TQ: Nồng độ thallium bất thường trên một con sông gây ô nhiễm xuyên thành phố

Gần đây, một đoạn sông tại huyện Vĩnh Hưng, Tp. Sâm Châu, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc được phát hiện có nồng độ thallium bất thường, gây ô nhiễm liên tỉnh và đe dọa an toàn nguồn nước uống của người dân ở hạ lưu. Huyện Vĩnh Hưng đã kích hoạt phản ứng cấp độ 4 đối với sự cố môi trường đột xuất này.

Theo trang tin Ji Mu News đưa tin, Văn phòng Chính quyền huyện Vĩnh Hưng, Tp. Sâm Châu, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc đã ban hành thông báo cho biết vào lúc 20h ngày 16/3, dữ liệu từ trạm giám sát tự động chất lượng nước tại đoạn sông Đại Hà Than thuộc lưu vực sông Lỗi, đoạn giáp ranh giữa Sâm Châu và Hành Dương, đã phát hiện nồng độ thallium bất thường. Sự cố này gây ô nhiễm liên tỉnh và đe dọa an toàn nguồn nước uống ở khu vực hạ lưu. Chính quyền huyện Vĩnh Hưng quyết định kích hoạt ứng phó khẩn cấp cấp 5 đối với sự cố môi trường tại lưu vực sông Lỗi (đoạn chảy qua Vĩnh Hưng) từ 0h ngày 17/3.

Một người dân ở thôn Đại Hà Than, khu vực giáp ranh giữa Sâm Châu và Hành Dương, cho biết mấy ngày nay, người dân địa phương đã bàn tán về sự việc này. Có người nói với ông rằng các cơ quan chức năng đang kiểm tra gắt gao việc người dân lén lút đánh bắt cá trên sông Lỗi, có thể do lo ngại nguồn nước bị ô nhiễm, khiến cá trở thành mối nguy cho sức khỏe con người. Ngoài ra, có người cho hay dường như một nhà máy nào đó ở một huyện lân cận có vấn đề về xả thải. Sau đó, chính quyền địa phương đã chặn nước tại đập hiện có và tiến hành xử lý bằng hóa chất để làm sạch nguồn nước. Ông cũng cho biết nhà mình cách sông Lỗi vài chục km và đang sử dụng nước ngầm, nên tạm thời chưa có vấn đề gì. Tuy nhiên, một số hộ dân sống gần sông Lỗi có đào giếng lấy nước, và nguồn nước uống của họ có thể sẽ bị ảnh hưởng trong thời gian tới.

Tối ngày 22/3, một nhân viên của Văn phòng Chính quyền huyện Vĩnh Hưng xác nhận rằng thông báo trên là có thật. Từ khi phát hiện nồng độ thallium bất thường tại đoạn sông Lỗi vào ngày 16/3 đến nay, các cơ quan chức năng của huyện đã phối hợp với các huyện lân cận để xử lý vụ việc. Một mặt, họ tiến hành xử lý hóa chất nhằm giảm nồng độ thallium trong khu vực bị ô nhiễm; mặt khác, họ đang điều tra nguồn gốc và nguyên nhân gây ô nhiễm, nhưng hiện vẫn chưa xác định được chính xác. Hiện tại, nguồn nước sinh hoạt của huyện vẫn đảm bảo an toàn.

Theo báo trang Jiu Pai News đưa tin, một công ty hóa chất tại Hành Dương, Hồ Nam đưa ra thông báo cho biết do nguồn nước cung cấp cho hệ thống đường ống của công ty được lấy từ đoạn sông Lỗi, và theo yêu cầu từ Sở Môi trường thành phố và quận, kể từ hôm nay, trong vòng nửa tháng, nguồn nước từ sông Lỗi không được sử dụng để ăn uống, rửa thực phẩm.

Ngày 23/3, theo tin từ CCTV News, chính quyền thành phố Sâm Châu, Hồ Nam đã ra thông báo cho biết, trong những ngày gần đây, chất lượng nước tại một số đoạn sông thuộc lưu vực sông Lỗi có dấu hiệu bất thường. Chính quyền địa phương đã nhanh chóng kích hoạt cơ chế ứng phó khẩn cấp và phối hợp chặt chẽ với các khu vực hạ lưu để xử lý sự cố. Kết quả quan trắc cho thấy nguồn nước sinh hoạt dọc theo tuyến sông vẫn an toàn.

