thế giới (WHO) đối với 3 nước Đông Âu. Ukraine cũng đe dọa cấm nhập khẩu trái cây và rau quả của Ba Lan.

Trong khi đó, EU đã gây sức ép lên chính quyền Ba Lan, Hungary, và Slovakia, vì các thành viên EU không được phép thực hiện các biện pháp đơn phương về thương mại. Tuy nhiên, theo báo cáo của Financial Times, Brussels hiện đang xem xét liệu có nên bảo vệ 3 nước này trước đơn kiện của Kiev lên WTO hay không. EU được cho là đang làm việc để “cân đối” các phản bác pháp lý của mình đối với yêu cầu bồi thường.

Bầu cử ở Ba Lan

Ba Lan sẽ tổ chức bầu cử Quốc hội vào ngày 15/10, và đảng cầm quyền Luật pháp và Công lý (PiS) theo chủ nghĩa dân tộc đã vấp phải sự chỉ trích từ phe cực hữu vì điều mà họ cho là thái độ phục tùng của Chính phủ đối với Ukraine.

Đảng Liên bang, đảng đã đưa ra tiếng nói chống Ukraine, đứng thứ ba trong nhiều cuộc thăm dò và nổi lên như một cạnh tranh tiềm năng. Các nhà phân tích cho rằng lời lẽ cứng rắn hơn của PiS đối với Ukraine là một phản ứng trước sự phổ biến ngày càng tăng của Liên bang.

Marek Swierczynski, một nhà phân tích quốc phòng tại tổ chức tư vấn Polityka Insight nói rằng mặc dù có thể đúng là Ba Lan hiện không còn vũ khí nào để cung cấp cho Ukraine, nhưng mà ông Morawiecki hẳn phải biết rằng thời điểm đưa ra bình luận của ông sẽ khiến họ rơi vào tình huống “như một quả lựu đạn lao vào tường đá.”

Ông nói: “Theo ý kiến ​​​​của tôi, đó giống như một sự leo thang của chiến dịch… để giành thêm vài phần trăm cử tri chống Ukraine ở Ba Lan”.