Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: ‘Người bán nhà 2 giá, phát hiện ra là mắc tội trốn thuế’

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay có những hiện tượng kê khai thuế chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá trị thực 20, thậm chí đến 40 lần nên cần siết lại hoạt động này, nhấn mạnh đây là tội trốn thuế.

Sáng 2/6, trong phiên thảo luận của Quốc hội về kinh tế – xã hội, nhiều đại biểu đã thẳng thắn nói về việc cán bộ thuế nhũng nhiễu, “ngâm hồ sơ” với những giao dịch nhà đất nhằm thu được mức thuế cao; vấn đề về giảm thuế phí với xăng dầu, hạ nhiệt lạm phát; minh bạch thị trường vốn.

Cụ thể, đại biểu Phan Thái Bình (đoàn Quảng Nam) cho rằng cơ quan thuế hiện nay không có cơ sở pháp lý rõ ràng để công nhận hoặc không công nhận mức giá kê khai trong hợp đồng công chứng là giá hợp đồng thực tế. Chính vì vậy, việc áp dụng biện pháp để chống thất thu thuế trong hợp đồng kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản ở địa phương là không thống nhất, mỗi nơi mỗi người áp dụng một kiểu.

“Theo phản ánh của cử tri, một số cơ quan thuế ở các huyện có biểu hiện tùy tiện trong việc áp dụng giá bất động sản tính thuế. Nhiều nơi yêu cầu phải áp dụng mức giá tính thuế cao hơn 1,2 đến 1,5 lần, thậm chí có nơi gấp 2 lần mới giải quyết hồ sơ. Nếu không thực hiện thì sẽ ngâm hồ sơ, mời lên làm việc nhiều lần hoặc trả hồ sơ vì cho rằng, giá trong hợp đồng chưa sát với giá thị trường theo khảo sát.

Tuy nhiên, căn cứ nào xác định giá hợp đồng sát với giá thị trường và áp dụng giá tính thuế cao hơn giá nhà nước quy định thì cơ quan thuế không chỉ ra”, ông Bình nói.

Về rủi ro giá xăng dầu khi mặt hàng này đã tăng lên mức kỷ lục, vượt 31.000 đồng một lít RON 95, các đại biểu cho rằng Chính phủ cần có ngay giải pháp giảm thêm thuế, nâng cao năng lực hệ thống dự trữ kho xăng dầu và dự báo sát tình hình để điều hành giá mặt hàng này.

Sẽ “siết” việc thu thuế từ mua bán bất động sản

Được mời giải trình, nói trong khoảng 10 phút, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay sẽ chấn chỉnh cán bộ thuế nếu có hành vi nhũng nhiễu, tư lợi, song đặc biệt nhấn mạnh rằng việc siết chặt kê khai giá giao dịch bất động sản nhằm chống thu trước tình trạng trốn thuế khi kê khai giá bán nhà đất thấp hơn thực tế nhiều lần.

“Có trường hợp kê khai [giá bán nhà đất] có 500 triệu đồng, nhưng sau kê khai lại là 10 tỷ, có nghĩa là kê khai thấp hơn 20 lần. Có trường hợp gấp đến 40 lần, bình quân là khoảng 6 lần”, ông Phớc nói.

Theo ông Phớc, làm trước được việc “tiền phòng hậu kiểm” thì sẽ tránh được các vụ án hình sự. “Người bán nhà mà trốn thuế thông qua kê khai hai hợp đồng, sau này phát hiện ra là mắc tội trốn thuế”, ông Phớc nói.

Về số thu, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, trong 5 tháng đầu năm 2022, tổng thu thuế từ chuyển nhượng bất động sản khoảng 16.200 tỷ đồng, vượt thu so với cùng kỳ năm ngoái 6.600 tỷ đồng.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, vấn đề kiểm soát giá mua bán, chống thất thu thuế là việc cần thực hiện và đúng quy định. Bộ cũng chỉ đạo cơ quan thuế nghiêm cấm cán bộ thu thuế nhũng nhiễu, gây phiền hà cho dân.

“Nếu các cấp, các ngành giám sát thấy cơ quan thuế có nhũng nhiễu, lót tay, trục lợi, hối lộ thì sẽ xử lý nghiêm. Sắp tới, chúng tôi cũng đề nghị các địa phương xây dựng hệ số điều chỉnh, dữ liệu mua bán bất động sản để minh bạch hơn, chống thất thu thuế từ mua bán bất động sản”, ông Phớc cho biết.

Đối với vấn đề giá xăng dầu đang leo thang, Bộ trưởng Phớc nói sẽ cân nhắc, đánh giá tác động, báo cáo Chính phủ, để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội việc giảm thêm thuế với xăng dầu.

Tuy nhiên, ông Phớc cho rằng: “Chính sách thuế gắn liền chính sách tài khóa, nếu giảm thuế thì phải cắt giảm các khoản chi. Trong khi chính sách tài khóa đã được duyệt rồi”.

Ông Phớc cho hay tỷ trọng thuế trong mỗi lít xăng ở nhiều nước 45-60% (ông Phớc không nêu tên cụ thể), còn tại Việt Nam hiện khoảng 29-31%. Ví dụ, với mỗi lít xăng RON 92 (loại xăng nền dùng để pha chế xăng E5 RON 92) với giá nhập khẩu hiện khoảng 22.000 đồng, giá bán hôm qua đã vượt mốc 31.500 đồng/lít; tiền thuế là 8.000 đồng.

Từ ngày 1/4, thuế bảo vệ môi trường với xăng, dầu đã giảm 50% đến hết năm nay. Dư địa loại thuế này hiện còn 2.000 đồng mỗi lít xăng; 1.000 đồng với dầu. Ngoài ra, cơ cấu thuế trong mỗi lít xăng hiện còn thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu, thuế VAT…, các loại thuế này thuộc thẩm quyền quyền định còn Quốc hội. Với xăng RON 92, thuế chiếm khoảng 28% giá bán.

Ông Phớc cho rằng muốn giảm giá xăng dầu thì cần đồng bộ nhiều giải pháp khác, như phải cân nhắc về tình trạng buôn lậu xăng dầu. Hiện giá xăng Việt Nam thấp hơn Lào khoảng 11.000 đồng, Campuchia 3.000 đồng một lít…, nếu Việt Nam cứ giảm giá thì xăng dầu sẽ “chảy” sang các nước bên cạnh.

Theo Bộ trưởng Phớc, muốn đảm bảo cung ứng phần lớn nguồn cung trong nước phải thúc đẩy nguồn cung xăng dầu, tức nâng công suất hai nhà máy lọc dầu Dung Quất, Nghi Sơn. Hiện Việt Nam là nước xuất khẩu dầu thô, mỗi năm sản xuất được hơn 8 triệu thùng dầu thô.