Kinh tế TQ chậm lại trong tháng 7, chuyên gia cho rằng khó phục hồi trong năm

Kinh tế Trung Quốc tháng Bảy giảm nhiệt toàn diện, ba chỉ số cốt lõi đồng loạt giảm và đều thấp hơn kỳ vọng thị trường, cho thấy nhu cầu nội địa yếu, thị trường bất động sản suy thoái, thời tiết khắc nghiệt và áp lực bên ngoài đồng thời tác động đến tăng trưởng kinh tế.

Hôm Thứ Sáu (ngày 15/8), Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố dữ liệu cho thấy doanh số bán lẻ tháng Bảy chỉ tăng 3,7% so với cùng kỳ, không chỉ thấp hơn mức dự báo 4,6%, mà còn chậm lại rõ rệt so với mức 4,8% của tháng Sáu, đạt mức thấp nhất trong năm nay.

Giá trị gia tăng công nghiệp tăng 5,7% so với cùng kỳ, mức thấp nhất kể từ tháng 11/2024, thấp hơn mức dự báo 5,9% và yếu hơn mức 6,8% của tháng Sáu.

Đầu tư tài sản cố định từ tháng Một đến tháng Bảy tăng 1,6% so với cùng kỳ, thấp hơn mức kỳ vọng của thị trường là 2,7% và thấp hơn mức 2,8% của nửa đầu năm; trong đó, đầu tư bất động sản sụt giảm mạnh hơn, giảm 12% so với cùng kỳ trong 7 tháng đầu năm.

Goldman Sachs ước tính, chỉ riêng tháng Bảy, đầu tư tài sản cố định đã giảm 5,2% so với cùng kỳ, mức giảm lớn nhất kể từ tháng 3/2020 khi đại dịch bùng phát.

Mặc dù giới quan sát từ lâu đã nghi ngờ rằng chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể chỉnh sửa dữ liệu thống kê, mô tả tình hình kinh tế một cách quá lạc quan, nhưng ngay cả như vậy, nhiều chỉ số trong dữ liệu chính thức tháng Bảy vẫn đồng loạt suy yếu, khó che giấu áp lực đi xuống.

Tín dụng thu hẹp và áp lực việc làm gia tăng

Hoạt động tín dụng của Trung Quốc trong tháng 7 cũng chạm mức thấp hiếm thấy, khi các khoản vay mới bằng nhân dân tệ lần đầu tiên trong 20 năm ghi nhận sự sụt giảm, làm nổi bật tâm lý ảm đạm của khu vực tư nhân đối với vay mượn và chi tiêu.

Áp lực việc làm đồng thời gia tăng, tỷ lệ thất nghiệp điều tra ở thành thị đạt 5,2%, cao hơn mức 5,0% của tháng Năm và tháng Sáu; tỷ lệ thất nghiệp của nhóm dân số không đi học từ 16 đến 24 tuổi đã duy trì trên 14% liên tục trong một năm.

Thị trường bất động sản tiếp tục suy thoái, giá nhà mới đã đình trệ hơn hai năm, tháng Bảy giảm 2,8% so với cùng kỳ, tuy mức giảm có thu hẹp so với mức 3,2% của tháng Sáu, nhưng tổng thể vẫn thể hiện sự suy yếu. Đồng thời, giá trị đầu tư phát triển, diện tích khởi công và diện tích hoàn công đều giảm mạnh, với đầu tư phát triển bất động sản từ tháng Một đến tháng Bảy giảm 12% so với cùng kỳ, mức tồi tệ nhất trong hơn 5 năm, phản ánh rằng các nhà phát triển vẫn bi quan về triển vọng thị trường ngay cả khi mức giảm giá thu hẹp.

Áp lực thuế quan bên ngoài và vấn đề nội tại đan xen

Các phân tích chỉ ra rằng đà tăng trưởng kinh tế Trung Quốc chậm lại chịu tác động từ cả cú sốc bên ngoài lẫn các vấn đề chính sách và cấu trúc nội tại.

Các biện pháp thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục gây áp lực lên xuất khẩu và ngành sản xuất của Trung Quốc, mặc dù thỏa thuận tạm dừng thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc đạt được vào tháng Năm đã được gia hạn 90 ngày, tạm thời tránh việc áp thuế cao trở lại, nhưng các tranh chấp cốt lõi vẫn chưa được giải quyết, bao gồm từ tiếp cận công nghệ, khoáng sản quan trọng đến chính sách công nghiệp và lập trường địa chính trị.

Trong nước, Bắc Kinh gần đây tăng cường chính sách “chống nội quyển” (nội quyển thường được dùng để chỉ tình trạng cạnh tranh khốc liệt và tiêu cực, đặc biệt là trong giới trẻ, dẫn đến sự mệt mỏi, kiệt sức và cảm giác không thể tiến bộ, dù có cố gắng đến đâu), hạn chế cạnh tranh quá mức, nhưng cũng kìm hãm ý định đầu tư và mở rộng sản xuất của một số ngành.

Nhiều địa phương còn hứng chịu thời tiết khắc nghiệt như nhiệt độ cao, mưa lớn và lũ lụt, làm gián đoạn sản xuất nhà máy và tiến độ thi công, kết hợp với hiệu ứng mùa thấp điểm truyền thống, làm trầm trọng thêm sự chậm lại của kinh tế trong tháng Bảy.

Chuyên gia: Nửa cuối năm không thấy dấu hiệu phục hồi kinh tế Trung Quốc

Nhiều tổ chức dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm nay có thể thấp hơn mục tiêu chính thức 5% cả năm.

Cuộc khảo sát của Reuters cho thấy, tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc năm 2025 có thể giảm xuống 4,6%, và tiếp tục chậm lại ở mức 4,2% vào năm 2026; tốc độ tăng trưởng Quý 3 và Quý 4 lần lượt chỉ đạt 4,5% và 4,0%.

Nhà kinh tế học Trung Quốc của Capital Economics, Hoàng Tử Thuần (Huang Zichun), cho biết: “Chúng tôi hầu như không thấy lý do nào cho rằng kinh tế sẽ phục hồi mạnh mẽ trong thời gian còn lại của năm nay. Cuộc họp Bộ Chính trị gần đây nhất không cam kết hỗ trợ tài chính bổ sung, điều này cho thấy động lực tài khóa (fiscal tailwind) đang suy giảm.”

Nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc của Ngân hàng Paris Pháp (BNP Paribas SA), Jacqueline Rong, chỉ ra: “Các lĩnh vực sản xuất, bất động sản và đầu tư cơ sở hạ tầng đều giảm trong tháng Bảy, tình trạng này ‘cực kỳ hiếm thấy’.”

Bà nói, để kiềm chế cái gọi là “nội quyển hóa”, các chính quyền địa phương buộc phải “kiểm soát chặt chẽ” đầu tư mới vào các ngành cạnh tranh gay gắt hoặc dư thừa công suất, điều này cũng kìm hãm chi tiêu trong ngành sản xuất.

Bà nói: “Nếu dữ liệu kinh tế tháng Tám tiếp tục yếu hơn dự kiến, các nhà hoạch định chính sách có thể sẽ đưa ra các biện pháp hỗ trợ bổ sung vào cuối tháng Chín hoặc đầu tháng Mười để hỗ trợ tăng trưởng trong Quý 4.”

Nhà kinh tế trưởng khu vực Đại Trung Hoa của ING (Hà Lan), Lynn Song, cho biết giá nhà liên tục giảm làm suy yếu niềm tin tiêu dùng.

“Nếu tài sản chủ chốt của người dân giảm giá mỗi tháng, rất khó để mong đợi họ sẽ tự tin tăng chi tiêu hơn,” nhà kinh tế Lynn Song nói.

Các nhà kinh tế học của Bloomberg Economics, Chang Shu và Eric Zhu, phân tích: “Kinh tế Trung Quốc trong tháng Bảy mất động lực với tốc độ vượt ngoài dự đoán, điều này củng cố lý do để Bắc Kinh tăng cường các biện pháp kích thích. Đặc biệt đáng chú ý là tiêu dùng tiếp tục chậm lại nhanh chóng sau khi bất ngờ suy yếu trong tháng Sáu, trong khi đầu tư (đòn bẩy quan trọng của kích thích tài khóa) cũng thu hẹp so với cùng kỳ trong tháng Bảy, điều này không thường thấy.”