ĐBQH: Nam giới Việt sống ít hơn nữ 5-10 năm, cần chiến lược chăm sóc sức khỏe riêng

Đại biểu Quốc hội Tô Ái Vang cho biết tuổi thọ của nam giới đang ngắn hơn nữ giới từ 5-10 năm, nếu không có giải pháp, gia đình và xã hội sẽ thiếu đi trụ cột.

• Việt Nam nguy cơ dư 1,5 triệu nam giới, ĐBQH cho rằng ‘không nên thiên vị sinh con trai’
• Dự thảo Luật: Nam giới hai con, không vợ, có thể được ưu tiên mua nhà xã hội

Sáng 2/12, trong phiên thảo luận tại hội trường Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV về Chương trình mục tiêu quốc gia chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035, đại biểu Tô Ái Vang (đoàn TP. Cần Thơ) đã đề nghị cần quan tâm đặc biệt đến sức khỏe và tuổi thọ của nam giới.

Đại biểu dẫn số liệu sơ bộ của Tổng cục Thống kê năm 2024 cho thấy tuổi thọ trung bình của người Việt đạt 74,5 tuổi, trong đó nam giới là 72,3 tuổi, nữ giới là 77,3 tuổi.

Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới và Liên Hợp Quốc, nam giới ở nhiều quốc gia sống thọ ít hơn nữ giới từ 5-10 năm và khoảng cách này đang có xu hướng gia tăng.

Nguyên nhân sinh học là nam giới mất dần nhiễm sắc thể Y ở một số tế bào khi lớn tuổi, đặc biệt từ 60 tuổi trở lên, làm tăng nguy cơ suy tim và tử vong.

Ở Việt Nam hiện chưa có nghiên cứu đầy đủ về vấn đề này, đại biểu đề nghị ngành y tế tiếp tục nghiên cứu để làm rõ.

Ngoài ra, thói quen sinh hoạt và tâm lý cũng ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nam giới. Nam giới thường ít quan tâm chăm sóc bản thân, hút thuốc lá, uống rượu trong thời gian dài, ăn nhanh, ít tập thể dục, không đi khám sức khỏe định kỳ.

Từ tuổi 40, hormone nam bắt đầu suy giảm, cơ thể lão hóa nhanh, nguy cơ mắc bệnh tăng cao nhưng nhiều người vẫn chủ quan. Văn hóa dạy nam giới kìm nén cảm xúc, chịu đựng áp lực và nỗi đau cũng tác động xấu đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

Đại biểu Tô Ái Vang cảnh báo: “Nếu không có giải pháp, vào tuổi 70 nam giới sẽ có nhiều biến đổi về sức khỏe và cuộc sống. Đến khi đó gia đình và xã hội sẽ thiếu đi trụ cột, là nguyên nhân dẫn đến sự cô đơn, bất bình đẳng ở phụ nữ tuổi xế chiều.”

Để khắc phục, đại biểu đưa ra kiến nghị cụ thể. Thứ nhất, bổ sung chỉ tiêu riêng cho nam giới trong chương trình mục tiêu quốc gia: tăng thời gian sống khỏe mạnh của nam trung niên lên 3 năm vào năm 2030 và ít nhất 5 năm vào năm 2035; giảm tỷ lệ tử vong do bệnh không lây nhiễm ở nam giới xuống 30% vào năm 2030 và 50% vào năm 2035.

Thứ hai, đưa nam giới vào nhóm đối tượng của các chương trình y tế chuyên biệt, xây dựng chiến lược sức khỏe nam giới quốc gia với các can thiệp hành vi, truyền thông giới và dịch vụ thân thiện, tương tự như một số nước như Úc, Anh đã thực hiện.

Về nguồn lực thực hiện chương trình, tổng vốn tối thiểu trên 88.600 tỷ đồng là hợp lý, nhưng nhiều địa phương khó khăn, vùng sâu vùng xa, miền núi và các tỉnh vừa chịu thiên tai nặng nề sẽ gặp khó khăn trong việc đối ứng 22-23% từ ngân sách địa phương.

Đại biểu đề nghị cần có cơ chế linh hoạt tỷ lệ vốn đối ứng theo từng vùng miền, cho phép địa phương tự chủ phân bổ kinh phí ưu tiên khi có dịch bệnh hoặc thiên tai, đồng thời đơn giản hóa thủ tục để mua sắm vật tư y tế kịp thời.

Đại biểu Tô Ái Vang nhấn mạnh sức khỏe nam giới ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc gia đình và sự phát triển bền vững của xã hội, do đó rất cần được quan tâm đúng mức ngay từ bây giờ.