Vượt qua sự cô đơn – Nguyên nhân phổ biến của bệnh trầm cảm

Cô đơn là trạng thái tâm lý ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần, thường liên quan đến chứng trầm cảm. Nó phổ biến hơn những gì chúng ta có thể tưởng tượng, một cuộc khảo sát của Cigna với 10.000 người trưởng thành cho thấy 61% cảm thấy cô đơn.

Cô đơn là gì?

Trong khi ở một mình có thể bị coi là cô đơn, thì sự cô đơn lại không phụ thuộc vào yếu tố này. Cô đơn là một trạng thái tinh thần khi một người cảm thấy không ai cần mình, không được yêu thương, không có kết nối với xã hội. Và nó biểu hiện ngay cả khi người đó đang được nhiều người vây quanh.

Người ta thường cho rằng sự cô đơn chủ yếu ảnh hưởng đến người già, nhưng trên thực tế những người trẻ tuổi, hoặc thế hệ Z (nhóm người tiếp xúc với internet từ nhỏ, được sinh ra vào khoảng thời gian từ 1997 đến 2012), cũng có nhiều khả năng rơi vào trạng thái này. Gần 50% số họ tin rằng họ không có bạn thân, hoặc không có bạn bè nào cả. Sự cô đơn gia tăng ở người già sau 75 tuổi khi sức khỏe thể chất thường bắt đầu xấu đi. 

Cần lưu ý là bản thân cô đơn không phải là một trạng thái tiêu cực. Chủ động ở một mình có thể giúp bạn có thời gian nghỉ ngơi, cải thiện sự tập trung và có thêm thời gian chăm sóc bản thân. Nhưng nếu đó không phải là điều bạn muốn thì trạng thái cô đơn có thể bắt đầu trở nên nghiêm trọng. Càng để tình trạng này kéo dài lâu thì càng tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tác động tiêu cực của sự cô đơn trầm cảm

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra mối quan hệ giữa sự cô đơn và trầm cảm, hai trạng thái này bổ trợ và tồn tại cùng nhau. Cả cô đơn và trầm cảm đều có liên quan đến sức khỏe xấu và kém hạnh phúc. 

Bà Katherine Peters, bác sỹ y khoa, phó giáo sư thần kinh học và phẫu thuật thần kinh tại Đại học Duke cho biết: “Cô đơn có thể thay đổi quá trình hóa học thần kinh của não, làm tắt chức năng sản sinh dopamine (hormone mang lại cảm giác hạnh phúc) giúp kích hoạt phản ứng khen thưởng của tế bào thần kinh và gây ra một số thoái hóa trong não khi phản ứng khen thưởng không được kích hoạt.” 

Một nghiên cứu ở Anh với những người trên 50 tuổi bị trầm cảm cho thấy sự cô đơn là nguyên nhân chính dẫn đến trầm cảm cho 20% số người tham gia. Nghiên cứu của Đại học College London cũng cho thấy rằng mức độ cô đơn ngày càng tăng sẽ làm tăng gấp đôi nguy cơ bị trầm cảm của một người.

Suy giảm khả năng miễn dịch

Sự cô đơn đã được chứng minh là làm tăng hormone căng thẳng – như cortisol – trong cơ thể. Loại hormone này là công cụ sinh tồn quan trọng, với liều lượng nhỏ nó giúp giảm viêm và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, việc liên tục sản sinh cortisol sẽ làm suy giảm khả năng miễn dịch khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn và tăng viêm, vốn là một yếu tố phổ biến của nhiều bệnh mãn tính.  

Tăng cảm giác đau

Vì não xử lý các cơn đau về thể chất và tình cảm tương tự nhau nên những người cô đơn có thể cảm thấy khó chịu về thể chất như đau nhức một số bộ phận cơ thể phổ biến hơn so với những người có các mối quan hệ xã hội lành mạnh. 

Rối loạn giấc ngủ

Để ngủ ngon chúng ta cần cảm thấy an toàn, nhưng những người cô đơn dễ bị cảm giác căng thẳng,  lo lắng làm ảnh hưởng tới giấc ngủ.

Ngoài ra, những người cô đơn thường có xu hướng ít tập thể dục và tiêu thụ nhiều chất béo hơn góp phần làm tăng cảm giác mệt mỏi vào ban ngày.

Suy giảm nhận thức

Cô đơn cũng có thể ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng học tập. Bà Martina Luchetti, Tiến sĩ, trợ lý giáo sư khoa học hành vi và y học xã hội tại Đại học Y khoa Florida, nhận thấy sự cô đơn “liên quan đến việc giảm hoạt chất dinh dưỡng thần kinh có nguồn gốc từ não, một loại protein rất quan trọng đối với sức khỏe tế bào thần kinh, nhận thức và trí nhớ.” 

Nghiên cứu của bà đã tiết lộ mối liên hệ giữa sự cô đơn và giảm khả năng nhận thức, làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ đối với người cao tuổi.  

