Vị tướng hàng đầu của Iran thiệt mạng trong vụ không kích của Israel vào Syria

Hôm thứ Hai (1/4), một vị tướng hàng đầu của Iran nằm trong số những người thiệt mạng trong vụ ám sát có mục tiêu rõ ràng do Israel thực hiện trên đất Syria. Cuộc không kích của Israel nhằm vào khu vực lãnh sự của Iran tại thủ đô Damascus của Syria làm tăng nguy cơ leo thang nghiêm trọng trong khu vực Trung Đông.

1. Cuộc không kích

Khu phức hợp ngoại giao của Iran đã bị trúng tên lửa, được cho là do máy bay chiến đấu F-35 của Israel phóng xuống. Quân đoàn Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) của Iran đã xác nhận rằng 7 sĩ quan của họ đã thiệt mạng, bao gồm Tướng Mohammad Reza Zahedi.

Thông báo của IRGC cho biết, danh sách các nạn nhân thuộc IRGC còn có Tướng Mohammad Hadi Haji Rahimi, vị phó của Tướng Zahedi, cùng với hai chỉ huy quân sự và các cố vấn quân sự cấp cao ở Syria. Theo Đại sứ Iran Hossein Akbari, hai nhân viên cảnh sát Syria bảo vệ khu vực lãnh sự của đại sứ quán cũng bị thiệt mạng.

Israel không nhận trách nhiệm về vụ tấn công, điều này phù hợp với chính sách thông thường của nước này là không xác nhận hoặc phủ nhận các hoạt động trên lãnh thổ nước ngoài.

2. Iran thề trả thù

Tổng thống Iran đã thề rằng cuộc tấn công sẽ bị đáp trả. Trong một thông báo hôm thứ Ba (2/4), ông gọi đây là “tội ác hèn hạ” và là hành động khủng bố, cũng như “vi phạm rõ ràng các quy định quốc tế.”

Ngoại trưởng Iran Nasser Kanani đã kêu gọi Liên Hiệp Quốc (LHQ) và cộng đồng Quốc tế lên án cuộc tấn công nhằm vào một tòa nhà ngoại giao được bảo vệ theo luật pháp quốc tế. Ông cảnh báo, Iran có quyền “trừng phạt kẻ xâm lược” nếu thấy phù hợp.

3. Mục tiêu ám sát cấp cao

Tướng Zahedi là chỉ huy cấp cao của lực lượng Quds, đơn vị thuộc IRGC chịu trách nhiệm về các hoạt động bí mật. Ông được cho là chịu trách nhiệm về các hoạt động của sư đoàn này ở Lebanon và Syria.

Cái chết của vị tướng này được cho là đón giáng nặng nề nhất vào lực lượng Quds kể từ khi vị chỉ huy của lực lượng này là Tướng Qassem Soleimani bị thiệt mạng trong vụ không kích có mục tiêu của Hoa Kỳ vào tháng 1/2020 ở thủ đô Baghdad của Iraq.

Các tài khoản ủng hộ Israel trên mạng xã hội đã nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc tấn công có mục tiêu này. Họ đã phản ứng với tin tức này bằng cách đăng một tấm hình gồm 5 người, trong đó có hai chỉ huy quân sự cùng ba quan chức nổi tiếng khác có liên quan đến Iran. Hai trong số họ, cựu chỉ huy IRGC Ahmad Kazemi và người đồng sáng lập tổ chức Hezbollah, ông Imad Mughniyeh, đã bị ám sát. Người sống sót duy nhất là ông Hassan Nasrallah, lãnh đạo đảng chính trị của tổ chức chiến binh đặt tại Lebanon.

4. Phản ứng của quốc tế

Một số quốc gia nhanh chóng bày tỏ sự lên án vụ tấn công, bao gồm cả Ả Rập Xê Út, một quốc gia có quan hệ lạnh nhạt với Iran. Riyadh tuyên bố họ phản đối việc nhắm mục tiêu vào các cơ sở ngoại giao “vì bất kỳ lý do gì và vì bất cứ cớ nào”.

