Ukraine tăng cường ngoại giao với châu Phi và ‘Nam Bán cầu’

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba đã bắt đầu chuyến công du các nước châu Phi tuần này, tăng cường thúc đẩy ngoại giao của Kyiv thời chiến để thách thức ảnh hưởng của Nga tại “Nam Bán cầu” và củng cố tầm nhìn do Ukraine đặt ra là con đường duy nhất hướng tới hoà bình.

Ngoại trưởng Dmytro Kuleba cho biết ưu tiên chính của ông trong chuyến công du châu Phi thứ hai kể từ khi Nga xâm lược Ukriane vào tháng Hai năm ngoái là khiến các quốc gia tại lục địa đen chứng thực kế hoạch hòa bình của Tổng thống Volodymyr Zelensky.

“Những cuộc đàm phán quan trọng đặt ra trước các lãnh đạo và doanh nghiệp châu Phi”, ông Kuleba viết trên Instagram. Ông cũng nói mục đích là giành được sự ủng hộ lưu thông không đứt gãy ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen và đảm bảo những cửa ngõ mới cho doanh nghiệp Ukraine.

Chuyến công du của ông Kuleba tới châu Phi lần này đến ba ngày sau khi Tổng thống Zelensky tới thăm Liên đoàn các Quốc gia Ả Rập hôm thứ Sáu (19/5) và sau đó tới Nhật Bản gặp các lãnh đạo Nhóm G7. Ông Zelensky tại Nhật Bản cũng gặp các lãnh đạo của Ấn Độ, Indonesia, Iraq, Ả Rập Saudi và Việt Nam.

Các nhà phân tích chính trị nói Ukriane đang tăng cường thúc đẩy lôi kéo các nước thuộc Nam Bán cầu ở Mỹ Latinh, châu Phi và phần lớn châu Á và nỗ lực này đang trở nên quan trọng hơn nữa khi các quốc gia đối thủ cũng đang thuyết phúc các nước khác về kế hoạch hòa bình của họ nhằm kết thúc chiến tranh tại Ukraine.

Trung Quốc đã công khai kế hoạch hòa bình 12 điểm cho chiến tranh Ukraine và trong tháng này cũng đã điều đặc phái viên tới Kyiv, Moscow và các quốc gia châu Âu để thảo luận về “giải pháp chính trị”. Nam Phi tuần trước nói rằng Kyiv và Moscow đã đồng ý thảo luận một kế hoạch hòa bình với các lãnh đạo châu Phi. Tòa thánh Vatican cũng đã triển khai một phái đoàn hòa bình trong tháng này.

Chuyên gia chính trị Alyona Getmanchuk, lãnh đạo Trung tâm châu Âu mới, một nhóm tư vấn ở Kyiv nhận định: “Sự cấp bách là vì những kế hoạch hòa bình này đang được thúc đẩy”.

“Ở một thời điểm nào đó, Ukraine đã nhận ra rằng họ đã không ngoại giao tốt tại Nam Bán cầu trong rất nhiều năm”, chuyên gia Getmanchuk nói.

Hội nghị hòa bình vào tháng Bảy?

Ukraine nói “công thức hòa bình” 10 điểm của ông Zelensky phải là cơ bản cho mọi giải pháp về cuộc chiến tranh do Nga phát động. Công thức hòa bình này vạch ra việc Nga phải rút hoàn toàn quân đội khỏi lãnh thổ Ukraine.

Phát biểu tại G7 cuối tuần qua, ông Zelensky đã đề xuất tổ chức một hội nghị thượng đỉnh hòa bình toàn cầu vào tháng Bảy để thúc đẩy công thức hòa bình 10 điểm do ông khởi xướng. Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen hôm thứ Hai (22/5) nói rằng Copenhagen sẽ sẵn sàng làm chủ nhà cho hội nghị này.

Ngoại trưởng Lars Lokke Rasmussen nói rằng: “Sẽ là cần thiết để tạo dựng sự quan tâm và tham gia từ các quốc gia như Ấn Độ, Brazil và Trung Quốc”.

Mặc dù phương Tây đã đang đổ viện trợ quân sự, tài chính và nhân đạo vào Ukraine, nhưng Nga trong chiến tranh lại đã thúc đẩy được mối quan hệ với các cường quốc Nam Bán cầu, bao gồm việc bán thêm năng lượng cho Ấn Độ và Trung Quốc.

Nga đã đang nuôi dưỡng mối quan hệ với châu Phi trong nhiều năm qua và có kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh châu Phi – Nga tại St Petersburg vào tháng Bảy. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov năm ngoái đã công du châu Phi và trong năm nay cũng đã hai lần tới thăm lục địa này.

Chuyên gia Nigel Gould-Davies của Viện Quốc tế về Nghiên cứu Chiến lược cho hay: “Đang có nhận thức tăng lên tại châu Âu và Ukraine rằng có rủi ro cuộc chiến tranh này sẽ có thể cơ bản bị xem là một cuộc xung đột ở châu Âu và các quốc gia khác không cần phải quan tâm đến và không cần phải lên án”.

“Những gì chúng ta đã đáng có ở đây là châu Âu và Ukraine phản ứng với những nỗ lực phối hợp của Nga nhằm tạo ra một câu chuyện trên thế giới về cuộc chiến tranh này rằng không cần lên án cuộc chiến và tìm cách duy trì mối quan hệ với Nga”, ông Nigel Gould-Davies nói thêm.

Ngoại trưởng Ukraine Kuleba không nói trong chuyến công du này ông sẽ thăm các quốc gia nào ở châu Phi.

Trong chyến thăm châu Phi hồi tháng Mười năm ngoái, ông Kuleba đã tới Senegal, Bờ Biển Ngà, Ghana và Kenya. Sau đó, ông đã phải cắt ngắn chuyến đi khi Nga phát động chiến dịch tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào cơ sở hạ tầng của Ukraine khi mùa đông đang đến.