Xung đột leo thang nghiêm trọng ở Jerusalem, ít nhất 20 người thiệt mạng

Các cuộc đụng độ bạo lực ở Jerusalem đã leo thang nghiêm trọng vào thứ Hai (10/5). Các quan chức y tế Gaza cho biết ít nhất 20 người, trong đó có 9 trẻ em, đã thiệt mạng do các cuộc không kích của Israel tiến hành sau khi các nhóm chiến binh Palestine bắn tên lửa vào gần Jerusalem.

Quân đội Israel cho biết họ đã tiến hành các cuộc không kích nhằm vào các nhóm vũ trang, bệ phóng tên lửa và các đồn quân sự ở Gaza sau khi các chiến binh Hamas tại đây vượt qua điều mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu gọi là “ranh giới đỏ” bằng cách bắn vào khu vực Jerusalem lần đầu tiên kể từ sau cuộc chiến năm 2014.

Phát ngôn viên quân đội Israel, Trung tá Jonathan Conricus cho biết, ít nhất 6 quả tên lửa được bắn từ Gaza đã được phóng về phía ngoại ô Jerusalem, nơi một ngôi nhà bị trúng đạn. Không có thương vong được báo cáo.

“Chúng tôi đã bắt đầu tấn công các mục tiêu quân sự của Hamas,” ông Conricus nói trong một cuộc họp báo trước các phóng viên. “Hamas sẽ phải trả một giá đắt.”

Vụ phóng tên lửa và các cuộc không kích của Israel tiếp tục diễn ra vào đêm khuya, khi phía Palestine đã báo cáo về những vụ nổ lớn gần Thành phố Gaza và khắp dải ven biển. Ngay trước nửa đêm theo giờ địa phương, quân đội Israel cho biết các chiến binh Palestine đã bắn khoảng 150 quả tên lửa vào Israel, trong đó hàng chục quả đã bị hệ thống phòng thủ tên lửa của nước này đánh chặn.

Ít nhất 20 người thiệt mạng, bao gồm 9 trẻ em và một chỉ huy cấp cao của Hamas, trong khi 65 người khác bị thương, chính quyền Gaza cho biết.

Ông Conricus cho biết quân đội Israel đang xem xét các báo cáo rằng trẻ em đã bị giết.

“Đã có nhiều trường hợp tên lửa được bắn bởi những kẻ khủng bố ở Gaza mà rơi không trúng mục tiêu. Điều này có thể giống nhau,” ông Conricus nói.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết các cuộc tấn công bằng tên lửa từ Gaza chống lại Israel nên dừng lại “ngay lập tức”. Ông kêu gọi tất cả các bên kiềm chế để giảm căng thẳng.

Thứ Hai bắt đầu với các cuộc đối đầu vào sáng sớm tại Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở trung tâm Thành phố Cổ có tường bao quanh của Jerusalem, trên khu đất mà người Do Thái gọi là Đền Núi và với người Hồi giáo là Thánh địa Cao quý – địa điểm nhạy cảm nhất trong cuộc xung đột Israel – Palestine.

Hiệp hội Trăng lưỡi liềm đỏ Palestine cho biết hơn 300 người Palestine đã bị thương trong các cuộc đụng độ với cảnh sát Israel khi cảnh sát bắn đạn cao su, lựu đạn gây choáng và hơi cay trong khu nhà. Cảnh sát cho biết có 21 sĩ quan bị thương trong các cuộc giao tranh.

Bạo lực bùng lên khi Israel kỷ niệm “Ngày Jerusalem”, đánh dấu việc chiếm được Đông Jerusalem trong cuộc chiến giữa Ả Rập – Israel năm 1967.

Trong một nỗ lực xoa dịu căng thẳng, cảnh sát đã thay đổi lộ trình của cuộc tuần hành Ngày Jerusalem truyền thống, trong đó hàng nghìn thanh niên Do Thái vẫy cờ Israel sẽ đi bộ qua Thành phố Cổ gần Cổng Damascus, một điểm nóng trong những tuần gần đây.

Hamas, nhóm chiến binh Hồi giáo kiểm soát Gaza, đã đặt ra thời hạn 6h chiều (15:00 giờ GMT) là thời hạn Israel phải rút quân khỏi Al-Aqsa và Sheikh Jarrah.

