Ngân Hàng thế giới ủng hộ LGBTQ+ khi can thiệp vào quyết sách nội bộ của Uganda

Gần đây, Quốc hội Uganda đã thông qua dự luật xem LGBTQ (đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính và chuyển giới) là tội phạm, tổng thống Yoweri Museveni đã ký và luật chính thức có hiệu lực. Về vấn đề này, Ngân hàng Thế giới (World Bank) đã thông báo ngừng cung cấp các khoản vay mới cho Chính phủ Uganda vì luật chống LGBTQ mâu thuẫn với các giá trị của tổ chức này.

Ngân hàng Thế giới tạm dừng các khoản vay mới cho Uganda

Reuters, AP và Bloomberg đưa tin, ngày 8/8 Ngân hàng Thế giới đã ra thông cáo cho biết luật chống LGBTQ của Chính phủ Uganda đã bị Liên Hợp Quốc và nhiều nước lên án. Ngân hàng Thế giới cho hay trong thông cáo: “Luật chống đồng tính của Uganda về cơ bản trái ngược với các giá trị của Ngân hàng Thế giới. Chúng tôi tin rằng tầm nhìn của chúng tôi về việc xóa đói giảm nghèo trên một hành tinh đáng sống chỉ có thể thành công khi không còn phân biệt chủng tộc, giới tính hay khuynh hướng tình dục”.

“Chúng tôi vẫn cam kết giúp đỡ tất cả người dân Uganda thoát nghèo, tiếp cận các dịch vụ thiết yếu và cải thiện cuộc sống của họ, không có ngoại lệ”, Ngân hàng Thế giới cho biết thêm.

Cho đến cuối năm 2022, Ngân hàng Thế giới đã cung cấp cho Uganda khoản tài trợ 5,4 tỷ USD thông qua Hiệp hội Phát triển Quốc tế (International Development Association), bao gồm nhiều dự án y tế và giáo dục có thể bị ảnh hưởng bởi luật mới.

Các nguồn tin của Ngân hàng Thế giới cho biết, dù tạm ngừng dự án cho vay mới ở Uganda, nhưng Ngân hàng Thế giới vẫn tiếp tục giải ngân vốn vay đối với những dự án đang thực hiện.

Ngoại trưởng Okello Oryem của Uganda đã chỉ trích Ngân hàng Thế giới là “đạo đức giả” [tiêu chuẩn kép], vì nhiều nước Trung Đông và châu Á có luật tương tự hoặc cứng rắn hơn đối với đồng tính luyến ái nhưng không bị chấm dứt cho vay. Ông Oyem nói: “Nhiều nước Trung Đông không dung thứ cho đồng tính luyến ái, họ còn treo cổ và hành quyết người đồng tính luyến ái, ngay ở Mỹ thì nhiều bang đã thông qua luật chống lại hoặc hạn chế đồng tính luyến ái… Vậy thì sao lại nhắm vào Uganda?….. Ngân hàng Thế giới phải chịu áp lực từ cái gọi là chủ nghĩa đế quốc”.

Vào tháng 5, Tổng thống Yoweri Museveni của Uganda đã ký thông qua luật xem LGBTQ là tội phạm. Luật này khiến ông Chủ tịch Ngân hàng Thế giới Ajay Banga chịu áp lực phải có phản ứng. Ngày 15/6 có 170 nhóm xã hội dân sự kêu gọi ông Banga thực hiện “hành động cụ thể, kịp thời” đối với Uganda, bao gồm cả việc đình chỉ các khoản vay của Ngân hàng Thế giới trong tương lai.

Uganda là nước đầu tiên trên thế giới xem LGBTQ là tội phạm

Theo các nguồn tin (từ Reuters, BBC, AFP và Guardian…), ngày 21/3 Quốc hội Uganda đã thông qua dự luật hình sự hóa LGBTQ. Ngoài các hành vi đồng giới, luật mới này nghiêm cấm khuyến khích, tiếp tay và âm mưu thực hiện các hành vi đồng tính luyến ái.

LGBTQ đề cập đến đồng tính nữ, đồng tính nam, song tính, chuyển giới và đa dạng tính dục.

Theo luật mới của Uganda, những người vi phạm phải đối mặt với các hình phạt nghiêm khắc, bao gồm án tử hình đối với cái gọi là đồng tính luyến ái nghiêm trọng và tù chung thân đối với quan hệ tình dục đồng tính. Hành vi tình dục đồng giới nghiêm trọng bao gồm quan hệ tình dục đồng giới với người dưới 18 tuổi hoặc tội phạm là người dương tính với HIV.

Ngoài ra, những người bị kết tội bắt cóc hoặc buôn lậu trẻ em với mục đích quan hệ tình dục đồng giới có thể bị kết án tù chung thân. Các cá nhân và tổ chức hỗ trợ hoặc tài trợ cho các hoạt động hoặc nhóm LGBT, xuất bản, phát sóng và phân phối các tác phẩm văn học và phương tiện truyền thông ủng hộ đồng tính cũng sẽ phải đối mặt với việc truy tố và kết án.

Theo tổ chức nhân quyền Human Rights Watch, luật mới của Uganda có thể là luật đầu tiên trên thế giới xem LGBT là  tội phạm.

Vào tháng 5, Tổng thống Yoweri Museveni của Uganda đã ký thành luật dự luật chống LGBTQ được Quốc hội thông qua, theo đó “đồng tính luyến ái nghiêm trọng” sẽ bị trừng phạt bằng cái chết. Đồng tính luyến ái vốn đã bị kỳ thị ở Uganda cũng như ở hơn 30 nước châu Phi khác, nhưng luật mới còn cứng rắn hơn. Luật quy định tòa án có thể tuyên phạt tử hình những người truyền bệnh AIDS và các bệnh nan y khác thông qua hành vi tình dục đồng giới; hành vi cổ xúy đồng tính luyến ái có thể bị phạt tù 20 năm.

Tổng thống Yoweri Museveni của Uganda đã gọi đồng tính luyến ái là sự xa rời trạng thái bình thường của con người, qua đó kêu gọi các nhà lập pháp chống lại áp lực từ các nước phương Tây.