Điều gì xảy ra nếu Quốc hội Mỹ không nâng được mức trần nợ công?

Quốc hội Mỹ đang chuẩn bị cho việc tăng hoặc tạm dỡ bỏ mức trần nợ công vào giữa tháng 10 tới. Tuy nhiên cả hai Đảng Dân chủ và Cộng hòa tại Quốc hội đều đang bị bế tắc nghiêm trọng và không có kế hoạch rõ ràng để ngăn chặn nguy cơ vỡ nợ lần đầu tiên của chính phủ Hoa Kỳ. 

Không có dấu hiệu nào cho thấy cuộc đối đầu giữa hai đảng phái sẽ kết thúc. Hạ viện đã thông qua phương án tạm dỡ bỏ hạn mức trần nợ đến tháng 12/2022 và Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer đang lên kế hoạch bỏ phiếu cho phương án này sớm nhất vào thứ Tư (ngày 6/10). Tuy nhiên Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Mitch McConnell cam kết sẽ ngăn chặn nỗ lực trên – đây cũng là lần thứ ba Đảng Cộng hòa có động thái như vậy. 

Ngày 4/10, ông Schumer đã viết cho các đồng nghiệp Đảng Dân chủ của mình: “Hãy để tôi nói rõ về nhiệm vụ trước mắt của chúng ta: chúng ta phải có một dự luật đệ trình cho tổng thống để giải quyết vấn đề hạn mức nợ trước cuối tuần. Chấm hết.”

Với quyền kiểm soát Nhà Trắng cũng như cả hai viện của Quốc hội, đảng Dân chủ đang đối mặt với áp lực ngày càng tăng khi phải tự mình giải quyết vấn đề và nâng mức trần nợ bằng cách viện dẫn thủ tục gọi là điều chỉnh ngân sách, cho phép họ bỏ qua sự can thiệp của các Đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện. 

“Tại sao chúng ta phải tạo điều kiện cho việc tăng thuế và chi tiêu liều lĩnh của họ?” Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Cornyn nêu vấn đề. “Nếu họ dự định làm việc đó, họ cần phải làm nó một mình.”

Bộ Tài chính đã bắt đầu thực hiện các biện pháp được gọi là bất thường để giữ cho chính phủ hoạt động sau khi khôi phục giới hạn nợ vào tháng 8 ở mức 22 nghìn tỷ USD – thấp hơn khoảng 6 nghìn tỷ USD so với tổng nợ thực tế. Tuy nhiên thời hạn giải quyết khủng hoảng sắp kết thúc, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen tuyên bố với Quốc hội rằng hạn mức phải được nâng lên trước ngày 18/10, nếu không chính phủ Hoa Kỳ sẽ cạn tiền mặt để chi trả cho các khoản nợ của mình. 

“Tôi thực sự coi ngày 18/10 là thời hạn chót. Thật thảm khốc nếu không thanh toán các hóa đơn của chính phủ, chúng ta đang ở vị trí thiếu nguồn lực để thanh toán các hóa đơn của chính phủ”. Bà Yellen phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên kênh CNBC hôm thứ Ba (ngày 5/10): “Tôi hoàn toàn cho rằng điều này cũng sẽ gây ra một cuộc suy thoái.”

Các chuyên gia nhận định, tác động kinh tế của việc vỡ nợ có thể sẽ rất nghiêm trọng: Lãi suất có khả năng sẽ tăng đột biến, nhu cầu mua trái phiếu kho bạc sẽ giảm xuống; thậm chí nguy cơ vỡ nợ có thể khiến chi phí đi vay tăng lên. Theo phân tích của Trung tâm Chính sách Lưỡng đảng, trong vài tuần tới, Bộ Tài chính sẽ không thể đáp ứng khoảng 40% tất cả các khoản thanh toán đến hạn.

Ông Shai Akabas, giám đốc chính sách kinh tế tại Trung tâm Chính sách lưỡng đảng nhìn nhận: “Dữ liệu mới cho thấy Quốc hội chỉ còn vài tuần để giải quyết vấn đề hạn mức nợ. Nếu không, chính phủ Hoa Kỳ có nguy cơ sẽ chậm trễ hoặc không thanh toán được các khoản chi phí quan trọng đến hạn vào giữa tháng 10, các khoản chi phí mà hàng triệu người Mỹ đang sống dựa vào, từ tiền lương quân đội, trợ cấp hưu trí cho đến các khoản tín dụng thuế trẻ em.”

Trước đây, Hoa Kỳ chưa bao giờ vỡ nợ, mặc dù điều này suýt xảy ra vào năm 2011 khi Các Đảng viên cộng hòa tại Hạ viện từ chối thông qua việc tăng mức trần nợ. Thời điểm đó, tổ chức Standard and Poor’s đã hạ mức xếp hạng nợ của Hoa Kỳ xuống một bậc.

Chuyên gia kinh tế trưởng Mark Zandi của tổ chức Moody’s Analytics phân tích, việc vượt quá mức giới hạn nợ có thể đẩy nước Mỹ vào một cuộc suy thoái khác: vỡ nợ có thể khiến 6 triệu việc làm biến mất, đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên đến 9% và khiến tổng thu nhập hộ gia đình giảm đi 15 nghìn tỷ USD. 

“Việc Hoa Kỳ trả những gì họ nợ một cách kịp thời là nền tảng của kinh tế Mỹ và hệ thống tài chính toàn cầu.” Ông Zandi viết trong một nghiên cứu, nếu Hoa Kỳ vỡ nợ, “nước Mỹ và nền kinh tế thế giới vốn đang còn một chặng đường dài để hồi phục sau cuộc suy thoái do đại dịch gây ra, sẽ rơi vào suy thoái trở lại.”

Vy An (Theo Fox Business)

Xem thêm: