Trung Quốc chính thức công bố sụt giảm dân số, lần đầu tiên kể từ 1961

Lần đầu tiên kể từ thảm họa Đại nhảy vọt thời Mao Trạch Đông 60 năm về trước, con số chính thức của ĐCSTQ thông báo dân số sụt giảm, theo Reuters và nhiều hãng tin khác cùng đưa tin. Tờ báo bình luận rằng đây là dấu hiệu bắt đầu một khủng hoảng dân số của quốc gia này, và có thể sẽ ảnh hưởng sâu rộng cả tới quốc tế.

Mao Trạch Đông năm đó khởi xướng Đại nhảy vọt, mà người ta gọi đó là Đại nhảy lùi, bắt đầu từ năm 1958 đã khiến hàng chục triệu người chết. Thảm họa không phải do thiên tai hay dịch bệnh hoặc chiến tranh ấy, đã lấy đi khoảng 20 triệu sinh mạng, hoặc có ước đoán trên 40 triệu. Đó là lần gần đây nhất.

• Bao nhiêu người chết đói trong thảm họa “Đại nhảy vọt”

Cục Thống kê Quốc gia (NBS) Trung Quốc vừa công bố con số của cuối năm 2022, cho biết quốc gia này đã giảm khoảng 850,000 dân và chỉ còn 1,41175 tỷ dân. Reuters cho biết theo các con số này, thì Ấn Độ sẽ trở thành quốc gia đông dân nhất trong năm nay, thay vị trí của Trung Quốc.

Tờ The Guardian dẫn lời một quan chức Trung Quốc đã nói ngay trước khi số liệu được công bố, “Các chuyên gia trong lĩnh vực dân số và kinh tế đã dự đoán rằng năm 2022, hoặc muộn nhất là 2023, [Trung Quốc] sẽ tiến vào thời kỳ dân số liên tục sụt giảm.”

Hãng tin CNN cũng dẫn lời chủ và kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management, ông Zhiwei Zhang, với quan điểm tương đồng, “Dân số có thế sẽ giảm từ nay cho đến nhiều năm tới.”

Tờ Financial Times chia sẻ, “Đây thực sự là một bước ngoặt lịch sử, khởi đầu cho sự suy giảm dân số lâu dài và không thể đảo ngược,” Wang Feng, một chuyên gia nhân khẩu học Trung Quốc tại Đại học California, Irvine.

Bình luận về lần công bố này của nhà nước Trung Quốc, hãng tin Reuters dẫn lời của nhà nhân khẩu học nổi tiếng Dịch Phú Hiền, “Triển vọng về cả dân số và kinh tế của Trung Quốc ảm đạm hơn nhiều so với dự kiến.”

Hơn một năm trước, ông Dịch Phú Hiền từng cảnh báo rằng các con số của Trung Quốc không hoàn toàn đáng tin, và trên thực tế nó có thể ít hơn hàng trăm triệu so với con số mà chính quyền công bố. Ví như con số năm 2020 là 1,41 tỷ người, nhưng theo ông, trên thực tế có thể chỉ là 1,28 tỷ.

Ông là tác giả cuốn sách “Quốc gia rộng lớn, Tổ ấm trống rỗng” phê phán chính sách 1 con của ĐCSTQ.

Lý giải cho sự sụt giảm này, có thể thấy 2 nguyên nhân. Một là đại dịch COVID mà Trung Quốc vẫn chưa công bố minh bạch tình hình thực tế, nhưng các bằng chứng cho thấy rất nhiều ca tử vong trong 3 năm qua. Thứ hai là ĐCSTQ đã kéo dài chính sách 1 con trong nhiều năm, và chỉ mới đột ngột thay đổi trong thời gian gần đây sau khi phát hiện ra nguy cơ khủng hoảng dân số.

Như vậy, giống như lần Đại nhảy lùi, đây cũng là lần sụt giảm dân số đồng dạng không phải do thiên tai hay do chiến tranh.