Vương Nghị: Tranh chấp biên giới Trung – Ấn không nên ảnh hưởng đến quan hệ tổng thể

Nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Vương Nghị đã kêu gọi Ấn Độ nới lỏng các hạn chế của nước này đối với đầu tư của Trung Quốc, đồng thời nói thêm rằng các vấn đề như xung đột biên giới đang diễn ra “không nên ảnh hưởng đến quan hệ tổng thể” giữa hai nước.

Ông Vương đã đưa ra lời kêu gọi trên tại một cuộc họp với Ngoại Trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar bên lề một hội nghị các ngoại trưởng trong khu vực ở thủ đô Jakarta của Indonesia. Đồng thời ông cũng đề nghị, New Delhi nên tập trung vào “lợi ích chung” và thỏa hiệp với Trung Quốc để làm dịu các căng thẳng ở biên giới.

Bất chấp những kỳ vọng vào việc Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ gặp mặt trực tiếp tại thành phố Johannesburg của Nam Phi vào tháng tới và tại New Delhi vào tháng 9, hai cường quốc hạt nhân này vẫn đang trong tình trạng đối đầu quân sự kể từ khi xảy ra cuộc đụng độ chết người tại biên giới của họ trên dãy Himalaya vào tháng 6/2020.

Mặc dù hai bên đã tổ chức hàng chục cuộc đàm phán quân sự trong ba năm qua và nhiều cuộc trao đổi cấp cao trong năm nay, nhưng có rất ít dấu hiệu cho thấy một trong hai bên sẵn sàng nhượng bộ trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ căng thẳng này.

Mối quan hệ giữa hai nước càng thêm căng thẳng khi Thủ tướng Modi cam kết tăng cường quan hệ quân sự với Washington trong chuyến thăm Nhà Trắng vào tháng trước.

Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Ngoại trưởng Trung Quốc Tần Cương, người đã không xuất hiện trước công chúng kể từ ngày 25/6, đã không tham dự các cuộc họp của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ở Indonesia vì “lý do sức khỏe”. Ông Vương, người tiền nhiệm của Ngoại trưởng Tần và hiện là trợ lý chính sách ngoại giao hàng đầu của ông Tập, đã thay thế Ngoại trưởng Tần tham dự.

Theo một thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cuộc họp mới nhất hôm 14/7 được tổ chức theo yêu cầu của phía Ấn Độ.

Ông Vương nhấn mạnh: “Là hai quốc gia đang phát triển hàng đầu của thế giới và là các láng giềng vĩnh cửu, lợi ích chung giữa Trung Quốc và Ấn Độ rõ ràng vượt xa sự bất đồng của họ, và việc đạt được sự phát triển và thịnh vượng chung [giữa hai quốc gia] có ý nghĩa mẫu mực cho toàn cầu.”

Theo ông Vương, hai nước nên “hỗ trợ và làm thỏa ước nguyện lẫn nhau” thay vì “không tin tưởng lẫn nhau”.

Ông tiếp tục: “Chúng ta nên tập trung năng lượng và nguồn lực của mình vào sự phát triển tương ứng, cải thiện sinh kế của người dân và tăng cường sức sống mới, mà không để các vấn đề cụ thể ảnh hưởng đến mối quan hệ tổng thể.”

Trong khi Ấn Độ khẳng định việc hai nước rút quân khỏi biên giới phải được hoàn thành trước khi mối quan hệ giữa hai bên có thể trở lại bình thường, Bắc Kinh lại cho rằng cả hai bên nên nhìn xa hơn vấn đề tranh chấp đang diễn ra.

Ông Vương đề xuất, Ấn Độ nên “thỏa hiệp với Trung Quốc và tìm ra một giải pháp cho vấn đề biên giới mà cả hai bên đều có thể chấp nhận.”

Thông báo cũng cho biết, cả hai bên đã đồng ý tổ chức vòng đàm phán cấp chỉ huy quân sự tiếp theo về vấn đề biên giới càng sớm càng tốt.

Ông Vương cũng bày tỏ, Bắc Kinh “đặc biệt lo ngại” về việc Ấn Độ hạn chế các công ty Trung Quốc và “hy vọng rằng phía Ấn Độ sẽ cung cấp một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và không biệt đối xử đối với các doanh nghiệp Trung Quốc.”

Theo Reuters, kể từ sau cuộc đụng độ biên giới chết người vào năm 2020, Ấn Độ đã tăng cường giám sát các khoản đầu tư của Trung Quốc và ban hành lệnh cấm sâu rộng đối với hơn 300 ứng dụng của Trung Quốc, bao gồm cả TikTok. Gần đây, chính phủ Ấn Độ đã yêu cầu các công ty điện thoại di động Trung Quốc đưa các đối tác cổ phần Ấn Độ vào và bổ nhiệm các giám đốc điều hành người Ấn Độ vào các vị trí chủ chốt.

Trong một bài đăng trên Twitter sau cuộc họp, Ngoại Trưởng Jaishankar cho biết, ông và ông Vương đã thảo luận về “các vấn đề nổi cộm liên quan đến hòa bình và sự bình yên ở các khu vực biên giới”.

Bài đăng trên Twitter của ngoại trưởng Ấn Độ còn cho biết, cuộc trò chuyện của họ cũng đề cập đến chương trình nghị sự của Hội nghị thượng đỉnh Đông Á hoặc Diễn đàn Khu vực ASEAN, “BRICS [Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi] và khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”.

Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Ngoại trưởng Jaishankar lưu ý ông Vương rằng “Việc bình thường hóa quan hệ Ấn – Trung là vì lợi ích chung của cả hai bên.”

Ngoại trưởng Ấn Độ nhấn mạnh: “Phía Ấn Độ sẵn sàng giải quyết thỏa đáng sự bất đồng giữa hai bên với một tinh thần cởi mở, thúc đẩy mối quan hệ Ấn – Trung trở lại quỹ đạo càng sớm càng tố, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc trao đổi cấp cao trong giai đoạn tiếp theo.”

Cuộc họp ngoại trưởng của 18 quốc gia khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương ở thủ đô Jakarta của Indonesia phần lớn bị chi phối bởi cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung ngày càng gay gắt , cuộc chiến ở Ukraine và các hành động khiêu khích bằng cách phóng tên lửa lặp đi lặp lại của Triều Tiên.

Trung Quốc và Ấn Độ đều có mối quan hệ chặt chẽ với Nga và đã từ chối chỉ trích cuộc xâm lược của Nga, nhưng điều đó có rất ít ảnh hưởng đến mối quan hệ căng thẳng của chính họ.

Ấn Độ sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh G20 năm nay vào tháng 9, một sự kiện có thể mang đến cơ hội cho New Delhi cải thiện quan hệ với Trung Quốc. Tuy nhiên, Ấn Độ ngày càng lên tiếng chỉ trích Bắc Kinh trong những tuần gần đây.

Trong bài phát biểu trước Quốc hội Hoa Kỳ vào tháng trước, Thủ tướng Modi đã đề cập đến “những đám mây đen của sự ép buộc” và “những gánh nặng nần không thể trả” như một sự chỉ trích ngầm nhắm vào các biện pháp cưỡng chế kinh tế của Trung Quốc bị nhiều người chỉ trích và ngoại giao “bẫy nợ” bị cáo buộc của Bắc Kinh.

Gia Huy (Theo SCMP)