Chủ tịch HNA bị giam giữ, thế lực đằng sau tập đoàn này là ai?

Sau khi vốn chủ sở hữu của ông Trần Phong (Chen Feng), Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn HNA bị xóa sạch, cảnh sát Hải Nam thông báo rằng ông bị tình nghi vi phạm pháp luật. Giám đốc điều hành Đàm Hướng Đông (Tan Xiangdong) của HNA cũng bị cưỡng chế. Có bình luận cho rằng ông Trần Phong có quan hệ rất mật thiết với Tiêu Kiến Hoa – găng tay trắng của gia tộc Giang Trạch Dân và Tăng Khánh Hồng, điều này cho thấy thế lực chính trị đằng sau HNA rất mạnh.

Ông Trần Phong, Chủ tịch HNA. (Ảnh: Getty)

Chủ tịch HNA Trần Phong bị giam giữ

Ngày 24/9, tài khoản Weibo “HNA Group” công bố, cảnh sát Hải Nam thông báo, do liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật, ông Trần Phong – Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn HNA và ông Đàm Hướng Đông – Giám đốc điều hành tập đoàn, đã bị cảnh sát áp dụng biện pháp cưỡng chế. Thông báo không nói rõ thông chi tiết về tội danh của ông Trần Phong và ông Đàm Hướng Đông.

Thông tin công khai cho thấy, ông Trần Phong là đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc, sinh năm 1953, người tỉnh Sơn Tây. Ông là người sáng lập chính của Tập đoàn HNA, từng có nhiều năm làm việc tại Tổng cục Hàng không Dân dụng, Cục Quản lý Hàng không Quốc gia Trung Quốc, từng giữ chức vụ trợ lý vấn đề hàng không của tỉnh trưởng tỉnh Hải Nam, chủ trì việc xây dựng Công ty Hàng không Hải Nam. Năm 2000 – 2018, ông Trần giữ chức Chủ tịch HĐQT Công ty TNHH Tập đoàn HNA; tháng 7/2018 – 1/2021, giữ chức Bí thư Đảng của HNA kiêm Chủ tịch HĐQT; tháng 1/2021 giữ chức Chủ tịch HĐQT. 

Ngoài ra, ông Trần Phong còn là Ủy viên Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân tỉnh Hải Nam khóa 2, Đại biểu Đại hội Toàn quốc ĐCSTQ lần thứ 16, 17, 18; Ủy viên Ủy ban Hiệp thương Chính trị Nhân dân Toàn quốc khóa 10, 11; Ủy viên Điều hành của Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Toàn quốc lần thứ 9.

Ngày 29/1, HNA và các công ty niêm yết thuộc HNA cùng ra thông báo tuyên bố phá sản và tái cơ cấu do không có khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn.

Ngày 12/9, Tập đoàn Phương Đại Liêu Ninh (Liaoning Fangda Group) và công ty 100% vốn nhà nước “Công ty Cổ phần TNHH Phát triển Hải Nam” (Hainan Development Holding Co., Ltd) chính thức tiếp quản và trở thành nhà đầu tư chiến lược của HNA trong lĩnh vực kinh doanh hàng không và sân bay.

Ngày 18/9, chính quyền Bắc Kinh đưa ra kết quả cuối cùng cho việc phá sản và tổ chức lại của HNA. Theo đó, HNA được tách thành 4 lĩnh vực độc lập, và cổ phần của những người sáng lập như ông Trần Phong sẽ bị xóa. 

Đồng sáng lập Vương Kiện qua đời một cách kỳ lạ, cổ phần của Trần Phong bị xóa sạch

Đài Tiếng nói Hoa Kỳ đưa tin, tháng 7/2018, ông Vương Kiện (Wang Jian) người đồng sáng lập HNA, đang đi du lịch ở miền nam nước Pháp thì đột ngột qua đời và ông Trần Phong lên nắm quyền chủ tịch của HNA. Cảnh sát Pháp cho biết, ông Vương Kiện đã chết sau khi rơi xuống tường rào cách mặt đất 8m.

Bản tin của VOA trích dẫn bình luận phân tích, do biết quá nhiều bí mật của nội bộ cao tầng ĐCSTQ, bao gồm mối quan hệ giữa ông Vương Kỳ Sơn và HNA, nên ông Vương Kiện bị nhân viên Cơ quan An ninh Quốc gia ĐCSTQ diệt khẩu, đây là một vụ mưu sát có tính chính trị. 

Người đồng sáng lập HNA Vương Kiện. (Ảnh: Getty)

Nhà nghiên cứu Nhậm Trọng Đạo của Tổ chức Nghiên cứu Kinh tế Chính trị Thiên Quân cho rằng, việc ông Vương Kiện tử vong không rõ nguyên nhân, cộng thêm tin tức tiêu cực về HNA liên tiếp xuất hiện, cho thấy mạng lưới các mối quan hệ và các vấn đề phức tạp trong nội bộ của tập đoàn này. Tuy nhiên, về tin đồn quan hệ giữa ông Vương Kỳ Sơn và Tập đoàn HNA ở Hải Nam thì không có nhiều chứng cứ để giải thích. Chỉ là do ông Vương Kỳ Sơn từng nhậm chức Bí thư tỉnh ủy Hải Nam và việc cựu thường ủy Tỉnh ủy Hải Nam kiêm Bí thư thành phố Hải Khẩu Trương Kỳ “ngã ngựa”.

