Jack Ma trở thành cổ đông lớn nhất của Alibaba, không chịu mờ nhạt hay ý của chính quyền?

Sau khi từ bỏ quyền kiểm soát Ant Group, ông Jack Ma, người sáng lập Tập đoàn Alibaba, đã mờ nhạt dần trước công chúng trong những năm gần đây. Thông tin mới nhất cho thấy ông đã trở thành cổ đông lớn nhất của Alibaba bằng cách tăng lượng cổ phiếu nắm giữ. Về việc này dư luận có nhiều bàn tán, là Jack Ma không cam tâm rút lui hay là chính quyền ra lệnh cho ông tăng lượng nắm giữ cổ phiếu để ổn định niềm tin của nhà đầu tư?

Jack Ma đã thay thế SoftBank trở thành cổ đông lớn nhất của Alibaba

Theo tờ South China Morning Post (SCMP) đưa tin hôm 24/1, trong quý 4/2023, Jack Ma đã tăng lượng nắm giữ số cổ phiếu Alibaba trị giá xấp xỉ 50 triệu USD, nâng tỷ lệ sở hữu lên hơn 4,3%, trở thành cổ đông đơn lẻ lớn nhất của Alibaba.

Ngoài ra, chủ tịch hiện tại của Alibaba, ông Thái Sùng Tín (Tai Chongxin) đã mua 150 triệu USD cổ phiếu Alibaba vào quý 4/2023 thông qua nền tảng đầu tư Blue Pool Capital của gia đình, đưa ông trở thành cổ đông lớn thứ hai sau Jack Ma.

SCMP dẫn nguồn tin cho biết, hiện tại, tổng số cổ phiếu mà hai ông Thái Sùng Tín và Jack Ma nắm giữ đã vượt quá số cổ phiếu của Tập đoàn SoftBank của Nhật Bản.

Được biết, do nhu cầu vốn của Vision Fund quá lớn, nên SoftBank tiếp tục giảm tỷ lệ nắm giữ cổ phiếu Alibaba sinh lời nhất để bù đắp cho khoản đầu tư khổng lồ của Vision Fund. Theo tính toán của Morgan Stanley, trong hai năm qua, Tập đoàn SoftBank do ông Masayoshi Son kiểm soát đã giảm tỷ lệ sở hữu tại Alibaba thông qua các hợp đồng kỳ hạn, từ khoảng 7% vào tháng 12/2022 xuống còn 2% vào tháng 3/2023, và đến tháng 5 thì tiếp tục giảm xuống dưới 0,5%. Tỷ lệ sở hữu cổ phần của ông Jack Ma đã vượt qua SoftBank và trở thành cổ đông lớn nhất của Tập đoàn Alibaba.

Được kích thích bởi thông tin Jack Ma và Tsai Chongxin tăng lượng nắm giữ, giá cổ phiếu Alibaba tại Mỹ đã tăng 7,85%, với giá trị thị trường chứng khoán Mỹ mới nhất tăng lên 188,5 tỷ USD. Giá cổ phiếu Hồng Kông tăng mạnh. Tính đến thời điểm đóng cửa, giá cổ phiếu Hồng Kông của Alibaba đóng cửa là 72,60 đô la Hồng Kông, tăng 7,32%.

Vào ngày 25/1, thị trường chứng khoán Hồng Kông mở cửa và giá cổ phiếu Hồng Kông của Alibaba tiếp tục tăng mạnh. Tính đến thời điểm đóng cửa, giá cổ phiếu Hồng Kông của Alibaba đóng cửa ở mức 73,35 đô la Hồng Kông, tăng 1,03%.

Jack Ma không cam tâm mờ nhạt dần?

Sự gia tăng nắm giữ cổ phiếu này đã đưa Jack Ma trở thành cổ đông lớn nhất của Tập đoàn Alibaba, khiến ông trở lại tâm điểm chú ý của dư luận.

Jack Ma đã từ bỏ quyền kiểm soát Ant Group vào năm ngoái và dường như đang giữ khoảng cách với ‘gã khổng lồ’ công nghệ. Đồng thời, Tập đoàn Alibaba đang trong quá trình thay đổi trong năm qua:

Vào tháng 3/2023, Alibaba công bố triển khai hành động phân tách “1 + 6 + N”. Mỗi nhóm kinh doanh và công ty có thể huy động vốn độc lập hoặc phát hành cổ phiếu ra công chúng trong những trường hợp thích hợp;

Vào tháng 9/2023, ông Trương Dũng (Zhang Yong), người đã giữ chức vụ Giám đốc điều hành (CEO) của Alibaba trong 8 năm và Chủ tịch hội đồng quản trị trong 4 năm, đã nghỉ hưu. Ông Thái Sùng Tín và Ngô Vĩnh Minh (Wu Yongming) lần lượt giữ chức chủ tịch hội đồng quản trị và Giám đốc điều hành của Tập đoàn Alibaba;

Tháng 12/2023, khoảng 100 ngày sau khi đảm nhận vị trí CEO của Tập đoàn Alibaba và CEO của Alibaba Cloud, ông Ngô Vĩnh Minh kế nhiệm Đới San (Dai Shan), đồng thời giữ chức CEO của Taotian. Sau đó, ông Ngô Vĩnh Minh bắt đầu thực hiện những cải cách mạnh mẽ, sáu nhà quản lý trẻ tiếp quản các mảng kinh doanh chủ chốt của Taotian.