Viện dẫn lý do tương tự, Moscow đã phản ứng bằng cách lên án vụ tấn công vào khu vực lãnh sự. Điện Kremlin cảnh báo rằng Israel có nguy cơ làm leo thang căng thẳng lớn trong khu vực với các hoạt động không tuyên bố trên đất nước ngoài. Nga kêu gọi các quốc gia khác bày tỏ thái độ rõ ràng đối với vụ việc này cũng như tính hợp pháp hoặc bất hợp pháp của vụ việc.

Hoa Kỳ, đồng minh chủ chốt của Israel, chưa lên tiếng bình luận về vụ việc. Phát biểu với các phóng viên, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Karine jean-Pierre cho biết, Washing đang “xem xét vụ việc.”

Tuy nhiên, hãng tin Axios đã đưa tin sốt dẻo rằng Israel đã thông báo cho Hoa Kỳ chỉ vài phút trước cuộc tấn công, nhưng không cho biết họ sẽ tấn công vào khu vực lãnh sự của Iran. Trích dẫn lời một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ, hãng tin Axios cho biết, Washington đã thông báo với Tehran rằng họ không liên quan đến vụ đánh bom này.

5. Các lựa chọn của Iran

Sau khi Tướng Soleimani của Iran bị Mỹ tiêu diệt vào tháng 1/2020, nhiều căn cứ quân sự của Hoa Kỳ ở Iraq đã bị tên lửa đạn đạo của Iran bắn phá. Các quân nhân Mỹ được cho là đã được cảnh báo trước vài giờ. Theo Lầu Năm Góc, không có ai bị thiệt mạng, nhưng 34 binh sĩ Mỹ đã bị chấn thương sọ não.

Ông Farkhad Ibragimov, một chuyên gia người Nga về các vấn đề quốc tế, cảnh báo rằng vòng xoáy ăn miếng trả miếng giữa Iran và Israel có thể dẫn đến thiệt hại thảm họa cho toàn bộ khu vực này.

Trong một cuộc phỏng vấn, ông Ibragimov lưu ý: “Các bên [Israel và Iran] đã có một số liên lạc không công khai để ngăn chặn leo thang. Bây giờ, điều đó khỏi bàn tới nữa, và thật không may, không ai trên thế giới có thể ngăn chặn họ.” Ông nhận xét cuộc tấn công của Israel là một dấu hiệu của sự yếu kém chứ không phải là sự phô trương sức mạnh.

6. Những hệ lụy ở Gaza

Israel ngày càng xa lánh các quốc gia khác với cách mà họ tiến hành chiến dịch quân sự ở Gaza. Nhà nước Do Thái tuyên bố là đang tìm cách tiêu diệt Hamas, một tổ chức chiến binh người Palestine mà Israel coi là một tổ chức ủy nhiệm của Iran. Những người chỉ trích Israel cho rằng số người chết cao ở Gaza trong cuộc chiến Israel-Hamas và các chính sách của chính phủ Israel dường như cho thấy ý định thanh lọc sắc tộc tại khu vực này.

Washington tiếp tục trang bị vũ khí cho đồng minh thân cận nhất của mình ở Trung Đông với mục đích là “để tự vệ”, tuy nhiên Hoa Kỳ đã thay đổi luận điệu kể từ khi Hamas thực hiện cuộc tấn công đẫm máu vào miền nam Israel vào tháng Mười năm ngoái, dẫn đến việc bùng nổ cuộc chiến giữa Israel và Hamas ở Gaza.

Axios đưa tin tuần này, một số quan chức Hoa Kỳ tin rằng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang cố tình leo thang căng thẳng ngoại giao và tạo ra cuộc khủng hoảng vì lợi ích trong nước.