Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro. (Ảnh ghép: Shuttesrtock)
Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã bác bỏ đề nghị ân xá diện rộng của Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro trong một cuộc điện đàm tuần trước, nói với nhà lãnh đạo đang gặp khó khăn này và các trợ lý cấp cao của ông rằng hãy từ bỏ yêu cầu và rời khỏi đất nước khi sức ép từ Mỹ ngày càng gia tăng.
Ông Trump và ông Maduro đã thảo luận về một đề xuất ân xá rộng trong cuộc điện đàm tuần trước, theo những người am hiểu cuộc trao đổi nói với Wall Street Journal.
Ông Maduro được cho là đã đề nghị ân xá chung cho bản thân, các trợ lý cấp cao và gia đình của họ. Nhiều người trong số này đang đối mặt với các lệnh trừng phạt hoặc cáo trạng hình sự của Mỹ liên quan đến tham nhũng, buôn bán ma tuý và vi phạm nhân quyền.
Những người am hiểu cuộc gọi cho biết, ông Trump đã bác bỏ yêu cầu và cảnh báo Maduro rằng Mỹ sẽ leo thang hành động quân sự nếu Maduro không rời Venezuela.
Theo các nguồn tin này, ông Trump cũng nói với các quan chức chủ chốt của chế độ, gồm Bộ trưởng Nội vụ Diosdado Cabello, Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino, Phó tổng thống Delcy Rodríguez và Chủ tịch Quốc hội Jorge Rodríguez, rằng họ nên rời khỏi đất nước.
2 ngày sau cuộc gọi, ông Trump công khai tín hiệu về lập trường cứng rắn hơn.
Trong bài phát biểu dịp Lễ Tạ ơn tại Mar-a-Lago, ông nói rằng các cuộc tấn công trên bộ nhằm vào Venezuela có thể sớm bắt đầu.
“Tấn công trên bộ thì dễ hơn. Điều đó sẽ bắt đầu rất sớm. Chúng tôi đã cảnh báo họ, đừng gửi chất độc vào đất nước chúng tôi nữa,” ông nói.
Hôm thứ Bảy, ông Trump đăng một thông điệp tuyên bố không phận xung quanh Venezuela nên được xem là đóng hoàn toàn.
“Gửi tất cả các hãng hàng không, phi công, kẻ buôn ma tuý và những kẻ buôn người, hãy coi KHÔNG PHẬN PHÍA TRÊN VÀ XUNG QUANH VENEZUELA LÀ ĐÓNG TOÀN BỘ,” ông viết.
Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ dẫn một Thông báo gửi phi công được ban hành tuần trước, khuyến cáo họ thận trọng do “tình hình an ninh xấu đi và hoạt động quân sự gia tăng.”
Các hãng hàng không Mỹ đã ngừng bay đến Venezuela.
Bộ Chỉ huy Miền Nam Mỹ đã tăng cường hiện diện tại Caribe, thực hiện các chuyến bay mô phỏng tấn công và triển khai nhiều khí tài, gồm tàu sân bay USS Gerald R. Ford, các tàu khu trục hải quân, tiêm kích F-35B và máy bay không người lái MQ-9 Reaper. Trong một tuyên bố, Bộ Chỉ huy cho biết tư thế tăng cường này sẽ giúp “phát hiện, giám sát và phá vỡ các đối tượng và hoạt động phi pháp”.
Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth, trong chuyến thăm Cộng hòa Dominica, đã nhận được sự cho phép để máy bay Mỹ tiếp nhiên liệu và vận chuyển thiết bị phục vụ các nhiệm vụ chống ma tuý.
Hegseth sau đó viết: “Chúng ta mới chỉ bắt đầu tiêu diệt bọn khủng bố ma tuý”.
Theo Reuters, nhiều nguồn tin am hiểu tình hình quân sự Venezuela cho biết so với Mỹ, năng lực quân sự Venezuela chênh lệch nghiêm trọng. Quân đội nước này bị suy yếu bởi tình trạng huấn luyện không đầy đủ, lương thấp và trang bị xuống cấp.
Từ khi lên nắm quyền năm 2013, ông Maduro duy trì lòng trung thành của quân đội bằng cách bổ nhiệm tướng lĩnh giữ các chức vụ quan trọng trong chính phủ. Nhưng đời sống của binh sĩ lại rất hạn chế: lương tháng quy đổi chỉ khoảng 100 USD, tương đương chưa tới 1/5 số tiền cần thiết để một hộ gia đình bình thường đáp ứng nhu cầu cơ bản.
