ĐBQH đề xuất đánh thuế đất bỏ hoang để tiết kiệm tài nguyên

Nhiều khu đất dự án hàng chục ha sau giải phóng mặt bằng bị bỏ hoang, gây lãng phí, trong khi người dân thiếu đất sản xuất. Đại biểu Quốc hội đề xuất đánh thuế đất hoang hóa và miễn thuế cho nông dân nhận khoán đất nông trường.

• Thiếu hơn 16 tỷ đồng, Quảng trường vua Mai Hắc Đế thành bãi đất hoang
• TP.HCM: Hàng loạt nhà, đất công đang bị lãng phí

Ngày 22/5, tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội về dự thảo Nghị quyết kéo dài thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, nhiều đại biểu đã nêu ý kiến về tình trạng đất hoang hóa và đề xuất các giải pháp nhằm tiết kiệm tài nguyên, đồng thời hỗ trợ người dân sản xuất nông nghiệp.

Ông Nguyễn Quốc Hận, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau, cho biết tại nhiều địa phương, đặc biệt ở Đồng bằng sông Cửu Long, có những khu đất dự án quy hoạch lên tới hàng chục ha nhưng sau khi giải phóng mặt bằng và đền bù cho người dân, chủ đầu tư không đưa vào sử dụng, để đất bỏ hoang. Trong khi đó, người dân lại thiếu đất sản xuất.

Ông Hận nhận định việc để đất bỏ hoang gây lãng phí tài nguyên và đề xuất cơ quan quản lý cần xem xét đánh thuế đất hoang hóa để tiết kiệm đất đai và tăng nguồn lực cho ngân sách.

Ông cũng nhấn mạnh các chủ đầu tư cần tính toán kỹ nguồn lực khi thực hiện dự án, tránh tình trạng dự án được phê duyệt, hoàn tất giải phóng mặt bằng nhưng không sử dụng, gây lãng phí.

Liên quan đến đề xuất đánh thuế đất hoang hóa, tại buổi họp về thị trường bất động sản trước đó, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cũng yêu cầu Bộ Tài chính và Bộ Xây dựng nghiên cứu áp thuế đối với các dự án chậm triển khai hoặc để đất bỏ hoang.

Ông lưu ý cần phân biệt rõ nhu cầu sử dụng đất hợp pháp với hoạt động đầu cơ để tránh ảnh hưởng đến người dân.

Ngoài ra, đoàn giám sát của Quốc hội năm 2024 từng kiến nghị ban hành chính sách thuế với người sở hữu nhiều nhà đất hoặc để đất bỏ hoang.

Về dự thảo Nghị quyết kéo dài thời gian miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, Chính phủ đề xuất tiếp tục miễn thuế đến ngày 31/12/2030 nhằm đảm bảo an ninh lương thực và nâng cao khả năng cạnh tranh của Việt Nam.

Theo báo cáo của Chính phủ, tổng số thuế miễn, giảm trong giai đoạn 2001-2010 trung bình đạt khoảng 3.268 tỷ đồng mỗi năm và tăng lên 7.500 tỷ đồng trong 3 năm gần đây. Việc miễn thuế này được đánh giá là khuyến khích tập trung đất đai, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp quy mô lớn và hiện đại hóa nông thôn.

Ông Đinh Ngọc Minh, đại biểu chuyên trách Ủy ban Kinh tế và Tài chính, cho biết cả nước hiện có khoảng 12 triệu ha đất canh tác, trong đó 1,5 triệu ha thuộc các nông trường quốc doanh. Những nông trường này khoán đất cho nông dân canh tác, nhưng người nhận khoán vẫn phải nộp thuế thay cho nông trường. Ông Minh đề xuất bổ sung nhóm nông dân nhận khoán đất nông trường vào diện được miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, vì mục tiêu của chính sách này là hỗ trợ người làm nông nghiệp.

Bà Nguyễn Thị Yến, Phó Bí thư Tỉnh ủy Bà Rịa – Vũng Tàu, đề nghị dự thảo nghị quyết cần nêu rõ thời hạn miễn thuế đến ngày 31/12/2030 để đảm bảo tính minh bạch, giúp các tổ chức, gia đình và cá nhân sử dụng đất nông nghiệp xây dựng kế hoạch sản xuất lâu dài.

Bà cũng kiến nghị làm rõ nguyên tắc kế thừa các điều kiện miễn thuế nhằm tránh khoảng trống chính sách hoặc cách hiểu không thống nhất khi thực hiện. Đồng thời, bà đề xuất bổ sung quy định về trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc hướng dẫn thi hành nghị quyết và phối hợp với các địa phương để thực hiện.