Tỷ phú Lý Gia Thành ám chỉ biểu tình Hồng Kông bằng “thuyết hái dưa”

Phong trào biểu tình của người Hồng Kông chống dự luật dẫn độ đã trải qua hơn hai tháng, xung đột giữa cảnh sát và người dân ngày càng gay gắt. Suốt quá trình này chưa thấy động thái gì của tỷ phú nổi tiếng Hồng Kông Lý Gia Thành, tuy nhiên, hôm thứ Sáu vừa qua (16/8), ông đã đăng quảng cáo trên một số tờ báo Hồng Kông với vài chữ lớn: “Như tôi đã nhắc: ‘Dưa trên giàn vàng, sao lại hái tận’”; nội dung này đã gợi nhiều suy đoán không biết “thuyết chọn dưa” này là ám chỉ ai?

Cuối cùng người giàu nhất Hồng Kông Lý Gia Thành đã bày tỏ thái độ đối với dự luật dẫn độ. (Ảnh: Getty Images)

Theo các tin tức thống kê, tính đến ngày 16/8, chiến dịch biểu tình chống dự luật dẫn độ của Hồng Kông đã kéo dài 70 ngày, tổng cộng người tham gia lên tới 5 triệu người, trong đó đa số là người trẻ tuổi.

Do chính phủ Hồng Kông từ chối đáp ứng 5 yêu cầu chính của người biểu tình, làm những người biểu tình tức giận, từ giới sinh viên, công đoàn đến nhân viên y tế, từ khu vực thành thị đến sân bay, xu thế như quả bóng tuyết ngày càng lớn hơn. Để bảo vệ tự do, dân chủ và pháp quyền của Hồng Kông, ngày càng đông đảo người dân Hồng Kông tham gia diễu hành phản đối.

Trước phản kháng ngoan cường của người dân Hồng Kông, Bắc Kinh đã không ngừng leo thang trấn áp, không chỉ phái cảnh sát đen Hồng Kông, giới xã hội đen, mà còn có tin đồn đoán dùng cảnh sát vũ trang mặc thường phục âm thầm vào Hồng Kông để tạo ra cảnh hỗn loạn. Những người này đã đuổi đánh những người biểu tình ở nhiều khu vực, dùng hơi cay và đạn túi vải để trấn áp người dân, thậm chí đã có cô gái bị cảnh sát bắn làm mù mắt phải.

>>Biểu tình Hồng Kông 13/8: Người biểu tình bắt người bị nghi là cảnh sát TQ giả dạng

“Thuyết hái dưa” của Lý Gia Thành ám chỉ ai?

Trong tình hình biến động Hồng Kông gây quan tâm khắp thế giới hiện nay, động thái mới đây của tỷ phú nổi tiếng Hồng Kông Lý Gia Thành đã được đông đảo cộng đồng người Hoa chú ý. Người ta chỉ ra cuối cùng chuyên gia tư vấn cấp cao nằm trong nhóm 10 người giàu nhất Hồng Kông đã lên tiếng.

Hôm 16/8 ông Lý Gia Thành dùng danh nghĩa “Công dân Hồng Kông” để đăng quảng cáo trên nhiều cơ quan truyền thông ở Hồng Kông, một trong số đó đã được đăng trên Nhật báo Phương Đông (Oriental Daily) uy tín với trích dẫn tám chữ lớn mà trước đây đã có lần ông Lý dùng: “Dưa trên giàn vàng, sao lại hái tận” (Hoàng đài chi qua, hà kham tái trích). Về mặt chữa nghĩa quảng cáo này không lên án bất cứ ai.

Nội dung quảng cáo này vốn đã được ông Lý Gia Thành nhắc đến hồi tháng 3/2016 trong một buổi họp báo. Khi đó nhiều người lý giải là phản hồi của ông Lý trong vụ xung đột giữa cảnh sát và người dân xảy ra vào đầu năm tại khu Mong Kok.

Một số nhà quan sát người Hoa đã chỉ ra nguồn gốc của tám chữ này là từ bài thơ của sử gia Trung Quốc Lý Hiền (655 – 684) thời nhà Đường. Toàn văn của bài “Hoàng Đài qua từ” là: “Xung qua hoàng đài hạ, qua thục tử li li. Nhất trích sử qua hảo, tái trích lệnh qua hi. Tam trích thượng tự khả, trích tuyệt bão man quy” (Đại ý: Dưa trồng giàn vàng, trái chín sung túc. Mới hái còn tốt, càng hái càng thưa. Hái sao cho còn, hái tận ôm dây).

Theo giải thích điển tích, tác giả bài thơ Lý Hiền là con trai của Võ Tắc Thiên và Đường Cao Tông, sau cái chết của Cao Tông, để thực hiện giấc mộng hoàng đế, Võ Tắc Thiên đã bức hại con mình. Sau khi anh trai Lý Hiền là Lý Hoằng bị hại chết, Võ Tắc Thiên lại chuẩn bị giết hại tiếp Lý Hiền, trong lúc nguy nan Lý Hiền đã để lại bài thơ nổi tiếng này nhằm khuyên Võ Tắc Thiên chớ nên truy cùng giết tận con cái. Nhưng cuối cùng Lý Hiền vẫn bị Võ Tắc Thiên ép phải tự sát.

Về vấn đề này một số chuyên gia truyền thông tại Hồng Kông đã phân tích, rõ ràng ông Lý Gia Thành ủng hộ những người biểu tình, nhưng dùng cách thể hiện khéo léo. Thuyết hái dưa là ám chỉ về việc tước đoạt hết tự do và pháp quyền thì Hồng Kông còn lại những gì?

Một diễn biến khác, cũng hôm thứ Sáu (16/8) tập đoàn Pacific Century của Lý Trạch Giai (Richard Li), con trai thứ hai của ông Lý Gia Thành, cũng đăng quảng cáo toàn trang trên trang nhất của Nhật báo Phương Đông với 18 chữ lớn thể hiện quan điểm chống bạo lực: “Phản đối hành vi bạo lực, bảo vệ trật tự xã hội, khôi phục thảo luận lý tính”. Có nhà quan sát cũng chỉ rằng trong quảng cáo này không có từ nào thể hiện quan điểm ủng hộ Đặc khu Trưởng và lực lượng cảnh sát.

Trí Đạt

Xem thêm: