Hố sụt lún liên tiếp xuất hiện ở Bắc Kạn, người dân lo lắng

Hàng loạt hố sụt lún bất thường xuất hiện tại thôn Hiệp Lực, xã Kim Lư, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn, khiến người dân hoang mang và giao thông bị ảnh hưởng. Trong khi đó, một hố sụt tương tự cũng được ghi nhận tại xã Tân Thanh, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang.

• Tìm kiếm nạn nhân mất tích dưới “hố tử thần”: Bùn cát tiếp tục trào ra, miệng hố có nguy cơ sập
• ‘Hố tử thần’ sụt sâu 5m trên Quốc lộ 3B ở Bắc Kạn

Ngày 31/5, UBND huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn, cho biết hiện tượng sụt lún đất nghiêm trọng đang xảy ra tại thôn Hiệp Lực, xã Kim Lư, huyện Na Rì.

Từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 5/2025, khu vực này ghi nhận 7 hố sụt lún, ảnh hưởng đến 21 gia đình với 92 người. Các hố sụt xuất hiện cả gần khu dân cư và trên tuyến Quốc lộ 3B, gây nguy hiểm cho đời sống và giao thông.

Tại nhà bà Lộc Thị Mai, một hố sụt bất ngờ xuất hiện ngay trước cổng, khiến tường rào đổ sập và tường nhà bị nứt dù mới xây vài năm.

Bà Mai chia sẻ, dù được hỗ trợ di dời đến nơi an toàn, bà vẫn phải quay về ban ngày để trông coi tài sản và gia súc. “Hố sụt ngay trước cổng, nhà nứt nẻ, nhìn xót lắm. Tôi sống ở đây mấy chục năm chưa từng thấy cảnh này. Mỗi tiếng động mạnh là giật mình, chỉ mong sớm có cách khắc phục để ổn định cuộc sống”, bà Mai nói, theo báo Vietnamnet.

Tương tự, ông Đàm Văn Việt, người dân sinh sống lâu năm tại thôn Hiệp Lực, cho biết đây là lần đầu tiên ông chứng kiến hiện tượng sụt lún bất thường. “Ruộng lún, rồi đến Quốc lộ 3B cũng sụt. Tôi mong các nhà khoa học sớm tìm ra nguyên nhân để bà con biết cách phòng tránh”, ông Việt bày tỏ.

Cụ thể, ngày 24/3, hai hố sụt được phát hiện gần nhà ông Đàm Văn Việt và bà Lộc Thị Mai, với hố lớn dài 3,5 m, rộng 2 m, sâu 4 m và hố nhỏ đường kính 1 m, sâu 1 m. Khu vực xung quanh có dấu hiệu sụt lún nhẹ trong bán kính 5 m, cách Quốc lộ 3B khoảng 150 m.

Đến ngày 29/3, một hố sụt lớn dài 7 m, sâu 5 m, có nước ở đáy xuất hiện giữa dải phân cách Quốc lộ 3B (Km80+050).

Ngày 30/3, một hố khác dài 2,5 m, sâu 10-15 cm hình thành tại ruộng ngô của bà Lý Thị Thùy, cách quốc lộ 50 m.

Ngày 11/4, hố sụt dài 3 m, sâu 7 m xuất hiện tại ruộng của ông Hoàng Văn Hiếu, cách Quốc lộ 3B vài chục mét.

Đến ngày 1/5, hai hố mới xuất hiện hai bên hành lang Quốc lộ 3B, một hố rộng 2-3 m, sâu 5-7 m gần nhà ông Hoàng Văn Thủy, và một hố rộng 5,5 m, sâu 5 m, cách nhà bà Đàm Thị Hiền chỉ 7 m.

Khoảng 21h34 ngày 26/5, một vụ tai nạn xảy ra khi một người điều khiển xe máy lao vào hố sụt trên Quốc lộ 3B. Lực lượng chức năng đang tìm kiếm nạn nhân nhưng chưa có kết quả.

