Hà Nội ghi nhận một thợ xây tử vong vì bệnh dại sau khi giết mổ chó

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội cho biết bệnh nhân là ông N.V.T. (SN 1970, ở thôn Yên Nội, xã Vạn Yên, huyện Mê Linh), làm thợ xây, không đi đâu xa trong năm nay.

Trong vòng 2 tháng nay, người đàn ông này tham gia giết mổ chó 2 lần cùng một số người họ hàng trong thôn. Hai con chó đều khỏe mạnh được nuôi hơn 5 tháng và không được tiêm phòng.

Trường hợp này không xác định rõ có bị cắn hay vết thương khi mổ chó. Bệnh nhân chưa tiêm vắc-xin phòng dại, huyết thanh kháng dại.

Chiều ngày 16/10, người bệnh xuất hiện triệu chứng đau đầu, sốt (không rõ nhiệt độ), mệt mỏi, sợ nước, sợ gió, sợ ánh sáng kèm cảm giác khó thở.

Đến sáng 18/10, người đàn ông này được người nhà đưa vào Bệnh viện Đa khoa huyện Mê Linh khám, test cúm B (+). Trong quá trình điều trị, bệnh nhân kích thích, nói nhảm, không hợp tác.

Ngày 19/10, bệnh nhân được chuyển đến Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng loạn thần, kích thích, sợ lạnh, sợ nước nên được chẩn đoán nghi ngờ mắc bệnh dại chuyển vào điều trị tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai.

Bệnh nhân diễn biến nặng, kích thích vật vã, nôn khan nhiều, tim loạn nhịp, co thắt khi uống nước hoặc quạt gió. Bệnh nhân được lấy mẫu xét nghiệm (nước bọt, dịch não tủy, mảnh sinh thiết da gáy) gửi Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.

Người bệnh tử vong lúc 19h20 cùng ngày và được gia đình làm thủ tục đưa về quê mai táng. Sáng 20/10, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương trả lời kết quả dương tính virus dại.

CDC Hà Nội nhận định nguy cơ gây bệnh cao là từ địa phương, ở thôn Yên Nội.

Đối tượng phơi nhiễm 24 người gồm người tham gia giết mổ chó cùng bệnh nhân, người nhà bệnh nhân bị phơi nhiễm trong quá trình chăm sóc, tiếp xúc với bệnh nhân đã được tư vấn và đi tiêm dự phòng đủ 5 mũi vắc-xin (đã tiêm mũi 1 ngày 20/10/2022), có 1 trường hợp (anh trai bệnh nhân) có vết thương xây xước bàn tay và tiếp xúc dịch nôn của bệnh nhân cũng đã được tiêm thêm huyết thanh.

Hiện, địa phương đã triển khai vệ sinh môi trường, phát cloramin B, hướng dẫn cho người nhà bệnh nhân tự vệ sinh khử khuẩn.

Trạm Y tế xã Vạn Yên tiếp tục rà soát và khai thác thêm người sống cùng bệnh nhân (vợ và con gái) để tìm thêm các yếu tố nguy cơ. Rà soát danh sách những người tham gia giết mổ chó và chế biến thịt chó sống 2 thời điểm cùng bệnh nhân để tư vấn tiêm phòng và theo dõi việc tiêm phòng của những người phơi nhiễm.

Thống kê tình hình đàn chó mèo nuôi tại xã Vạn Yên, huyện Mê Linh, cho thấy xã đang quản lý được 1850 con chó/1039 hộ gia đình, tỷ lệ tiêm phòng năm 2022 là 1380 con/1850 tổng đàn (74%); chưa giám sát phát hiện trường hợp dại nào trên chó mèo.

Theo CDC Hà Nội, cộng dồn năm 2022, Hà Nội có 2 mắc, 2 tử vong vì virus dại; tăng 1 ca mắc, 1 ca tử vong, so với cùng kỳ năm 2021.

Người dân cần tiêm phòng vắc-xin đầy đủ cho vật nuôi

Bệnh dại là bệnh gây ra bởi virus dại, lây truyền từ động vật sang người qua chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm virus dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn, vết liếm của động vật mắc bệnh dại. Bệnh dại nguy hiểm do người bệnh khi đã lên cơn dại có nguy cơ tử vong rất cao.

Theo TS. BS Vũ Mạnh Cường, Phụ trách Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện E (Hà Nội), thời gian ủ bệnh dại được tính từ khi động vật (chó, mèo…) cắn đến khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên, thường từ 2-8 tuần.

Đôi khi, có người ủ bệnh chỉ trong thời gian ngắn (10 ngày) hoặc thời gian rất dài (1-2 năm). Thời gian ủ bệnh càng dài, tiên lượng càng tốt hơn, thời gian ủ bệnh ngắn tiên lượng càng khó khăn.

Mức độ tổn thương tùy vị trí cắn. Theo đó, vị trí bị cắn càng gần bộ phận cơ quan thần kinh trung ương, tổn thương càng nặng nề hơn. Virus dại được lây truyền qua nước bọt của động vật mắc bệnh bài tiết ra ngoài và theo vết cắn, vết liếm, vết xước trên da bị rách vào cơ thể, từ đó theo dây thần kinh đến các hạch và thần kinh trung ương.

Khi đến thần kinh trung ương, virus sinh sản rất nhanh rồi lại theo dây thần kinh ra tuyến nước bọt. Sau đó, virus dại hủy hoại dần các tế bào thần kinh làm xuất hiện các triệu chứng lâm sàng điển hình của bệnh dại. Ngoài ra, tùy mức độ tổn thương như nếu tổn thương sâu, chảy nhiều máu thường có biểu hiện lâm sàng nặng hơn.

Về triệu chứng, bác sĩ Cường cho biết người mắc bệnh dại có biểu hiện bất thường như sợ ánh sáng, sợ nước, sợ tiếng động, tăng tiết nước bọt. Người bệnh trở nên nhạy cảm với ánh sáng, tiếng động… do rối loạn thần kinh thực vật, tăng cảm giác kích thích.

Bác sĩ Cường khuyến cáo, người dân cần tiêm phòng vắc-xin đầy đủ cho vật nuôi, quản lý chặt chẽ chó, mèo… hạn chế thả rông; khi cho chó mèo ra ngoài đường cần rọ mõm.

Trường hợp bị chó cắn phải khai thác tiền sử chó đã được tiêm phòng chưa, vết cắn như thế nào. Đồng thời, người dân cần theo dõi sát tình trạng chó trong vòng 10-14 ngày. Nếu trong khoảng thời gian đó chó bỏ đi, ốm hay chết không rõ nguyên nhân, cần có hướng tiêm phòng vắc-xin.

Ngoài chó, mèo, một số các động vật khác như dơi cũng cẩn thận, không nên chủ quan bởi chúng đều có thể tiềm ẩn virus dại, bác sĩ Cường nói.