Một số nguồn tin cho biết hiện đã xuất hiện tình trạng đào ngũ ở một số đơn vị, và nếu Mỹ tiến hành tấn công quân sự, tình hình có thể trầm trọng hơn. Những năm gần đây, “kinh nghiệm tác chiến” chủ yếu của quân đội Venezuela là trấn áp người dân tay không tấc sắt trong các cuộc biểu tình, chứ không phải tác chiến đối ngoại.
Ông Maduro từng tuyên bố 8 triệu dân thường trên cả nước đang tham gia huấn luyện dân quân. Tuy nhiên, một nguồn tin ước tính số người thực sự tham gia phòng thủ trong thời chiến chỉ là vài nghìn nhân viên tình báo, người ủng hộ vũ trang của đảng cầm quyền và một bộ phận dân quân.
Về trang bị, quân đội Venezuela chủ yếu dựa vào vũ khí do Nga sản xuất, nhiều loại đã phục vụ hàng chục năm và xuống cấp nghiêm trọng. Caracas trong những năm 2000 từng mua khoảng 20 chiến đấu cơ Sukhoi, nhưng nhìn chung bị đánh giá thua kém đáng kể so với máy bay ném bom B-2 của Mỹ. Trực thăng, xe tăng và tên lửa vác vai của Nga mà Venezuela đang sử dụng cũng phần lớn thuộc các mẫu cũ.
Theo các tài liệu kế hoạch mà Reuters thu thập được và lời kể của nhiều nguồn tin, nếu Mỹ tiến hành không kích hoặc tấn công trên bộ, Venezuela dự định áp dụng hai chiến lược chính: (1) Kháng cự kiểu du kích “trường kỳ”, và (2) Tạo hỗn loạn khiến đất nước rơi vào tình trạng “khó quản trị”.
Chiến lược “trường kỳ kháng cự” từng được các quan chức cấp cao nhắc đến công khai, nhưng không tiết lộ chi tiết. Theo kế hoạch, chiến lược sẽ dựa vào hơn 280 đơn vị quân sự nhỏ trên toàn quốc, thực hiện phá hoại và các chiến thuật du kích khác.
Venezuela hiện triển khai khoảng 5.000 tên lửa phòng không vác vai Igla của Nga. Gần đây, ông Maduro trên truyền hình quốc gia đã công khai ca ngợi hệ thống này. Một nguồn tin cho biết trong trường hợp bị tấn công, các đơn vị tác chiến sẽ nhận lệnh lập tức phân tán và ẩn náu ở nhiều địa điểm khác nhau để tránh trở thành mục tiêu tập trung.
Chiến lược thứ hai được gọi là “phi trật tự hóa” (de-ordering), tuy chưa từng được chính quyền thừa nhận. Nguồn tin nói rằng kế hoạch này sẽ sử dụng lực lượng tình báo và các nhóm ủng hộ đảng cầm quyền có vũ trang để gây hỗn loạn diện rộng ở thủ đô Caracas, khiến quốc gia “không thể quản lý được”, nhằm tăng chi phí và mức độ khó khăn cho can thiệp quân sự từ bên ngoài.
Ngoài quân chính quy và dân quân, nhiều lực lượng vũ trang khác cũng hoạt động trong lãnh thổ Venezuela.
Tại khu vực phía tây Venezuela có sự hiện diện của các nhóm du kích Colombia; đây cũng là trung tâm trồng coca – nguyên liệu chính để sản xuất cocaine.
Ngoài ra, các nhóm ủng hộ đảng cầm quyền được gọi là “tổ chức cộng đồng” thường xuất hiện trên đường phố bằng đội mô tô, đối đầu với người biểu tình. Các nhóm này đôi khi mang theo vũ khí và được xem là một phần của lực lượng vũ trang thân chính phủ.
Phe đối lập Venezuela, các tổ chức phi chính phủ, chính phủ Mỹ và một số quốc gia Mỹ Latinh nhiều lần cáo buộc ông Maduro và quân đội Venezuela có liên hệ với các tập đoàn buôn ma túy, liên quan đến bạo lực và tội phạm.
Bảo Minh (t/h)
Người đàn ông này đã bị Lực lượng Đặc nhiệm Chống Khủng bố Chung (JTTF)…
Phần lớn kiều hối từ cư dân Hoa Kỳ chuyển cho cư dân nước ngoài…
Ngày 28/11, người mẫu Uông Thi Thi (Cissy Wang）– vợ ngôi sao võ thuật Hồng…
Sáu nguyên tắc xử thế được rút ra từ lời giảng của các nhà hiền…
Một gia đình có 5 anh em đều đỗ tiến sĩ khi chưa đến 20…
Chính quyền đang kêu gọi người dân tránh xa các khu vực nguy hiểm ở…