Ngay cả khi những người tuần hành chuyển hướng về phía Cổng Jaffa, còi báo động đã vang lên cảnh báo người Israel về các tên lửa từ Gaza, buộc những người tuần hành và những người Israel khác phải chạy trốn đến nơi ẩn náu ở Jerusalem, các thị trấn lân cận và trong các cộng đồng Israel gần Gaza.

Israel coi toàn bộ Jerusalem là thủ đô của mình, bao gồm cả phần phía đông mà nước này sáp nhập sau cuộc chiến năm 1967, một động thái không được quốc tế công nhận. Người Palestine muốn có Đông Jerusalem cho thủ đô của nhà nước mà họ tìm kiếm ở Gaza và Bờ Tây do Israel chiếm đóng.

Căng thẳng đã gia tăng trong nhiều tuần trong tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo. Các cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh Israel và người biểu tình Palestine khiến quốc tế lo ngại rằng các sự kiện có thể vượt khỏi tầm kiểm soát.

Hamas và nhóm chiến binh Thánh chiến Hồi giáo nhỏ hơn đã lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ nã tên lửa vào Jerusalem.

Abu Ubaida, phát ngôn viên của cánh vũ trang Hamas, cho biết họ đã tiến hành “một cuộc tấn công tên lửa nhằm vào kẻ thù ở Jerusalem để đáp trả tội ác và sự xâm lược đối với thành phố thánh và đối với người dân chúng tôi ở Sheikh Jarrah và nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa.”

Đáp lại, ông Netanyahu nói: “Các tổ chức khủng bố đã vượt qua ranh giới đỏ vào Ngày Jerusalem và tấn công chúng tôi ở ngoại ô Jerusalem”.

Ông nói thêm: “Israel sẽ đáp trả rất mạnh mẽ. Chúng tôi sẽ không dung thứ cho các cuộc tấn công vào lãnh thổ, thủ đô, công dân và binh lính của chúng tôi. Ai đánh chúng tôi sẽ phải trả giá đắt”.

Sau khi biết về những cái chết ở Gaza, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã quyết định hủy bỏ lễ kỷ niệm Eid El-Fitr – đánh dấu sự kết thúc của tháng Ramadan và chỉ giới hạn chúng trong các nghi lễ tôn giáo.

Báo cáo cho biết ông cũng quyết định hạ cờ xuống nửa cột “để thương tiếc linh hồn các liệt sĩ của nhân dân chúng tôi, những người đã thiệt mạng trong cuộc bắn phá của Israel trên Dải Gaza.”

Các nỗ lực quốc tế nhằm ngăn chặn bạo lực đã bắt đầu. Một quan chức Palestine nói với Reuters rằng Ai Cập, Qatar và Liên Hợp Quốc, những nước đã đứng ra dàn xếp các cuộc đình chiến giữa Israel và Hamas trước đây, đã liên hệ với lãnh đạo Ismail Haniyeh của nhóm.

Tại Mỹ, các nhà lập pháp ở cả đảng Cộng Hòa và Dân chủ đã chỉ trích tổ chức Hamas vì đã tấn công tên lửa vào Israel hôm 10/5 khi thành phố Jerusalem đang kỷ niệm “Ngày Jerusalem”.

Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz cho biết “cuộc tấn công tên lửa đáng trách” xảy ra “sau nhiều ngày kích động bài Do Thái và bạo lực do các nhà lãnh đạo Palestine và chế độ Iran, bao gồm cả Lãnh tụ Tối cao Iran Ali Khamenei khởi xướng.”

“Trong nhiều trường hợp, các chính trị gia và quan chức ở Washington DC, bao gồm cả bên trong chính quyền Biden và Bộ Ngoại giao, đã nói lập lờ về mặt đạo đức và cả ngoại giao giữa đồng minh Israel của chúng ta và những kẻ khủng bố Palestine, và rất nhiều khi họ đã trách móc Israel một cách sai lầm, đáng xấu hổ, và không có sự biện minh nào,” ông Cruz nói tiếp.

Thủ lĩnh phe thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy cũng viết trên Twitter rằng Israel “có mọi quyền để tự vệ trước loạt tên lửa từ Hamas.” Ông McCarthy nói thêm: “Hoa Kỳ đứng về phía đồng minh của chúng ta là Israel và người Do Thái”.

Lê Xuân (t/h)