Mất kiểm soát hành vi

Sự căng thẳng và cảm xúc tiêu cực gây ra bởi sự cô đơn có thể khiến người ta tìm cách tự hủy hoại bản thân để giải tỏa, như lạm dụng chất kích thích hoặc thói quen ăn uống không lành mạnh; né tránh các cơ hội; hoặc đưa ra quyết định sai lầm do suy nghĩ tiêu cực về bản thân.

Những người cô đơn cũng có nhiều khả năng bị lão hóa sớm hơn do ảnh hưởng đến quá trình sống của tế bào ở các mức độ khác nhau.

Vượt qua sự cô đơn

Mặc dù cô đơn đang ngày trở nên phổ biến trong xã hội, nhưng chúng ta vẫn có thể kiểm soát được nó bằng cách điều chỉnh các thói quen và thay đổi cách sống tích cực hơn.

Trau dồi sự tự tin và lòng trắc ẩn

Nếu bạn đang cảm thấy cô đơn thì hãy tử tế hơn với chính mình. Đừng quá tập trung vào những lỗi lầm đã qua mặc dù thừa nhận thất bại sẽ giúp bạn cải thiện bản thân, nhưng cứ chăm chú vào đó có thể dẫn đến việc tự oán trách mình một cách vô nghĩa. 

Hãy khoan dung hơn với mình và làm những việc khiến bạn vui vẻ hơn như ăn món ăn ngon, làm đẹp, ngủ đủ giấc và tham gia các hoạt động hấp dẫn. Bạn cũng có thể dành thời gian để theo đuổi một sở thích hoặc học một kỹ năng mới. Việc này giúp bạn không để ý đến cảm xúc tiêu cực và có thêm những người bạn có cùng sở thích.

Hãy nhớ rằng tiêu khiển bằng thiết bị công nghệ là một thảm họa đối với những người cô đơn, vì vậy hãy đảm bảo duy trì các hoạt động của bạn trong lĩnh vực thể chất. 

Thắt chặt các mối quan hệ hiện có

Có lẽ đã lâu bạn chưa liên lạc với gia đình hay một số người bạn thân, hoặc đã để một số mâu thuẫn dẫn đến rạn nứt. Nhưng họ lại là những người hiểu rõ bạn nhất. Nếu có ai bạn cảm thấy tin tưởng và có thể chia sẻ tâm trạng, thì bạn nên trân trọng họ. Đừng ngại liên hệ với họ nếu bạn đang cần ai đó trò chuyện. Rất có thể họ sẽ giúp bạn giải tỏa tâm trạng và trở nên tốt hơn.

Giúp đỡ cộng đồng

Giúp đỡ người khác là một cách tuyệt vời để bạn cảm thấy sống có mục đích hơn. Có rất nhiều hoạt  động cộng đồng mà bạn có thể tham gia, từ việc giúp đỡ người vô gia cư cho đến dạy học cho những trẻ em nghèo. Bất kỳ hình thức nào của lòng vị tha đều tốt cho tâm hồn. 

Tham gia lớp học hoặc câu lạc bộ

Sự cô đơn cũng có thể phát triển khi những người bạn thân thiết không có chung sở thích với bạn. Nếu đúng như vậy, có thể đã đến lúc bạn nên tham gia một câu lạc bộ hoặc một lớp học theo sở thích của bạn. Trở thành thành viên của một nhóm cùng sở thích sẽ mang lại cho bạn cảm giác thân thuộc, và các hoạt động tập thể sẽ giúp tinh thần và thể chất của bạn trở nên tốt hơn. 

Nhận nuôi thú cưng

Nhận nuôi thú cưng là một cách phổ biến giúp người sở hữu giảm cảm giác cô đơn. Chúng có thể khiến người nhận nuôi có ý thức về trách nhiệm nuôi dưỡng. Ngoài việc yêu thương chủ nhân vô điều kiện, thú cưng còn có thể giúp kết nối bạn với những người khác trong khi dẫn chúng đi dạo…

Nếu bạn không thích nuôi động vật, hãy thử trồng cây. Trồng cây cũng giúp bạn khuây khỏa khi dành thời gian quan tâm, chăm sóc chúng. Hãy bắt đầu với những loại cây dễ trồng để tránh nản chí khi không thành công. Qua thời gian, bạn sẽ dần trở nên “mát tay” hơn và sẽ cảm nhận được nhiều niềm vui với những người bạn đồng hành của mình. 

Bắt chuyện với người lạ

Cuối cùng, hãy nhớ rằng tất cả chúng ta đều là một phần của xã hội. Ai cũng đều mắc lỗi, vì vậy việc tha thứ cho cả bản thân và người khác là điều cần thiết. Thể hiện lòng tốt và sự quan tâm đến mọi người bạn gặp có thể giúp tâm trạng của bạn tốt hơn và cuộc sống vui vẻ hơn.