Theo các tài liệu công khai, sông Lỗi là con sông lớn thứ hai ở khu vực Hành Dương, tỉnh Hồ Nam, đồng thời là nhánh lớn nhất và dài nhất của sông Tương. Sông có tổng chiều dài 453 km, chảy qua các địa phương của thành phố Sâm Châu, bao gồm huyện Nhữ Thành, thành phố Tư Hưng, quận Tô Tiên và huyện Vĩnh Hưng. Sau đó, sông tiếp tục chảy qua thành phố Lỗi Dương, huyện Hành Nam và quận Châu Huy của thành phố Hành Dương trước khi hợp lưu vào sông Tương.

Có vẻ như các chính quyền đang kiểm soát chặt chẽ thông tin về vụ việc này. Hiện tại, 2 bài báo được đăng trước đó đã bị gỡ bỏ.

Trước tin tức về nồng độ thalium bất thường ở đoạn Lỗi ở Vĩnh Hưng, tỉnh Hồ Nam, cư dân mạng đã có nhiều bàn tán.

Một số cư dân mạng ở Hồ Nam đã bày tỏ sự phẫn nộ về vụ việc:

“Làm cả đời trong hệ thống luyện kim màu, cha có thể bắt con được sao? Giờ chồng tôi và nhiều đồng nghiệp cũ của chúng tôi mắc ung thư, đã có biết bao người ra đi!”

“Coi chúng tôi như người Nhật mà đối xử sao?”

“Ai xả thải? Có ai chống lưng không?”

Một cư dân mạng ở Hồ Nam cũng lên tiếng: “Vĩnh Hưng à? Quá bình thường. Trước đây, bùn ở bãi sông bên đó toàn màu sắc kỳ lạ, cỏ ở bờ sông cũng không mọc nổi. Nhà máy thì xả khói đen trái phép, bị tố cáo thì dừng nửa ngày, tối đến lại tiếp tục xả thải. Một nơi chuyên tinh luyện kim loại quý từ phế liệu thì làm sao mà sạch được? Đặc biệt là bây giờ giá bạc rẻ như vậy, ai mà chịu tốn chi phí để bảo vệ môi trường chứ?”

Một số cư dân mạng lên tiếng chỉ trích chính quyền che giấu thông tin, bày tỏ sự phẫn nộ:

“Ém nhẹm tin tức mấy ngày rồi, đến giờ vẫn không nói là nhà máy nào?”

“Thật đáng sợ! Đây là chất kịch độc đấy! Lại còn là nguồn nước uống nữa sao?”

“Càng nghĩ càng rùng mình, sự việc xảy ra nhiều ngày mà vẫn chưa điều tra ra nguyên nhân. Đây đã là một sự cố nghiêm trọng về an toàn nước uống rồi! Mạng sống của dân cũng là mạng đấy!”

Có cư dân mạng nghi ngờ tình hình đang trở nên nghiêm trọng hơn:  “Tôi là người ở đây, nước đóng chai trong siêu thị đã bị mua sạch. Chính quyền đã đổ hơn 6.000 tấn gì đó có chứa natri, nói là để trung hòa thallium.”

Một người dùng trên nền tảng X bình luận: “Xong rồi, chắc thứ đó đã được sử dụng. Người dân bình thường chủ yếu dùng nước máy, thế này chẳng khác gì họa chồng thêm họa.”

Một người khác so sánh với vụ việc nổi tiếng: “Cuối năm, hạ lưu sông toàn là Chu Linh mất.” (Chu Linh là nạn nhân của vụ đầu độc thallium tại Đại học Thanh Hoa).

Đáng chú ý, theo trang Caixin đưa tin vào ngày 21/12/2021, Đoàn Thanh tra Môi trường Trung ương đã chỉ ra rằng tỉnh Hồ Nam có nhiều doanh nghiệp liên quan đến thallium, cùng với đó là số lượng lớn bãi thải quặng và mỏ bỏ hoang có nguy cơ ô nhiễm. Hồ Nam từng nhiều lần xảy ra sự cố ô nhiễm thallium.

Từ năm 2020, trong số 22 khu vực khai thác nước sinh hoạt trên dòng chính sông Tương, có tới 17 khu vực phát hiện nồng độ thallium bất thường. Riêng vào tháng 8/2020, con số này đã lên tới 12 khu vực.