Tập Cận Bình thề sẽ phá tan nỗ lực ngăn cản ‘thống nhất hoàn toàn’ với Đài Loan

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố sẽ phá tan bất kỳ nỗ lực nào cản trở việc “thống nhất hoàn toàn” Đài Loan với Đại lục.

Trong bài phát biểu đánh dấu 100 năm thành lập Đảng Cộng sản tại Bắc Kinh hôm thứ Năm, ông Tập nói “giải quyết vấn đề Đài Loan và nhận ra sự thống nhất hoàn toàn của Trung Quốc là sứ mệnh lịch sử và là cam kết không gì lay chuyển được” của đảng này.

“Đó cũng là nguyện vọng chung của tất cả những người con trai và con gái của đất nước Trung Quốc,” ông Tập nói.

Bắc Kinh coi hòn đảo dân chủ Đài Loan là lãnh thổ của mình và đã không loại trừ việc sử dụng vũ lực để kiểm soát. Tuy vậy, trong bài phát biểu hôm 1/7, ông Tập đã kêu gọi “thống nhất trong hòa bình” dựa trên nguyên tắc “một Trung Quốc” và “Đồng thuận năm 1992”.

Ông Tập đã kêu gọi tất cả người dân Trung Quốc, bao gồm cả “những người đồng hương” trên eo biển Đài Loan, đoàn kết và “hành động kiên quyết để đánh bại hoàn toàn bất kỳ nỗ lực nào thúc đẩy “Đài Loan độc lập”, và cùng nhau tạo ra một tương lai tươi sáng cho sự trẻ hóa quốc gia”.

“Không ai được đánh giá thấp quyết tâm, ý chí và khả năng của nhân dân Trung Quốc trong việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia của họ,” ông nói.

Hội đồng Các vấn đề Đại lục (MAC) – cơ quan hoạch định chính sách của Đài Loan đã phản ứng lại trước tuyên bố của ông Tập, nói rằng không có chuyện hòn đảo này đồng ý thống nhất hai bờ eo biển dưới sự cai trị toàn trị của Đảng Cộng sản.

“Các mối quan hệ xuyên eo biển cần dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và sự hiểu biết hòa giải. 23 triệu người dân Đài Loan từ lâu đã bác bỏ việc ĐCSTQ đơn phương áp dụng nguyên tắc ‘một Trung Quốc’ và Đồng thuận năm 1992. Đài Loan sẽ nỗ lực hết sức để bảo vệ chủ quyền và tự do của mình,” MAC tuyên bố.

MAC cho biết việc Trung Quốc áp dụng các cải cách thị trường tự do đã thúc đẩy sự phát triển kinh tế của nước này, nhưng sự đàn áp chính trị gia tăng và ảnh hưởng ngày càng tăng của nhà nước đối với nền kinh tế cho thấy nước này đang thụt lùi.

Cơ quan chính phủ Đài Loan cho biết tác động tiêu cực của Trung Quốc đối với trật tự quốc tế đã trở thành mối đe dọa đối với an ninh khu vực và nền dân chủ trên toàn thế giới.

MAC nói rằng Bắc Kinh nên đưa ra các cải cách dân chủ và tôn trọng nhân quyền trong khi hành xử như một người chơi có trách nhiệm trong khu vực. Cơ quan này cũng nhấn mạnh sự tương phản rõ rệt giữa các hệ thống chính trị ở hai bên eo biển Đài Loan, kêu gọi tôn trọng lẫn nhau và nhấn mạnh quyết tâm của chính phủ Đài Loan trong việc bảo vệ chủ quyền và dân chủ của đất nước.

“Chỉ bằng cách lưu tâm đến các sáng kiến ​​hòa bình, bình đẳng, dân chủ và đối thoại của chúng ta thì hai bên mới có thể có những tương tác thân thiện và phát triển bền vững”, cơ quan Đài Loan nói.

Các nhà phân tích cho rằng trong khi các bình luận của ông Tập nhắc lại lập trường của đảng, lời kêu gọi của ông về một tiến trình hòa bình có thể nhằm mục đích gia tăng sức ép của chủ nghĩa dân tộc đối với Đại lục về hành động quân sự.

Wang Kung-yi, người đứng đầu Hiệp hội Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế Đài Loan, cho biết lời thề của ông Tập sẽ bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc là một lời cảnh báo đối với Washington vốn gần đây đã xích lại gần Đài Bắc và khiến Bắc Kinh tức giận.

Ông cũng lưu ý rằng không có bất kỳ tham chiếu nào về việc sử dụng mô hình “một quốc gia, hai hệ thống” để thống nhất xuyên eo biển. Wang nói: “Đây có thể là một tín hiệu nguy hiểm đối với chính phủ của Tổng thống Thái Anh Văn vì nó có thể có nghĩa là ông Tập đang hướng tới mô hình ‘một quốc gia, một hệ thống’.”

Ông Tập vào năm 2019 đã đề xuất một khuôn khổ “một quốc gia, hai hệ thống” – dựa trên mô hình Hồng Kông và Ma Cao – để thống nhất hai bờ eo biển. Nhưng đề xuất đã bị Thái từ chối, nói rằng điều đó có nghĩa là hòn đảo này sẽ mất tự do và dân chủ, giống như Hồng Kông.

Zhu Songling, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Đài Loan tại Đại học Liên hợp Bắc Kinh, cho biết ông Tập đã gửi “một lời cảnh báo rất rõ ràng cho thế giới rằng Trung Quốc sẽ không bao giờ thỏa hiệp về vấn đề Đài Loan”.

Lê Vy

Xem thêm: