Việt Nam thuộc nhóm 6 nước nhận viện trợ an ninh từ Nhật Bản trong năm tài chính 2024

Theo nguồn tin từ báo chí Nhật Bản, Bộ Ngoại giao nước này đang lên kế hoạch cung cấp viện trợ an ninh cho các quốc gia cùng chí hướng, trong đó có Việt Nam.

Báo Asahi ngày 28/8 đưa tin Bộ Ngoại giao Nhật Bản đang lên kế hoạch cung cấp viện trợ an ninh trị giá 5 tỷ yên (khoảng 34,1 triệu USD) cho 6 nước “cùng chí hướng” trong năm tài chính 2024, trong đó có Việt Nam.

Theo đó, các quan chức ngoại giao Nhật Bản đang xem xét đưa các quốc gia, bao gồm Việt Nam, Philippines, Indonesia, Papua New Guinea, Mông Cổ và Djibouti vào danh sách nhận viện trợ an ninh của năm tài chính 2024. Đây là những quốc gia được nhận định là đối tác địa chính trị quan trọng của Nhật Bản.

Khoản viện trợ trên sẽ được cung cấp theo chương trình viện trợ an ninh chính thức (OSA), đã được ra mắt từ đầu năm tài khóa 2023 để hỗ trợ các quốc gia mà có chung mục tiêu về ngoại giao và các mục đích khác nhằm cải thiện năng lực cảnh báo và khả năng giám sát lãnh thổ cũng như các lĩnh vực chống khủng bố, chống cướp biển.

Đáng chú ý là ngân sách viện trợ năm 2024 sẽ tăng gấp đôi so với kế hoạch trong năm tài khóa 2023.

Trong năm tài khóa 2023, có bốn nước dự kiến được nhận viện trợ an ninh là Philippines, Malaysia, Bangladesh và Fiji và có hơn 2 tỷ yên (khoảng 13,6 triệu USD) đã được phân bổ trong ngân sách chính phủ ban đầu.

Đặc biệt, trong chương trình này, Nhật Bản dự kiến sẽ viện trợ các thiết bị phòng vệ như hệ thống liên lạc vệ tinh, thiết bị radar và tàu tuần tra cũng như các hình thức hỗ trợ khác như xây dựng các cảng phục vụ cho mục đích quân sự và dân sự.

Theo Yomiuri Shimbun, trong môi trường an ninh phức tạp hiện nay, Nhật Bản mong muốn tăng cường khả năng an ninh của các quốc gia có cùng quan điểm tại những địa điểm có vị trí địa chính trị quan trọng, với mục tiêu kiểm soát hoạt động mở rộng hàng hải và xây dựng quân sự của Trung Quốc.

Philippines, Việt Nam và Indonesia đang phải đối mặt với các hoạt động bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông. Papua New Guinea nằm trong số các quốc đảo Thái Bình Dương nơi Trung Quốc đang phô diễn sức mạnh của mình. Mông Cổ là nước láng giềng phía bắc của Trung Quốc và Djibouti là nơi có tiền đồn duy nhất ở nước ngoài của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản.

Không giống như Hỗ trợ Phát triển Chính thức (ODA) chỉ giới hạn ở hỗ trợ phi quân sự, OSA – được quy định trong Chiến lược An ninh Quốc gia sửa đổi vào tháng 12 năm ngoái – cho phép cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho quân đội của một số quốc gia. Về nguyên tắc, các quốc gia đang phát triển có đủ điều kiện nhận viện trợ như vậy, được cung cấp theo Ba Nguyên tắc về Chuyển giao Thiết bị và Công nghệ Quốc phòng cũng như Hướng dẫn Thực hiện của nó.

Theo Asahi, chính phủ Nhật Bản hy vọng sẽ đưa các quốc gia đang phát triển đến gần hơn với Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản và tránh xa Trung Quốc thông qua OSA. Tuy nhiên, vẫn còn phải xem liệu các quốc gia đang phát triển này, mà nhiều trong số đó có mối liên hệ chặt chẽ với Trung Quốc về mặt kinh tế, có muốn tham gia cùng Nhật Bản hay không.

Chương trình OSA cũng được cảnh báo có thể làm leo thang căng thẳng trong khu vực nếu phạm vi thiết bị quốc phòng mà Nhật Bản cung cấp được mở rộng.

Ngoài ra, Nhật cũng sẽ thực hiện kiểm tra định kỳ để xác định xem các thiết bị cung cấp cho các quốc gia tiếp nhận có được sử dụng phù hợp theo quy định hay không.