Đề nghị siết chặt kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc cá tầm nhập khẩu từ Trung Quốc

Cá tầm nhập khẩu Trung Quốc bán phá nửa giá thị trường, chỉ 100.000 đồng/kg. Các ao nuôi cá tầm trong nước than lỗ nặng. Hội cá nước lạnh kêu cứu, Cục Thủy sản và Kiểm ngư trả lời, Thương lái Trung Quốc lặng lẽ đi tìm bến đỗ.

Người nuôi than lỗ vì cá tầm trong nước xuống giá theo cá nhập khẩu

Cá tầm từ lâu được biết đến là đặc sản đắt đỏ với mức giá không dưới 160.000 đồng/kg nhưng gần đây các đầu mối chỉ nhập giá 100.000 đồng/kg. Lý do đơn giản là cá tầm nhập khẩu Trung Quốc chỉ bán với giá như vậy và thị trường không thể hấp thụ giá bán cao hơn.

Chia sẻ với Báo VietNamNet, anh Trần Đức Sỹ, chủ sở hữu 27 ao nuôi cá nước lạnh ở xã Ngũ Chỉ Sơn, tỉnh Lào Cai cho biết, những năm trước, lứa cá tầm nào đến kỳ thu hoạch cũng được thương lái khắp nơi đổ về mua với giá 190.000-200.000 đồng/kg, thậm chí có thời điểm còn trong tình trạng “cung không đủ cầu.

Từ tháng 7 đến nay, tình thế hoàn toàn đảo ngược. Cá tầm rớt giá thảm, chỉ còn 100.000 đồng/kg. Nếu xuất bán, người nuôi sẽ lỗ khoảng 30.000 đồng/kg. Tuy nhiên, ngay cả chấp nhận bán lỗ thì cá vẫn khó tiêu thụ.

Chia sẻ với Báo Nông nghiệp và Môi trường, anh Bùi Văn Minh, sáng lập hệ thống trang trại nuôi cá tầm giống và cá tầm thịt với tổng trị giá khoảng 100 tỷ đồng, nhận định “thị trường cá tầm Việt Nam sắp bị đóng băng”.

Khu vực nuôi cá tầm ở xã Trung Sơn, tỉnh Phú Thọ với 2 trang trại giống và 1 trang trại cá thịt của anh Minh 2 tuần nay mới có 1 đơn hàng 200 kg cá thịt, thay vì ngày nào cũng có 15-20 thương lái Hà Nội, Sơn La, Phú Thọ đến lấy cả tấn như trước.

“Thương lái không đến bắt nữa, chủ trang trại nào không cầm cự được tiền mua thức ăn để nuôi tiếp thì phải bán tháo. Mà cá tầm là mặt hàng cao cấp, không bán được ở chợ bình dân nên muốn bán tháo cũng rất khó. Giờ đây, các trang trại đều lâm vào tình trạng cá thịt không ra được, cá giống không vào được.” – Anh Minh nói thêm.

Hội cá nước lạnh kêu cứu, Cục Thủy sản và Kiểm ngư trả lời, Thương lái Trung Quốc lặng lẽ đi tìm bến đỗ

Trước thực trạng trên, Hội Cá nước lạnh Lào Cai đã có văn bản kiến nghị gửi các bộ ngành liên quan, phản ánh về việc cá tầm nhập khẩu ồ ạt với giá rẻ đang đẩy các hộ nông dân vào tình trạng thua lỗ, đứng trước nguy cơ phá sản.

Chủ tịch Hội cá nước lạnh tỉnh Lào Cai cho biết ngành nuôi cá nước lạnh hiện đang đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là tình trạng cá tầm nhập khẩu ồ ạt với số lượng lớn và giá thấp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường trong nước.

“Cá tầm nhập khẩu chủ yếu qua các cửa khẩu biên giới phía Bắc, được tiêu thụ dưới dạng tươi sống, cạnh tranh trực tiếp với sản phẩm nội địa, khiến giá cá trên thị trường trong nước giảm. Giá thấp không đủ bù đắp chi phí sản xuất khiến nhiều cơ sở nuôi thu hẹp quy mô hoặc ngừng hoạt động, dẫn đến thua lỗ, phá sản; ngành cá nước lạnh trong nước đứng trước nguy cơ bị xóa sổ“, ông Phạm Bá Uyên, Chủ tịch Hội cá nước lạnh tỉnh Lào Cai cho biết.

Bên cạnh đó, một số sản phẩm cá tầm không rõ nguồn gốc đôi khi được tiêu thụ trên thị trường dưới tên thương hiệu cá tầm Lào Cai, gây ảnh hưởng đến sự ổn định thị trường và niềm tin của người tiêu dùng.

Hội cá nước lạnh Lào Cai đang xây dựng thương hiệu cá nước lạnh Lào Cai, áp dụng truy xuất nguồn gốc và hoàn thiện chuỗi liên kết sản xuất. Theo đó, nếu tiếp tục cho nhập khẩu cá tầm ồ ạt, không cân đối sản lượng nhập khẩu phù hợp, thì ngành cá nước lạnh trong nước sẽ gặp rất nhiều khó khăn, mất động lực sản xuất và có nguy cơ phá sản.

Phản hồi Văn bản 05/HCNL, Cục Thủy sản và Kiểm ngư, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết trong bối cảnh toàn cầu hoá, hàng hoá dịch vụ và vốn được lưu chuyển tự do giữa các quốc gia, việc tham gia WTO/FTA thường đi kèm với cam kết giảm rào cản thương mại.

Do vậy, nghề nuôi cá nước lạnh cần chủ động áp dụng các quy trình, công nghệ sản xuất tiên tiến theo hướng công nghiệp, phù hợp với điều kiện sinh thái từng vùng để nâng cao tỷ lệ sống, đảm bảo sản xuất có hiệu quả, tiết kiệm nước, bảo vệ môi trường sinh thái và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Người nuôi cá nước lạnh cần đa dạng hóa mô hình sản xuất, trong đó doanh nghiệp làm nòng cốt, khuyến khích các hình thức liên kết sản xuất giữa doanh nghiệp và các hộ dân, gắn với thị trường tiêu thụ, minh bạch về chất lượng nhằm tăng tính cạnh tranh giảm giá thành sản phẩm, nâng cao giá trị thương hiệu cá nước lạnh Việt Nam.

Cục Thủy sản và Kiểm ngư cũng đề nghị cơ quan quản lý thủy sản địa phương tổ chức kiểm tra, giám sát chặt chẽ các tổ chức, cá nhân đã được cấp phép nhập khẩu cá tầm theo Thông tư 25/2018/TT-BNNPTNT ngày 18/11/2018 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường); xử lý nghiêm các trường hợp không tuân thủ và công khai cơ sở vi phạm theo quy định (nếu có).

Được biết, các doanh nghiệp nhập khẩu cá tầm từ Trung Quốc đang tìm các đối tác có sẵn ao nuôi cá để thuê với mục đích lưu giữ cá tầm nhập khẩu trước khi tung ra thị trường. Trên nhiều hội nhóm nuôi cá tầm trong nước đã khuyến cáo các bể nuôi trong nước không nên hợp tác vì sẽ làm hỏng thương hiệu cá tầm trong nước.

Nguyên Hương (t/h)