Các y học gia Harvard tiết lộ: Người lạc quan sẽ khỏe mạnh và sống lâu hơn

Lạc quan hay bi quan không những là một cảm xúc tâm lý mà nó còn liên quan đến mặt sinh học. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy sự lạc quan có tác động mạnh mẽ đến sức khỏe con người. Mới đây, các y học gia Đại học Harvard ở Hoa Kỳ cũng đã xác nhận điều này qua nghiên cứu của mình, rằng sự lạc quan có thể giúp tăng tuổi thọ của con người.

Sự lạc quan và bi quan theo góc nhìn của khoa học

Trên thực tế, lạc quan là những trạng thái tinh thần có thể được đo lường bằng cách xác định chỉ số cảm xúc. Cũng dựa vào chỉ số này, các nhà khoa học sẽ có thể đánh giá được mối tương quan giữa sự lạc quan và tình trạng sức khỏe.

Năm 2019, một bài đánh giá được công bố trên tạp chí JAMA Network Open của bác sĩ chuyên khoa tim mạch Alan Rozanski tại Bệnh viện Mount Sinai Morningside (Mỹ) đã so sánh kết quả của 15 nghiên cứu khác nhau với tổng số gần 230.000 người tham gia.

Kết quả phân tích cho thấy những người có mức độ lạc quan cao hơn có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và tỷ lệ tử vong thấp hơn so với những người bi quan. Những người lạc quan nhất có xu hướng chăm sóc bản thân tốt hơn, đặc biệt là bằng cách ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và không hút thuốc…

Lạc quan liên quan đến cơ chế sống lâu bởi nó được liên kết giữa các đặc điểm tâm lý của một người với sức khỏe thể chất của chính họ. Tức là sự lạc quan cung cấp cho chúng ta một “hàng rào” bảo vệ vô cùng vững chắc.

Còn nói về những người thường có cảm xúc bi quan, tác hại của bi quan không chỉ có ở mặt hành vi. Sự căng thẳng kéo dài do nồng độ hormone cortisol và noradrenaline tăng cao sẽ dễ dẫn đến tình trạng viêm trong cơ thể và thúc đẩy sự khởi phát của bệnh tật. Ngoài ra, bi quan còn có thể dẫn đến trầm cảm và rất nhiều bệnh lý tiềm ẩn khác.

Lạc quan làm chậm quá trình lão hóa tế bào

Telomere là cấu trúc giúp bảo vệ đầu mút nhiễm sắc thể khỏi những tác động từ bên ngoài, nó đảm nhận một chức năng quan trọng chính là duy trì tuổi thọ tế bào, và giữ cho phân tử DNA (chứa các gen) không bị biến đổi. Telomere càng dài thì nhiễm sắc thể càng được bảo vệ tốt hơn. Và một tín hiệu đáng vui mừng chính là sự lạc quan có mối liên quan mật thiết đến độ dài của Telomere.

Vào năm 2012, nhà khoa học Elizabeth Blackburn cùng Elissa Epel tại Đại học California, đã xác định rằng thái độ tiêu cực khiến telomere trở nên ngắn hơn. Dường như rõ ràng sự lạc quan và bi quan đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe của con người cũng như tốc độ lão hóa tế bào.

Đến năm 2021, một nhóm nghiên cứu gồm các nhà khoa học từ Đại học Ospedale Maggiore, Đại học Harvard, Đại học Boston đã tiến hành một nghiên cứu quan sát chiều dài Telomere của 490 cựu chiến binh nam cao tuổi. Kết quả cho thấy, những người bi quan có Telomere ngắn hơn. Điều này có thể kết luận rằng, sự lạc quan được cho là có di truyền chỉ chiếm 25%. Phần còn lại phụ thuộc vào tinh thần của con người.

Lạc quan giúp con người sớm đạt được mục tiêu theo đuổi

Mức độ lạc quan có thể khiến một người đạt được những mục tiêu và kết quả khác nhau. Người có thái độ tích cực thường sẽ cố gắng vượt qua thử thách một cách nhanh chóng. Ngược lại, người có xu hướng thiếu tự tin và nghi ngờ năng lực của bản thân thì sẽ có xu hướng bỏ cuộc. Những người bi quan như vậy thường cảm thấy chán nản, bất lực hoặc trở nên hoàn toàn thờ ơ và thất bại trong việc chạm tới đích. Như vậy có thể thấy, sự lạc quan và bi quan có ảnh hưởng đến tương lai của một người.

Ngoài ra, người ta còn thấy rằng, những người lạc quan có nhiều khả năng hoàn thành các công việc học tập tốt hơn, không phải vì họ sở hữu năng lực hơn những người khác mà vì họ có nhiều động lực và sự kiên trì. Không những vậy, người lạc quan còn có khả năng kiểm soát bản thân tốt hơn những người khác.

Một nghiên cứu năm 1990 của nhà tâm lý học tích cực Martin Seligman đã chứng minh điều này rất rõ ràng. Cụ thể, các huấn luyện viên đã yêu cầu vận động viên cần thi đấu hết sức mình. Tuy nhiên, vào cuối mỗi vòng, họ được công bố các kết quả không chính xác, chủ yếu là thông báo rằng thành tích của họ chậm hơn khoảng 2 giây (mức sai lệch khiến họ không nghi ngờ). Và kết quả này cũng đủ khiến các vận động viên cảm thấy thất vọng.

Sau vài giờ nghỉ ngơi, họ đã được tham gia thi đấu lần thứ hai. Thế nhưng kết quả giữa nhóm người lạc quan và nhóm người bi quan có sự khác biệt rất lớn. Những người bi quan có kết quả trung bình chậm hơn 1,6% so với lần bơi đầu, trong khi những người lạc quan thì bơi nhanh hơn 0,5% so với lần đầu. Thí nghiệm này chứng minh rằng: Người lạc quan có xu hướng xem thất bại như một động lực để cố gắng, trong khi người bi quan dễ dàng nản chí và ngừng nỗ lực.

Lạc quan giúp con người khỏi bệnh tật

Theo một báo cáo gần đây trên Live Science, các nhà khoa học y tế từ Trường Y tế Công cộng Harvard TH Chan cũng tiến hành quan sát thực nghiệm và bắt đầu tiến hành thử nghiệm. Họ đã thu thập hồ sơ sức khỏe của hơn 700 người tham gia từ khắp nơi trên thế giới và hỏi những câu hỏi chi tiết về cuộc sống của họ hai năm một lần.

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một sự thật gây chấn động, rằng thứ khiến người ta hạnh phúc, khỏe mạnh không phải danh vọng, tiền tài, tập thể dục hay chế độ ăn uống lành mạnh mà chính là sự lạc quan.

Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh, mặc dù các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng sự lạc quan sẽ thúc đẩy mọi người thực hiện các hành vi lành mạnh, chẳng hạn như ăn uống lành mạnh, vô tư giúp đỡ người khác và tập thể dục nhiều hơn, nhưng không phải tất cả những hành vi này đều chịu trách nhiệm cho tuổi thọ của họ.

Eric Kim, một nhà nghiên cứu hành vi xã hội tại trường Y, giải thích rằng trạng thái tinh thần lạc quan cũng đóng vai trò kéo dài tuổi thọ vì tâm lý này ảnh hưởng trực tiếp đến các chức năng sinh lý bên trong của cơ thể chúng ta.

Đến năm 2019, tiến sĩ Lewina Lee tại Đại học Harvard cũng đã tiến hành một cuộc nghiên cứu và đưa ra kết luận rằng những người lạc quan có xu hướng sống lâu hơn. Các nhà nghiên cứu đã phân tích dữ liệu của gần 70.000 phụ nữ từ Nghiên cứu Sức khỏe Y tế kéo dài trong vòng 10 năm (2004 đến 2014), đồng thời họ cũng phân tích dữ liệu của gần 1.400 nam giới từ nghiên cứu lão hóa chuẩn mực (NAS) của Bộ Cựu chiến binh Mỹ với khoảng thời gian thực hiện là trong vòng 30 năm (1986 đến 2016).

Kết quả cho thấy những người lạc quan có xu hướng sống lâu hơn 11-15% so với những người bi quan. Ngoài ra, họ còn có thể đạt được tuổi thọ lý tưởng là trên 85 tuổi. Đặc biệt hơn là những con số này không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khác như tình trạng kinh tế xã hội, sức khỏe tổng thể, hội nhập xã hội và lối sống. Giải thích điều này, tiến sĩ Lewina Lee cho biết những người lạc quan có khả năng diễn dịch lại một tình huống bất lợi và phản ứng với nó một cách hiệu quả hơn. Không những vậy, họ còn có thái độ sống tự tin hơn và kiên định vượt qua những trở ngại, thay vì nghĩ rằng mình sẽ thất bại.

Lạc quan giúp cơ thể “miễn dịch” với 5 loại bệnh nguy hiểm

Nghiên cứu còn phát hiện một kết quả rằng những phụ nữ sống lạc quan sẽ có tuổi thọ cao hơn; hơn nữa họ còn có nguy cơ tử vong do 5 căn bệnh chính thấp hơn trung bình 30% so với những phụ nữ bi quan về cuộc sống.

– Khả năng mắc viêm và nhiễm trùng: Thấp hơn 50%.
– Đột quỵ: Thấp hơn 39%.
– Các bệnh về hô hấp: Thấp hơn 38%.
– Các bệnh ung thư: Thấp hơn 16%.

Có thể nói rằng cơ chế lạc quan có thể là cải thiện chức năng miễn dịch của cơ thể, vì vậy phụ nữ có thái độ lạc quan có khả năng chống nhiễm trùng tốt hơn và có chức năng hô hấp tốt hơn.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu nói thêm rằng các thí nghiệm trước đây cũng đã quan sát thấy sự lạc quan có lợi ích trong các khía cạnh khác của sức khỏe. Ví dụ, những người lạc quan có mức cholesterol bình thường hơn và ít bị viêm nhiễm hơn.