Không bao giờ là quá muộn để học một ngôn ngữ khi trưởng thành

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc thành thạo nhiều ngôn ngữ đã trở thành một kỹ năng quý giá, mở ra nhiều cơ hội trong công việc và cuộc sống. Mặc dù trẻ em thường được coi là độ tuổi lý tưởng để học ngôn ngữ mới, khoa học hiện đại đã chỉ ra rằng người trưởng thành cũng có những lợi thế riêng. Với khả năng tập trung cao, kinh nghiệm học tập phong phú và động lực cá nhân mạnh mẽ, người lớn hoàn toàn có thể thành công khi học ngoại ngữ.

Đối với những người muốn học một ngôn ngữ mới, quá trình này có thể khiến họ cảm thấy nản lòng, đặc biệt là ở tuổi trưởng thành. Người ta vẫn nghĩ rằng học các kỹ năng mới càng sớm thì càng dễ tiếp thu, bởi tuổi tác có thể đóng vai trò rất lớn trong khả năng học ngôn ngữ của một người.

Nghiên cứu cho thấy não bộ vẫn có khả năng tiến hóa và học tập cao sau tuổi dậy thì. Người lớn và trẻ em chỉ đơn giản là tiếp thu và học hỏi những điều khác nhau. 

Lourdes Ortega, giáo sư ngôn ngữ học tại Đại học Georgetown, người nói được bốn thứ tiếng, cho biết: “Nghiên cứu cho thấy người lớn có khả năng học tốt hơn vì chúng ta có nhiều năng lực tự điều chỉnh và rất tập trung khi muốn học một điều gì đó. Người lớn có thể đạt được trình độ thông thạo và mức độ lưu loát khác nhau tùy theo mục tiêu học ngôn ngữ của mình, và không có giới hạn nào cho khả năng này”.

Những người có thể giao tiếp ngoài tiếng mẹ đẻ cũng có được một số lợi ích về nhận thức, cho thấy việc mở rộng vốn từ vựng của bạn có thể rất đáng giá.

Lợi ích vượt trội khi học ngôn ngữ mới

Nếu bạn ngần ngại học ngôn ngữ mới vì sợ đã quá muộn, hãy tiếp tục đọc. Là người trưởng thành, bạn có nhiều lợi thế hơn bạn tưởng.

Phát triển trí tuệ và trải nghiệm sống

Người trưởng thành có khả năng nhận thức cao hơn, cho phép hiểu khái niệm trừu tượng và kết nối thông tin tốt hơn. Khả năng này có thể giúp bạn nắm bắt các sắc thái trong một ngôn ngữ mới nhanh hơn những người học trẻ tuổi.  Ngoài ra, người lớn thường hiểu rõ hơn về cách họ học và có thể sử dụng các chiến lược tùy chỉnh để tối ưu hóa trải nghiệm khi học ngôn ngữ của mình.  

Khả năng sử dụng thành thạo ngôn ngữ mẹ đẻ của mình

Sự ảnh hưởng giữa ngôn ngữ mẹ đẻ và ngôn ngữ thứ hai gọi là quá trình chuyển giao. Việc chuyển giao có tác động tích cực đến quá trình học ngôn ngữ. Nếu ngôn ngữ mới có điểm tương đồng về từ vựng với ngôn ngữ mẹ đẻ, bạn sẽ học từ vựng nhanh hơn.

Có thể bạn đã học ngôn ngữ này từ trước

Trong cuốn Becoming Fluent: How Cognitive Science Can Help Language Learners Learn a Foreign Language (Khoa học nhận thức có thể giúp người học ngôn ngữ như thế nào?) của Roberts và Kreuz giải thích rằng ngay cả khi đã lâu bạn không học tiếng Pháp hoặc tiếng Tây Ban Nha, bạn vẫn sẽ học lại các từ vựng nhanh hơn người mới học chúng lần đầu. 

“Học lại luôn nhanh hơn. Nếu bạn đã học tiếng Tây Ban Nha ở trường trung học và giờ quyết định học lại, bạn sẽ có lợi thế”.  

Biết cách tận dụng các nguồn học ngôn ngữ

Khi trưởng thành, bạn có thể đánh giá và chọn lọc tài nguyên học phù hợp với nhu cầu và sở thích của mình. Bạn có thể tận dụng các khóa học trực tuyến, ứng dụng ngôn ngữ, trải nghiệm, nền tảng trao đổi ngôn ngữ và các công cụ hiện đại khác để tạo điều kiện thuận lợi cho việc học của mình.  

Mở rộng cơ hội và duy trì trí tuệ

Thành thạo ngôn ngữ mới không chỉ mở ra cơ hội nghề nghiệp và văn hóa mà còn giúp duy trì sức khỏe não bộ, làm chậm quá trình lão hóa trí tuệ.

Chìa khóa tăng cường trí nhớ và ngăn ngừa suy giảm trí tuệ

Giáo sư tâm lý học Boaz Keysar tại Đại học Chicago, Hoa Kỳ, cho rằng việc nói song ngữ có thể nâng cao trí nhớ, tính linh hoạt trong nhận thức và khả năng tư duy sáng tạo. Thêm vào đó, Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc nói song ngữ giúp làm chậm quá trình suy giảm trí tuệ và ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh. Vì vậy, các rèn luyện tâm lý cần thiết cho việc học ngôn ngữ mới đã trở thành chủ đề của nhiều nghiên cứu khoa học.

Giáo sư Lourdes Ortega giải thích: “Nghiên cứu cho thấy người lớn học tốt hơn vì có khả năng tự điều chỉnh cao và ý thức khi học. Khi muốn học điều gì đó, chúng ta thường tiếp cận với một tâm thế rất có ý thức”.

Thời gian và sự kiên trì: Chìa khóa chinh phục ngôn ngữ mới

Thành công trong việc học ngôn ngữ mới phụ thuộc không chỉ vào độ tuổi mà còn vào sự say mê và kiên trì luyện tập. Theo dữ liệu từ Viện Ngoại giao Hoa Kỳ, người nói tiếng Anh bản ngữ có thể học tiếng Tây Ban Nha hoặc tiếng Pháp trong khoảng 24 đến 30 tuần. Trong khi đó, các ngôn ngữ có bối cảnh văn hóa khác biệt hơn, như tiếng Hy Lạp hoặc tiếng Nga, sẽ cần khoảng 44 tuần để học. Ngoài ra, một số ngôn ngữ cực kỳ khó, như tiếng Ả Rập, có thể cần thời gian học gấp đôi.

Giáo sư Joshua Hartshorne tại Viện Nghiên cứu Bệnh viện Đa khoa Massachusetts nhận xét: “Trong 30 năm qua, con người đã không ngừng tiến bộ trong việc nắm bắt ngôn ngữ mới, thách thức quan điểm cho rằng khả năng học ngôn ngữ nhanh chóng trở nên ổn định”.

Học ngôn ngữ thứ hai mang lại lợi ích quan trọng cho sức khỏe nhận thức và đời sống xã hội, đặc biệt cho người cao tuổi. Giáo sư Keysar cho rằng việc biết song ngữ có thể tăng cường trí nhớ, mở rộng vốn từ vựng và ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ.