WSJ tiết lộ lý do ông Tập Cận Bình đột ngột phong tỏa Thượng Hải

Truyền thông Mỹ dẫn lời những người quen thuộc với vấn đề này nói rằng ông Tập Cận Bình ban đầu hy vọng nới lỏng chính sách ‘zero COVID’ và tìm kiếm mô hình phòng chống dịch bệnh mới ở Thượng Hải, nhưng sau khi số ca bệnh được xác nhận gia tăng, ông Tập đã vội vàng khôi phục lại biện pháp phong tỏa kiểm soát chặt chẽ.

Vào ngày 28/3, thành phố Thượng Hải đã đóng cửa thành phố mà không có cảnh báo, điều này không chỉ gây ra thảm họa thứ cấp trong sinh kế của người dân mà còn phủ bóng đen lên tình hình nội tại của nền kinh tế Trung Quốc. Theo số liệu chính thức của Trung Quốc công bố ngày 8/4, Thượng Hải đã xác nhận 21.000 ca dương tính kể từ khi thành phố này đóng cửa trung bình trong 2 tuần, và chỉ có 1 người có triệu chứng nặng. Nhiều học giả đã đặt câu hỏi về chính sách ‘zero COVID’ của ông Tập Cận Bình.

Bà Tôn Xuân Lan (Sun Chunlan), Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc phụ trách phòng chống dịch bệnh, đã đến Thượng Hải vào ngày 2/4 để thúc giục Thượng Hải “không do dự, không lay động với tổng phương châm zero COVID động”. Điều này có nghĩa là Thượng Hải từ bỏ việc phòng dịch chính xác và sống chung với virus, thay vào đó thực hiện một cách cứng nhắc chính sách ‘zero COVID động’ của ông Tập Cận Bình.

Ngày 8/4, tờ Wall Street Journal dẫn lời những nhân sĩ thuộc với vấn đề này cho biết, xét về thiệt hại kinh tế và sự tức giận của công chúng do chính sách ‘zero COVID’, ông Tập Cận Bình đã từng để lại chỗ trống cho Thượng Hải để giải quyết tình hình dịch bệnh tại địa phương, muốn để Thượng Hải chỉ tiến hành phong tỏa khu vực bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Nếu thành công, phương pháp này có thể cung cấp một khuôn mẫu để cùng tồn tại với virus từ nay về sau và trong nhiều năm tới.

Nhân sĩ nắm tình hình này cho biết, trước khi đợt dịch bệnh mới nhất bùng phát, ông Tập và các quan chức hàng đầu khác đã coi Thượng Hải là hình mẫu cho mục tiêu lâu dài là Trung Quốc cùng cùng tồn tại với virus. Trước đó, Thượng Hải do các đồng minh thân cận của ông Tập Cận Bình quản lý, và chưa từng bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng. Nhưng ông Tập Cận Bình đã quyết định quay trở lại chính sách ‘zero COVID’ hà khắc sau khi thành phố đông dân nhất của Trung Quốc chứng kiến ​​số ca được xác nhận tăng gần gấp 5 lần trong tuần qua.

Một nhân sĩ nắm được tình hình từng nghe báo cáo ngắn gọn về phát biểu của lãnh đạo tiết lộ, ông Tập đã nói với các nhà lãnh đạo hàng đầu vào cuối tháng Ba rằng “không có gì quan trọng hơn việc làm sạch virus”. Vài ngày sau, Thượng Hải khởi động biện pháp phong tỏa thành phố 2 giai đoạn. 

Tin tức này có thể được xác nhận chéo với một số dấu hiệu nới lỏng chính sách ‘zero COVID’ tại Đại Lục trước đó.

Ông Hách Bình (Hao Ping), một nhà bình luận ở gốc Hoa sống ở hải ngoại, đã viết một bài phân tích và chỉ ra rằng tại hội nghị thường ủy Bộ Chính trị ĐCSTQ ngày 17/3, từ những thông tin mà ông Tập Cận Bình tiết lộ trong bài phát biểu của mình có thể thấy, ông không quy định cứng nhắc việc phòng và kiểm soát dịch chính xác, mà nói là “dùng chi phí tối thiểu để đạt được hiệu quả tối đa trong phòng và kiểm soát dịch”. Ngày 12/2, trang web của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Trung Quốc đã đưa ra một thông báo rằng cơ quan chức năng đã xem xét khẩn cấp và phê duyệt thuốc uống chống virus corona mới của Pfizer có điều kiện, nói rằng nó có thể ngăn ngừa triệu chứng nặng. Hai động thái trên cho thấy cấp cao nhất của ĐCSTQ cũng đang xem xét làm thế nào để bắt nhịp với quốc tế trong công tác phòng chống và kiểm soát dịch virus corona mới.

Tại sao ông Tập Cận Bình lại đột ngột đổi ý? Bài viết cho rằng lý do cơ bản có thể là do ĐCSTQ luôn coi con số của ‘zero COVID’ là một thực tế mạnh mẽ về lợi thế của chế độ và cái gọi là ‘phương Đông trỗi dậy và phương Tây thoái trào‘. Buông lỏng ‘zero COVID’ dẫn đến “số ca nhiễm tăng cao” sẽ là sự bôi nhọ đối với thể chế của ĐCSTQ. Theo những lời mà ‘tiểu phấn hồng’ nói thì chính là đưa dao cho Mỹ và phương Tây, và đồng thời gián tiếp thừa nhận sai lầm của chính sách ‘zero COVID’. Truyền thông nhà nước trước đó đưa tin rằng “dịch bệnh ở Thượng Hải còn tồi tệ hơn Vũ Hán vào năm 2020”, đó là một cái giá chính trị mà ông Tập Cận Bình không thể chấp nhận, khi con số dịch bệnh tăng vọt trở thành viên đạn cho đối thủ chính trị của ông, việc lặp lại “mô hình Vũ Hán” là điều tất nhiên.

Bài viết chỉ ra, vào thời điểm thảm họa thứ cấp của công tác phòng chống dịch bệnh ở Thượng Hải đang quá nổi bật, ngày 9/4, ông Trương Văn Hồng xuất hiện với tư cách là một chuyên gia thuộc nhóm điều trị y tế phòng chống dịch bệnh Thượng Hải. Ông Trương là chuyên gia từng kêu gọi Trung Quốc “tồn tại cùng virus” và bị lên án. Sau đó, ông Trương đã biến mất khỏi tầm mắt của công chúng trong 2 tuần, và từng có tin đồn rằng ông đã bị cách chức. Các tín hiệu được đưa ra một cách tinh tế  và có ý vị sâu xa, từ sự xuất hiện và phát biểu của ông Trương Văn Hồng, liệu có phải là tầng lãnh đạo cấp cao của ĐCSTQ cũng ý thức được rằng thảm họa thứ cấp do ‘zero COVID’ mang lại đã đến mức cực kỳ nguy hiểm, và Thượng Hải đã ngồi vào thùng thuốc nổ của sự nổi dậy của dân chúng?

• Thượng Hải: Người dân kháng nghị, cướp vật tư, quân đội kiểm soát bệnh viện

Bài viết còn chỉ ra rằng về cơ bản, ông Tập Cận Bình có 4 tính toán khi siết chặt đường lối chống dịch. Đầu tiên là tận dụng cơ hội để tiếp tục làm suy yếu sức mạnh của phe cựu lãnh đạo Giang Trạch Dân ở Thượng Hải; thứ hai là sử dụng sự kiểm soát quân sự để ngăn chặn dân chúng nổi dậy, đồng thời thực hiện làm sạch ca nhiễm về 0, về khách quan cũng là đồng thời làm sạch nhân tính về 0; thứ ba là đảm bảo tổ chức thành công Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ, thực hiện quân sự hóa toàn diện để duy trì sự ổn định và tránh bị kiềm chế bởi kẻ thù chính trị; thứ tư, cung cấp một mô hình tường thuật chính trị để tiếp tục cổ súy và tạo ra ưu thế giả tạo của thể chế. Nhưng liệu ông Tập có nhận ra rằng chừng nào các thế lực chống Tập vẫn còn gây rối, thì chính quyền Tập Cận Bình sẽ không một ngày ổn định; chừng nào ĐCSTQ vẫn còn tồn tại, thì mọi tình huống đôi bên, nhiều bên cùng có lợi đều là nói chuyện viển vông. Xiềng xích của thể chế ĐCSTQ đeo lên tất cả những người trong cuộc.

Mời xem thêm các bài khác về tình hình dịch bệnh ở Thượng Hải tại đây.