UBND huyện Na Rì đã phối hợp với xã Kim Lư và các đơn vị liên quan khoanh vùng, căng dây, cắm biển cảnh báo, đồng thời khuyến cáo người dân hạn chế đi lại, chăn thả gia súc và sử dụng nước tiết kiệm. Hố sụt trên Quốc lộ 3B được lấp tạm bằng đá, nhưng đến ngày 30/3, đá bị cuốn xuống đáy do hố tiếp tục sụt sâu, buộc phải dừng khắc phục để theo dõi thêm.

Ngày 16/4, UBND huyện Na Rì cùng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường khảo sát thực địa. Ngày 28/4, huyện đề nghị công bố tình huống khẩn cấp để thực hiện các biện pháp bảo vệ người dân.

Nguyên nhân có thể từ hệ thống ngầm phức tạp

TS Nguyễn Xuân Nam, Phó giám đốc điều hành Trung tâm Karst và Di sản Địa chất, Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, cho biết hiện tượng sụt lún tại Bắc Kạn có thể liên quan đến 5 nguyên nhân chính.

Thứ nhất, khu vực thôn Hiệp Lực có địa hình núi đá vôi, dễ hình thành hang động karst do nước mưa hòa tan đá vôi, tạo khoang rỗng dưới lòng đất. Khi khoang rỗng mất ổn định, trần hang sụp gây sụt lún bề mặt.

Thứ hai, các đứt gãy địa chất hoạt động, đặc biệt tại các điểm giao cắt, tạo “đới yếu địa chất” dễ gây sụt lún.

Thứ ba, mưa lớn kéo dài làm tăng trọng lượng đất đá bề mặt và trôi vật liệu trong khe nứt.

Thứ tư, khai thác nước ngầm quá mức làm mất lớp “đệm” nâng đỡ trần hang karst.

Thứ năm, tải trọng từ xe cộ trên Quốc lộ 3B làm suy yếu mái vòm các khoang ngầm.

Ngoài ra, TS Nam cho rằng cần xác minh liệu có hoạt động khai thác vàng trái phép trong quá khứ, vì các hầm lò ngầm không được lấp đúng cách có thể gây sụt lún. Đặc biệt, khi hút nước từ hố trên Quốc lộ 3B, nước ở các hố lân cận cũng rút, và khi dừng hút, mực nước tại các hố đồng loạt dâng lên, cho thấy có thể tồn tại hệ thống ngầm liên thông phức tạp.

Hố sụt lún tại Tuyên Quang

Ngoài Bắc Kạn, ngày 29/5, UBND xã Tân Thanh, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, cho biết một hố sụt lún được phát hiện sáng cùng ngày tại xóm Tân Tiến, sát Quốc lộ 2C. Hố rộng hơn 2 m, sâu khoảng 6 m.

Ông Nguyễn Hữu Toán, người dân xóm Tân Tiến, cho biết hố ban đầu chỉ rộng 40 cm nhưng sau đó sụt sâu và lan rộng. “Hố sụt gần khu dân cư khiến mọi người rất lo lắng. Chúng tôi mong chính quyền sớm tìm nguyên nhân và khắc phục”, ông Toán nói.

Chính quyền địa phương đã phong tỏa hiện trường, cắm biển cảnh báo và báo cáo lên cấp trên.

Giới hữu trách nhận định ban đầu cho rằng sụt lún có thể do xói mòn ngầm của mạch nước hoặc phá vỡ cấu trúc đất đá sau mưa kéo dài. Việc khoan giếng và khai thác nước ngầm không kiểm soát cũng có thể góp phần gây mất ổn định địa tầng.

Trước đó, tại xã Phúc Sơn, huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang, một hố sụt rộng 1 m, độ sâu chưa xác định, cũng xuất hiện gần đường tỉnh ĐT188. Cơ quan chức năng đã đặt biển cảnh báo và tiếp tục điều tra nguyên nhân.