Những năm gần đây, ngày tháng của của Alibaba trải qua không hề dễ dàng. Alibaba và Ant Group là một trong những công ty đầu tiên hứng chịu đòn giáng mạnh hơn vào ngành công nghệ, khiến giá trị thị trường thiệt hại khoảng 1.100 tỷ USD. Vào năm 2020, Ant Group buộc phải hủy bỏ kế hoạch niêm yết có khả năng lập kỷ lục, một sự thay đổi gây sốc được nhiều người hiểu là khi các cơ quan quản lý tái thiết lập sự thống trị của họ đối với các công ty tư nhân. Chính quyền Trung Quốc sau đó đã áp dụng mức phạt chống độc quyền với khoản phạt 2,8 tỷ USD đối với Alibaba.

Alibaba đã từ bỏ kế hoạch tách khỏi hoạt động kinh doanh điện toán đám mây vào năm ngoái, dẫn đến việc bán tháo cổ phiếu ồ ạt. Các giám đốc điều hành của công ty tin rằng đây là kết quả của các hạn chế của Mỹ đối với việc bán chip sang Trung Quốc, nhưng các chuyên gia cho rằng hoạt động kinh doanh của Alibaba Cloud cũng đang mất thị phần vào tay các đối thủ được chính phủ hậu thuẫn.

Lệnh của chính quyền nhằm tăng lượng cổ phiếu nắm giữ?

Tờ “Tin tức Tài chính Quốc tế” của Trung Quốc dẫn lời phân tích của ông Thẩm Manh (Shen Meng), Giám đốc Chanson Capital, nói rằng nhìn chung việc mua lại cổ phiếu doanh nghiệp là để truyền tải thông tin đến thị trường về hiệu quả hoạt động vững chắc, dòng tiền dồi dào và việc định giá thấp của công ty, đồng thời nâng cao niềm tin của nhà đầu tư đối với công ty. Nhưng giá cổ phiếu của công ty vẫn không tăng sau các đợt mua lại quy mô lớn, cho thấy việc mua lại không đủ để loại bỏ mối lo ngại của các nhà đầu tư.

Jack Ma đã đi du lịch nước ngoài trong những năm gần đây, và trở lại Trung Quốc trước khi công bố kế hoạch tách Tập đoàn Alibaba vào năm ngoái, dẫn đến suy đoán về việc liệu ông có đạt được thỏa thuận nào đó với chính quyền Bắc Kinh hay không.

Ông đã xuất hiện trở lại trước công chúng, ủng hộ giọng điệu nhẹ nhàng hơn của Bắc Kinh đối với các công ty tư nhân, bởi vì chính quyền cố gắng vực dậy nền kinh tế đang bị tàn phá bởi chính sách phòng chống dịch bệnh “Zero-COVID” trong 3 năm.

5 người quen thuộc với vấn đề này nói với Reuters rằng Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã nhận ra việc Jack Ma trở lại Trung Quốc Đại Lục sẽ giúp thúc đẩy niềm tin kinh doanh của các doanh nhân và yêu cầu ông quay trở lại Đại Lục.

Phản ứng trước việc ông Jack Ma trở lại Trung Quốc và tách khỏi Tập đoàn Alibaba, tiến sĩ Tạ Điền (Xie Tian), ​​​​giảng sư tại Trường Kinh doanh Aiken thuộc Đại học Nam Carolina, trước đây đã nói với Đài Châu Á Tự do: “Jack Ma có rất nhiều tiền và rất nhiều tài sản, một nhân vật có sức ảnh hưởng rất lớn cũng phải ngoan ngoãn quay về, điều đó cho thấy sự kiểm soát của ĐCSTQ chặt chẽ đến mức nào. Các doanh nghiệp tư nhân này đối với họ mà nói, niềm tin sẽ giảm đi rất nhiều, sau này e là họ không thể thoát ra được.”

Tờ Wall Street Journal trước đó đưa tin, một số người quen thuộc với vấn đề này tiết lộ rằng mặc dù Jack Ma đã từ chức chủ tịch hội đồng quản trị của Tập đoàn Alibaba vào năm 2019 nhưng ông vẫn là một nhân vật có ảnh hưởng trong tập đoàn và tích cực tham gia xây dựng chiến lược của công ty. Ông đã nhiều lần nói chuyện với các giám đốc điều hành của tập đoàn, thúc giục họ tách tập đoàn.