Viện nghiên cứu của Anh: Nga đã thích nghi với chiến trường và điều chỉnh chiến thuật

Chiến tranh Nga – Ukraine đã bước sang tháng thứ 15, Ukraine cùng các đồng minh phương Tây đang tích cực chuẩn bị cho một cuộc phản công. Viện nghiên cứu chính sách của Anh nhận xét và phân tích rằng thông qua Chiến tranh Nga – Ukraine, quân đội Nga đã thích nghi với chiến trường Ukraine và điều chỉnh chiến thuật, khiến họ thành thạo hơn trong phòng thủ chiến trường.

Chuyên gia chiến tranh trên bộ Jack Watling và Nick Reynolds, thuộc Viện Nghiên cứu Quân chủng Liên hợp Hoàng gia (Royal United Services Institute, RUSI), đã xuất bản một bài báo có tiêu đề “Cối xay thịt: Chiến thuật của Nga trong năm thứ 2 của cuộc xâm lược Ukraine” (Meatgrinder: Russian Tactics in the Second Year of Its Invasion of Ukraine).

Báo cáo của RUSI nêu rõ, sau khi Chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ vào ngày 24/2/2022, quân đội Nga đã gặp phải một loạt thất bại trong cuộc chiến, cùng với việc họ phải đối mặt với hệ thống quân sự NATO đang đối kháng chính diện với mình, dẫn đến việc quân đội Nga không đạt được mục tiêu của Moscow trong các nhiệm vụ quân sự. Báo cáo này chủ phân tích khái quát cách quân đội Nga điều chỉnh chiến thuật trong cuộc chiến tranh Nga – Ukraine và những thách thức mà quân đội Ukraine phải đối mặt.

Sau khi nhận những bài học thất bại trong chiến đấu, quân đội Nga đã thay đổi chiến thuật, từ nhóm chiến thuật cấp tiểu đoàn là đơn vị hành quân chung sang phân chia thành đơn vị nhiệm vụ tác chiến như bộ binh chiến đấu, biệt kích, đặc công và quân dùng một lần (disposable troops). Bộ binh chiến đấu tham gia chủ yếu vào các hoạt động phòng thủ và kiểm soát mặt đất; quân dùng một lần được sử dụng trong các cuộc giao tranh liên tiếp quy mô nhỏ, để xác định vị trí các địa điểm khai hỏa của Ukraine, sau đó là mục tiêu của bộ binh chuyên nghiệp hoặc tìm điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Ukraine để tấn công. Sự phân bố thương vong giữa các đơn vị chiến đấu quân sự khác nhau này rất không đồng đều. Điểm yếu chính của bộ binh Nga là tinh thần xuống thấp, dẫn đến sự gắn kết và phối hợp không tốt giữa các đơn vị.

Dữ liệu hiện tại cho thấy, lực lượng Công binh Nga, một trong những quân chủng lớn mạnh nhất của quân đội Nga, đã và đang xây dựng các chướng ngại vật phức tạp và công trình (công sự) dã chiến trên tiền tuyến, bao gồm các hào bê tông cốt thép, hầm chỉ huy, hệ thống dây điện chằng chịt, hào chống tăng và bãi mìn phức tạp. Các loại mìn của Nga được bố trí phạm vi rộng và phức tạp, trộn lẫn giữa mìn chống tăng, mìn sát thương dây chuyền, v.v. Những công trình phòng ngự này đặt ra thách thức chiến thuật lớn đối với cuộc tiến công của quân đội Ukraine.

Lực lượng thiết giáp Nga chủ yếu hỗ trợ hỏa lực, tấn công các vị trí của Ukraine bằng hỏa lực chính xác. Quân đội Nga đã bắt đầu sử dụng ngụy trang nhiệt trên xe bọc thép, sử dụng một loạt các sửa đổi và quy trình chiến thuật, kỹ thuật, trình tự, giúp giảm đáng kể khả năng bị phát hiện của xe tăng ở tầm xa. Ngoài ra, các biện pháp này cũng làm giảm khả năng bị trúng nhiều loại tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM) với tầm bắn hơn 1400 mét.

Thông qua việc điều chỉnh chiến thuật của mình, quân đội Nga có thể bắn hạ tới 10.000 máy bay không người lái Ukraine mỗi tháng dựa trên tác chiến điện tử (EW) vẫn còn rất mạnh mẽ. Pháo binh Nga đã cải thiện tính cơ động hỏa lực và hiệu quả của hệ thống phòng không chống lại Hệ thống tên lửa dẫn đường phóng hàng loạt (GMLRS) cũng tăng lên đáng kể. Đây là những thách thức đối với cuộc phản công của quân đội Ukraine.

Về vấn đề này, báo cáo viết: “Độ sâu của phòng thủ theo chiều sâu (quân đội Nga) có nghĩa là Ukraine phải có sức mạnh tác chiến đấu cực kỳ mạnh mẽ để xuyên thủng các tuyến phòng thủ của Nga. Mức độ công sự của Nga ở tiền tuyến khiến cho việc vượt qua chúng gần như là không thể. “

Theo kênh CNBC đưa tin, kể từ khi Chiến tranh Nga – Ukraine bùng nổ vào tháng 2/2022, quân đội Nga đã phải hứng chịu hàng loạt thất bại trong chiến đấu và phải rút lui quân sự. Các phương tiện truyền thông chính thống của phương Tây đã đưa tin rộng rãi để chê bai quân đội Nga.

Ông Reynolds cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng quân đội Nga đã mắc phải những sai lầm lớn về chiến lược và tác chiến trong những ngày đầu của Chiến tranh Nga – Ukraine, nhưng họ đã mất đi một số binh lính và thiết bị quân sự thiện chiến nhất, đồng thời rơi vào tình thế bất lợi.

Ông Reynolds nói: “Nhưng kể từ đó, quân đội Nga đã thích nghi (ở chiến trường Ukraine) để làm cho mình phù hợp hơn với tình trạng chiến tranh. Đặc biệt, nhiều hệ thống và cách thức chúng phối hợp hoạt động cùng nhau đã hoạt động trơn tru hơn năm ngoái. Thực tế là bây giờ họ đang ở thế phòng thủ khiến họ dễ dàng hợp nhất các lực lượng vũ trang của mình hơn là phát động một cuộc tấn công phối hợp, và biểu hiện (xét ở một mức độ nào đó) gần với kỳ vọng của ngoại giới trước chiến tranh.”

Cả ông Reynolds và ông Watling đều tin rằng mặc dù quân đội Nga vẫn còn những khuyết điểm và điểm yếu, nhưng thật ngu ngốc khi đánh giá thấp quân đội Nga hoặc tin rằng quân đội Nga sẽ sớm bị đánh bại sau khi họ học hỏi và điều chỉnh chiến thuật.