Nhà nghiên cứu Nhậm Trọng Đạo cho biết, từ ngày 21/11/2002 đến ngày 20/4/2003, ông Vương Kỳ Sơn được điều động từ Chủ nhiệm Văn phòng Cải cách thể chế kinh tế của Quốc vụ viện sang làm Bí thư Tỉnh ủy Hải Nam. Về sau do dịch SARS bùng phát ở Bắc Kinh, ông Vương Kỳ Sơn được chuyển đến Bắc Kinh để ‘chữa cháy’. Do đó, ông Vương Kỳ Sơn chỉ nhậm chức ở Hải Nam được 5 tháng. Trong thời gian ngắn như vậy, ông Vương Kỳ Sơn thiết lập mối quan hệ thân thiết với Tập đoàn HNA như thế nào? Vào thời điểm tháng 11/2002, ông Trương Kỳ chỉ là Phó Giám đốc Sở Công nghiệp và Thương mại tỉnh Hải Nam. Tháng 2/2003, ông được thăng chức lên Ban Thường vụ Thành ủy kiêm Phó Thị trưởng thành phố Tam Á. Nói cách khác, theo quy tắc trò chơi quan trường của ĐCSTQ, khi ông Vương Kỳ Sơn còn là Bí thư tỉnh ủy Hải Nam, thì cũng rất ít xuất hiện cùng với ông Trương Kỳ. Vì vậy, ông Trương Kỳ không phải là thuộc cấp cũ của ông Vương Kỳ Sơn.

Ngược lại, mối quan hệ mật thiết giữa gia tộc ông Giang Trạch Dân và Tăng Khánh Hồng với HNA lại được truyền thông dòng chính tại Trung Quốc và phía hải ngoại xác nhận. Ngày 20/4/2006, đương nhiệm Thường ủy Bộ Chính trị Trung ương kiêm Phó Chủ tịch nước Trung Quốc Tăng Khánh Hồng đã gặp mặt thân thiết Chủ tịch HĐQT HNA Trần Phong tại Nhà khách Quốc gia mới Hải Nam. Ông Trần Phong đã tặng cho ông Tăng Khánh Hồng mô hình máy bay Boeing 787 mới nhất thời điểm đó. Ông Tăng Khánh Hồng cũng đánh giá cao những thành tích mà ông Trần Phong cùng HNA đã đạt được. Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin, thời điểm đó, ông Tăng Khánh Hồng tham dự Diễn đàn châu Á Bác Ngao 2006 nên đã đến Hải Nam. Trong khi lịch trình được bố trí dày đặc, ông Tăng vẫn gặp mặt thân thiết với ông Trần Phong, điều này cho thấy Trung Nam Hải quan tâm và đánh giá cao HNA. 

Truyền thông Hồng Kông từng dẫn nguồn tin tiết lộ, HNA là một “tiểu ngân khố” của các lãnh đạo cao tầng của ĐCSTQ. Cháu trai của ông Giang Trạch Dân là Tăng Chí Thành nắm giữ cổ phần của HNA, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Hải Nam Vệ Lưu Thành và cựu Tỉnh trưởng Hải Nam Lưu Kiếm Phong là cổ đông của HNA. Lưu Kiếm Phong là cấp dưới của cộng sự của Giang Trạch Dân trong Bộ Công nghiệp Điện tử; Vệ Lưu Thành xuất thân từ ngành dầu mỏ, được coi là thân tín của Tăng Khánh Hồng.

Nhà nghiên cứu Nhậm Trọng Đạo nói rằng Tiêu Kiến Hoa – găng tay trắng của gia tộc Giang Trạch Dân, Tăng Khánh Hồng, có mối liên hệ mật thiết với Trần Phong. Đằng sau việc HNA mở rộng nhanh chóng ở ngoài Trung Quốc chính là Tomorrow Group do Tiêu Kiến Hoa kiểm soát. New York Times đưa tin, đằng sau Tiêu Kiến Hoa và Tomorrow Group có liên quan đến nhiều gia tộc quyền quý cấp cao trong ĐCSTQ. Tiêu Kiến Hoa có mối quan hệ mật thiết với nhiều “thái tử đảng” thuộc phe Giang Trạch Dân như Tăng Vỹ (con trai Tăng Khánh Hồng), Xa Phong (con rể của Cựu Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc Đới Tương Long), Lý Bá Đàm (con rể của Thường ủy Bộ Chính trị ĐCSTQ Giả Khánh Lâm). 

Địch Nguyên Đức, Vision Times

Xem thêm: