Nhìn lại một sự kiện tham nhũng gây chấn động nước Mỹ

Năm 2010 đã xảy ra một sự kiện chấn động tại thành phố Bell thuộc Los Angeles (bang California, Mỹ): Một người phụ nữ sống bằng nghề nhặt ve chai vậy mà lại có thể khiến lương quan chức ở địa phương này giảm 90%…

Vào một ngày đầu tháng 7/2010, khi người phụ nữ nhặt ve chai tên là Jane Alice 53 tuổi ở thành phố Bell đi qua cửa Văn phòng chính phủ thành phố thì có một nhân viên lao công gọi lại. Người này chỉ vào một đống lớn giấy tờ bỏ đi và một ít rác rồi nói với bà Jane: “Bà giúp tôi dọn đống rác này đi, tôi sẽ tặng hết tất số giấy phế liệu này cho bà!”. Bà Jane vui vẻ đồng ý, sau khi dọn rác xong, bà lập tức cho số giấy tờ phế liệu vào xe của mình.

Bà Jane đã được một món hời. Khi đang sắp xếp số giấy bỏ đi này, bà phát hiện một tờ giấy ghi chép lương của quan chức thành phố Bell, trên đó viết rõ lương của Chánh văn phòng thành phố Roberto Rizzo, Cảnh sát trưởng Randy Adams, Trợ lý quản lý hành chính Angela Spaccia…

Trong đó, lương của Chánh văn phòng thành phố Roberto Rizzo cao đến 790.000 đô la (cao hơn nhiều so với thu nhập của tổng thống Obama), còn lương của ông Randy Adams là 460.000 đô la (cao hơn Cảnh sát trưởng thành phố Los Angeles 150.000 đô la) và của Angela Spaccia là 376.000 đô la, dù Nghị viên Hội đồng thành phố là chức vị không toàn thời gian mà lương cũng cao đến 100 ngàn đô la. Còn theo tiêu chuẩn của chính phủ Mỹ, Nghị viên Hội đồng thành phố như thành phố Bell thì mỗi tháng chỉ được nhận mức lương là 400 đô la.

Dù bà Jane là một người nhặt ve chai, nhưng bà vẫn biết rõ thu nhập trung bình của thành phố Bell chỉ tương đương bằng một nửa của thu nhập cả nước Mỹ, đa số người dân đều sống trong những ngôi nhà trệt, mức lương 40.000 đô la đã là thu nhập cao đối với thành phố Bell rồi. Bà càng biết rõ rằng thành phố Bell là một trong những thành phố nhỏ và nghèo nhất của Los Angeles, người dân ở đây đa số là công nhân.

Sau khi nhìn thấy tờ ghi chép tiền lương này, bà Jane cảm thấy vô cùng tức giận, bà không thể nào hiểu nổi, trong khi thành phố có rất nhiều người phải vật lộn mưu sinh cực khổ giống như bà thì các quan chức chính phủ lại thản nhiên cầm mức lương cao đến thế?!

Bà Jane đi ra ngoài đường để công khai sự việc này: “Tổng thống Mỹ kiếm được ít hơn các quan chức thành phố Bell, tôi nghĩ rằng điều này đủ để cho thấy mức lương của các quan chức này cao đến mức quá đáng, Hội đồng thành phố của chúng ta đã hoàn toàn bỏ qua trách nhiệm đối với những người đóng thuế!”

Bà Jane đọc to những con số cao đến bất thường trên giấy ngay giữa đường. Mọi người lập tức xôn xao, có người hét lớn: “Đám người đó đúng là một đám ký sinh trùng, phải bắt bọn họ từ chức!”

Việc làm của bà Jane đã khiến tờ Los Angeles Times chú ý, họ nhanh chóng liên lạc với kiểm sát trưởng địa phương để tiến hành điều tra vụ việc cũng như xác nhận thông tin mà bà Jane cung cấp là chính xác để đăng bài về sự việc này. Kết quả là đã gây sự chú ý ở cả Los Angeles và trên toàn nước Mỹ, người dân rất phẫn nộ.

Viện trưởng Viện kiểm sát California, ông Jerry Brown đã rất tức giận khi biết tin này. Vào ngày 26/7, ông đã gửi trát hầu tòa đến các quan chức thành phố Bell, yêu cầu kiểm tra ghi chép lương và hợp đồng của các nhân viên chính quyền thành phố nhằm điều tra kỹ hơn cũng như xác định biện pháp truy tố những quan chức và nghị viên có hành vi bí mật nhận lương cao.

Trước sức ép của người dân, các quan chức và nghị viên của thành phố Bell đã tổ chức “Cuộc họp tự kiểm điểm”. Trong cuộc họp có hơn 200 người dân thành phố tham dự và lắng nghe. Khi các quan chức và nghị viên cấp cao này xuất hiện, người dân lập tức la ó.

Trong cuộc họp lần này, các quan chức nhận lương cao đã tuyên bố từ chức. Đồng thời các nghị viên đã bỏ phiếu thông qua nghị quyết: Tất cả các quan chức và nghị viên nhận lương cao bao gồm Thị trưởng Hernandez đều bị giảm 90% mức lương của mình.

Thị trưởng Hernandez còn xin lỗi người dân: “Là một thị trưởng, điều tôi nên ưu tiên xem xét là khiến thành khố Bell trở thành một thành phố để mọi người có thể tự hào. Đối với vấn đề lương cao trước đây, tôi bày tỏ sự hối lỗi!”. Ông còn cho biết trong nhiệm kỳ còn lại, ông sẽ không tiếp tục nhận lương vì cảm thấy hổ thẹn.

Bà Jane nhanh chóng trở thành người nổi tiếng được mọi người biết đến, thậm chí bà còn được đài Columbia xướng danh là “Người phụ nữ nhặt rác có sức ảnh hưởng nhất đối với chính trị”. Họ còn bình luận rằng, một quốc gia nếu muốn phát triển lành mạnh, thì phải để bất cứ công dân nào cũng có “sức ảnh hưởng” như thế này.

Sau vụ việc có nhà báo nhận định rằng “Một người phụ nữ nhặt rác bình thường ở Mỹ mà lại dám tố cáo tham nhũng của chính phủ Mỹ ngay giữa đường, (dù là) việc quan chức chính phủ nhận lương cao chẳng hề liên quan đến mình”. Sở dĩ bà Jane phẫn nộ như vậy chính bởi vì bản thân bà là người đóng thuế; tuy nghề nghiệp  “thấp kém”, nhưng bà nhận định mình đã nuôi sống các quan chức và nghị viên đó. Ít nhất thì, bản thân bà có quyền giám sát và kiểm soát họ.

Ngọc Trúc

Xem thêm: