Trung Quốc dùng vòng đeo tay thông minh để giám sát học sinh

Đối tượng dân chúng mà chính quyền Trung Quốc kiểm soát không chỉ giới hạn ở những người bất đồng chính kiến và người khiếu kiện kêu oan, hiện tại còn vươn đến cả trường học các tỉnh thành bằng cách giám sát cuộc sống hàng ngày của học sinh, thậm chí nhịp tim và giấc ngủ cũng bị giám sát suốt 24 giờ.

Hồi đầu tháng 3, Trường trung học Quảng Nhã (Guangdong Guangya High School, một ngôi trường nổi tiếng ở Quảng Đông) đã công khai mời thầu cho dự án mua 3500 chiếc vòng đeo tay thông minh để cấp cho học sinh đeo. Những chiếc vòng đeo tay này có hệ thống định vị GPS, ghi lại nhịp tim bước đi, v.v, của học sinh. Hành động này của nhà trường đã gây nhiều tranh cãi, đặc biệt là xâm phạm nghiêm trọng đến vấn đề riêng tư của học sinh.

Đài Á châu Tự do (RFA) đưa tin, trường Trung học Quảng Nhã yêu cầu học sinh đeo vòng tay thông minh chỉ là một trong rất nhiều trường, các trường tiểu học, trung học, trường dạy nghề và đại học tại các tỉnh thành như Bắc Kinh, Quảng Châu, Chiết Giang đều đang yêu cầu người học phải đeo vòng tay thông minh. Đơn vị cung cấp những chiếc vòng đeo tay này là các công ty công nghệ của Trung Quốc.

Ví dụ, một công ty công nghệ có tên Nhuệ Tiệp (Rui Jie), trang web của công ty giới thiệu về các trường sử dụng vòng đeo tay của mình như trường Trung học Chân Quang ở thành phố Quảng Châu (một ngôi trường có hàng trăm năm lịch sử), trường Tiểu học số 1 thị trấn Nam Cung tỉnh Hà Nam, v.v.

Về vấn đề này, trường Trung học Chân Quang thành phố Quảng Châu cho biết cần phải được sự phê chuẩn của cơ quan quản lý giáo dục quận Lệ Loan thì mới công khai trả lời.

Trên trang Taobao, vòng đeo tay thông minh dành cho học sinh có giá dao động từ 200 – 1000 tệ ( khoảng 700.000 đến 3.500.000 đồng). Theo giới thiệu của nhà sản xuất, loại vòng đeo tay thông minh này được tích hợp các cảm biến, kết hợp với cơ sở hạ tầng mạng được xây dựng trong trường nên chức năng sẽ mạnh hơn nhiều lần

Ví dụ có thể giám sát chính xác tình hình học sinh ra vào trường, cung cấp thống kê điểm danh, nếu đi vào “vùng cấm”, thì hệ thống sẽ đưa ra cảnh báo cho phụ huynh và nhà trường trong vài giây.

Vòng đeo tay còn có chức năng thanh toán, còn có thể ghi lại dữ liệu vận động, dữ liệu giấc ngủ, v.v, có thể tiến hành thống kê giờ lên lớp, giám sát và ghi lại số lần học sinh giơ tay phát biểu, ghi lại nhịp tim, v.v. sau đó phân tích mức độ hoạt động của học sinh trên lớp.

Tuy nhiên, có không ít trường học lợi dụng dữ liệu liên quan dùng để đánh giá và thưởng phạt, điều này cho thấy việc ứng dụng vòng đeo tay thông minh không chỉ đơn thuần là thống kê.

Kỹ sư về mạng internet Châu Thử Quang tại Trung Quốc cho biết, nhiều năm nay, ngày càng nhiều trường học sử dụng vòng đeo tay thông minh, thông qua nó để ghi lại vị trí, đường đi, nhịp tim và trạng thái giấc ngủ của học sinh, cũng như giám sát học sinh suốt 24 giờ. Căn cứ vào các dữ liệu này, có thể phác thảo được toàn diện các hành vi trong cuộc sống hàng ngày của học sinh, “hoàn toàn không có riêng tư, ngay cả phòng ngủ, nhà vệ sinh, đều bị tiết lộ”.

Ngoài định vị giám sát, Trường Trung học số 11 Hàng Châu còn sử dụng “hệ thống quản lý hành vi trên lớp thông minh”, dùng công nghệ nhận dạng khuôn mặt để phân tích hành vi trên lớp của học sinh, nhà cung cấp hệ thống này là Hikvision – chuyên cung cấp hệ thống giám sát cho các trại tập trung ở Tân Cương đang bị quốc tế chú ý.

Ông Vương Tùng Liên – thuộc tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) cho biết, chính phủ Trung Quốc phát triển các nền tảng dữ liệu, không phải chỉ là để kiểm tra đột xuất khi cần thiết, mà thường thường sẽ gắn dữ liệu đó vào nhận diện danh tính cá nhân, để biến tướng kiểm soát người dân. Còn mô hình hoạt động của vòng đeo tay thông minh mà nhà trường yêu cầu học sinh sử dụng, là giống với kiểm quản lý kiểm soát tư duy của chính phủ Trung Quốc, khiến nhiều người lo lắng “bàn tay ma” kiểm soát dân chúng vươn cả đến các trường học.

Theo RFA, trên thực tế, vòng đeo tay thông minh mà học sinh đeo giống hệt như loại vòng tay thông minh mà các tỉnh thành dùng để theo dõi những người phạm tội nhẹ không bắt buộc phải chấp hành án

Ông Chu Thử Quang hình dung, giám sát toàn diện đối với học sinh như thế này còn đáng sợ hơn so với hệ thống nhân dạng khuôn mặt của “Lưới trời” (Sky Net) và hệ thống camera giám sát dày đặc.

Ông Diêu Lập Pháp, một giáo viên ở thị trấn Tiềm Giang tỉnh Hồ Bắc cho rằng, tuyệt đối không thể chấp nhận việc trường học lấy danh nghĩa quản lý để xử phạt học sinh.

Ông đồng tình việc đeo vòng tay cho những người phạm tội nhẹ để giám sát, nhưng không thể dùng cho học sinh, nếu không đó là hành vi tước đoạt nhân quyền.

Trí Đạt

Xem thêm: