Vì sao Mỹ treo cờ rủ cho Nữ hoàng Elizabeth II kéo dài 12 ngày?

Sau khi Nữ hoàng Anh Elizabeth II băng hà vào thứ Năm tuần trước (8/9), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cho treo rủ cờ trên nóc Nhà Trắng kéo dài đến thứ Hai tuần sau (19/9). Động thái này của Tổng thống Mỹ là có tiền lệ nhưng không thường thấy.

(Ảnh: Bryan Dozier/ Anadolu Agency qua Getty Images)

Nữ hoàng Elizabeth II là quốc vương trị vì lâu nhất của Anh, bà tại vị hơn 70 năm và qua đời ở tuổi 96.

Để tỏ lòng tiếc thương, từ ngày 8/9 cho đến hết ngày 19/9, mọi lá cờ treo trên các tòa nhà thuộc chính quyền liên bang Mỹ sẽ luôn ở trạng thái treo rủ.

Theo Capitol Hill đưa tin ngày 13/9, các Tổng thống Mỹ thường ra lệnh treo cờ rủ để kỷ niệm một số ngày lễ nhất định, hoặc để bày tỏ tiếc thương trước sự ra đi của một số quan chức chính phủ nhất định. Tuy nhiên, vào tuần trước Tổng thống Biden đã trao vinh dự này cho một chức sắc nước ngoài, đây được coi là động thái hiếm hoi. Ngoài ra, ông Biden cũng sẽ tham dự lễ tang của Nữ hoàng Elizabeth II tại London nước Anh.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi đã ban hành lệnh tương tự tại tòa nhà Quốc hội Mỹ. Phó chánh văn phòng Drew Hammill của bà Pelosi cũng tweet rằng Hạ viện sẽ thông qua một nghị quyết vào thứ Ba (13/9) để thương tiếc sự ra đi của Nữ hoàng Elizabeth II, sau đó sẽ tạm ngưng họp để tưởng niệm bà.

Tuyên bố đã bị chỉ trích bởi một số người dùng Twitter, họ chỉ ra rằng hơn 200 năm trước, nước Mỹ được thành lập từ chính cuộc chiến tranh giành độc lập trước nước Anh.

Một người chia sẻ: “Chẳng phải Cách mạng Mỹ chúng ta từng chiến đấu [với Anh] sao?”

Nhưng đã từ lâu Mỹ và Vương quốc Anh không còn chuyện thù oán đó, trong Thế chiến II thì Mỹ và Vương quốc Anh đã thành liên minh vững chắc để đánh bại Đức Quốc xã.

Một người dùng khác đã phản hồi người trước đó rằng: “Năm 1952 Hạ viện Mỹ đã làm điều tương tự đối với người cha của bà Elizabeth II là Vua George VI. Đó là một tiền lệ”.

Đối với những nhà lãnh đạo nổi tiếng giống như Nữ hoàng Anh thì lệnh treo cờ rủ của Tổng thống Mỹ đã có tiền lệ, nhưng quyết định của Tổng thống Biden về việc treo cờ rủ cho một nhà lãnh đạo nước ngoài là hy hữu. Ngoài ra, thời gian treo cờ rủ 12 ngày so với việc treo cờ rủ từng thấy đối với các lãnh đạo nước ngoài nổi danh khác cũng dài hơn đáng kể.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Biden đã trao vinh dự này cho Thủ tướng nhậm chức thời gian dài nhất của Nhật Bản là ông Shinzo Abe. Ông Abe bị ám sát vào ngày 8/7.

Các tổng thống Mỹ trước đây cũng đã cho treo cờ rủ trước sự ra đi của một chức sắc nước ngoài quan trọng nhất định, nhưng vinh dự này thường được dành nhiều hơn khi một chính khách quan trọng trong nước qua đời.

Bộ luật Cờ Mỹ (U.S.Flag Code) quy định khi nào thì nên treo cờ rủ, nhưng tổng thống cũng có quyền thay đổi quy tắc khi ông thấy phù hợp.

Luật cờ của Mỹ quy định rằng vào ‘Memorial Day’ (Lễ Tưởng niệm Chiến Sĩ Trận Vong) thì phải treo cờ rủ nửa ngày, còn Ngày Tưởng niệm Sĩ quan Hòa bình (Peace Officers Memorial Day) thì treo cờ rủ cả ngày, trừ khi hai ngày lễ đó trùng với Ngày Lực lượng Vũ trang (Armed Forces Day).

Luật cờ Mỹ cũng quy định rằng sau khi một tổng thống đương nhiệm hoặc cựu tổng thống qua đời, cờ được treo rủ trong 30 ngày kể từ ngày người đó qua đời; còn đối với việc qua đời của phó tổng thống đương nhiệm, Chánh án Tòa án Tối cao đương nhiệm hoặc đã nghỉ hưu, hoặc Chủ tịch Hạ viện đương nhiệm, thì lá cờ được treo rủ trong 10 ngày kể từ ngày người đó qua đời.

Đối với việc qua đời của một thẩm phán Tòa án Tối cao tại nhiệm, bộ trưởng liên bang, thống đốc và cựu phó tổng thống, thì lá cờ cũng phải treo rủ giữa ngày họ qua đời và ngày mai táng họ. Khi một thành viên Quốc hội Mỹ qua đời, lá cờ sẽ được treo rủ vào ngày người đó qua đời và ngày hôm sau.

Đối với sự kiện qua đời của chức sắc quan trọng nước ngoài thì luật cờ Mỹ giao quyền quyết định cho tổng thống. Luật quy định: “Đối với trường hợp các quan chức hoặc chức sắc nước ngoài [quan trọng nhất định] qua đời, cờ sẽ được treo rủ theo chỉ đạo hoặc mệnh lệnh của tổng thống, hoặc theo phong tục hoặc tập quán đã được thừa nhận trên cơ sở không trái với luật pháp”.

Các tổng thống Mỹ trong quá khứ vẫn thường vinh danh các nhà lãnh đạo nước ngoài kiệt xuất sau khi người đó qua đời.

Năm 2016, cựu Thủ tướng kiêm Tổng thống Israel là ông Shimon Peres qua đời và năm 2013 tổng thống người da đen đầu tiên của Nam Phi là Nelson Mandela qua đời, Tổng thống Mỹ giai đoạn đó là Barack Obama đã ra lệnh treo cờ rủ tưởng nhớ họ.

Năm 2005 Giáo hoàng John Paul II qua đời và năm 1999 Vua Hussein của Jordan qua đời cũng nhận được vinh dự này từ Mỹ.

Các tổng thống Mỹ đôi khi cũng ra lệnh treo cờ rủ sau khi nhà lãnh đạo nước ngoài bị ám sát. Giống như Tổng thống Biden đã làm cho cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe. Tương tự, năm 1995 thời Tổng thống Bill Clinton, ông cũng cho treo cờ rủ dành cho Thủ tướng Israel khi đó là Yitzhak Rabin đã bị ám sát. Hay như trước đó vào năm 1981 thời Tổng thống Ronald Reagan, ông cũng treo cờ rủ dành cho Tổng thống Ai Cập khi đó là ông Anwar Sadat.

Tổng thống Biden đã cho treo cờ rủ kéo dài 12 ngày đối với sự ra đi của Nữ hoàng Elizabeth II. Trong nhiều thập niên qua, đây là thời gian treo cờ rủ lâu hơn nhiều so với sự ra đi của bất kỳ nhà lãnh đạo nước ngoài nào khác. Lý do chính là vì Vương quốc Anh có thời gian để tang 10 ngày trước khi chôn cất Nữ hoàng Elizabeth vào ngày 19/9, tức là thứ Hai tuần sau.

Khoảng thời gian mà Tổng thống Mỹ ra lệnh treo cờ rủ cho một nhà lãnh đạo nước ngoài nhất định nào đó thường là từ ngày người đó qua đời cho đến khi mặt trời lặn vào ngày chôn cất người đó. Hầu hết các trường hợp được biết trước đây thì số ngày liên quan này chỉ giới hạn ở một con số.